Jump to content

Clochaois

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Teimpléad:WD Bosca Sonraí ImeachtClochaois
Íomhá
Cineálaois seandálaíochta
human history (en) Aistrigh
aonán ama Cuir in eagar ar Wikidata
Ainmnithe in ómósstone tool (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Cuid dean Sealad Holaicéineach agus an réamhstair Cuir in eagar ar Wikidata


Sí an Bhrú, i mBrú na Bóinne.

Is ré leathan réamhstairiúil í an Chlochaois, ina raibh daoine ag brath ar chloch chun uirlisí agus airm a dhéanamh. Mar shampla, bhíodh feidhm á bhaint as breochloch agus seirt le haghaidh uirlisí agus airm, agus basalt agus gaineamhchloch chun brónna a dhéanamh le haghaidh cócaireachta. Chomh maith leis na hábhair seo, bhí adhmad, cnámh, sliogán, beann agus rudaí eile in úsáid. Sa chuid is déanaí den aois, thosaigh daoine ag déanamh criadóireachta as cré nó dríodair eile.

Tosaíonn an Chlochaois idir 2.7 agus 2.58 milliún bliain ó shin nuair a bhaineadh feidhm as uirlisí cloiche don chéad uair i nGona na hAetóipe. Críochnaíonn an aois le forbairt na talmhaíochta, ceansú ainmhithe áirithe agus bruithniú mhian chopair chun miotal a chruthú.

Croineolaíocht

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Roinneann na staraithe an aois seo ina trí ré, rud a bhí molta don chéad uair ag John Lubbock ina leabhar Pre-historic Times (1865).

An tSean-Chlochaois (Pailéiliteach)

[cuir in eagar | athraigh foinse]
Uirlisí cloiche

Tagann an focal Pailéiliteach ón nGréigis παλαιός, palaios, "sean"; agus λίθος, lithos, "cloch", is é sin "seanaois na cloiche". Ré réamhstairiúil atá inti ina bhfeictear forbairt in uirlisí cloiche. Cuimsíonn sé an chuid is mó de stair an chine dhaonna ar Domhan (99%), ag tosú timpeall 2.5 nó 2.6 milliún bliain ó shin leis na céad uirlisí cloiche in úsáid ag homainidí ar nós Homo habilis, suas go dtí tosú na talmhaíochta timpeall na bliana 10,000 RC.

Roinntear níos faide í mar seo:

  • Ré Phailéiliteach Íochtar
  • Ré Phailéiliteach Mheán
  • Ré Phailéiliteach Uachtar

An Meán-Chlochaois (Méisiliteach)

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Thosaigh an Meán-Chlochaois 10,000 bliain ó shin ag deireadh na hoighearaoise is déanaí, agus mhair sé go dtí 6,000 bliain ó shin. Bhí an timpeallacht ag athrú le ardú le feiceáil i leibhéil na mara agus bhí gá teacht ar fhoinsí bhia nua. Chun dul i ngleic leis na hathruithe seo, thosaigh daoine ag baint feidhm as micrilití, is é sin uirlisí cloiche a bhí ní ba bhige agus sofaisticiúla.

An Nua-Chlochaois (Neoiliteach)

[cuir in eagar | athraigh foinse]
Príomhalt: An Nua-Chlochaois



An Réamhstair

An Chlochaois | An Chré-umhaois | An Iarannaois