Michelle Yeoh

	Michelle Yeoh
	akteur
	Michelle Yeoh yn 2007.
	persoanlike bysûnderheden
echte namme	Michelle Yeoh Choo-Kheng
nasjonaliteit	Maleizysk
berne	6 augustus 1962
berteplak	Ipoh (Maleizje)
etnisiteit	Sineesk
reg. identiteit	Hokkineesk
jierren aktyf	1984 – no
prizen	Oscar 2023
	offisjele webside
	gjint

Tan sri Michelle Yeoh (folút: Michelle Yeoh Choo-Kheng; Tradisjoneel Sineesk: 楊紫瓊; Ferienfâldige Sineesk: 杨紫琼; Mandarynske transliteraasje: Yáng Zǐqióng; Kantoneeske transliteraasje: Joeng4 Zi2-king4) (Ipoh, 6 augustus 1962) is in Maleizysk aktrise, model en dûnseresse fan etnysk Hokkineesk-Sineesk komôf, dy't yn har ierdere wurk wol de artystenamme Michelle Khan brûkt hat. Hja wie Miss Maleizje yn 1983 en krige bekendheid trochdat hja yn Hongkongske aksjefilms út 'e jierren njoggentich har eigen stunts die. Har grutste súkses as aktrise wie har rol yn 'e bekroande Sineesktalige film Crouching Tiger, Hidden Dragon. Yn it Westen rekke se benammen bekend troch har rol as Bond girl yn 'e James Bond-film Tomorrow Never Dies. Sûnt 2017 hie se in weromkearende rol yn 'e nije Star Trek-tillefyzjesearje Star Trek: Discovery. Yn 2023 wûn se de Oscar foar bêste aktrise foar har haadrol yn it absurdistyske komeedzjedrama Everything Everywhere All at Once.

Jonkheid en oplieding

Yeoh waard yn 1962 berne yn Ipoh, yn 'e Maleizyske dielsteat Perak, as de dochter fan Yeoh Kian Geik en dy syn frou Janet Yeoh. Har heit wie abbekaat en politikus fan 'e MCA, de partij fan 'e Sineeske etnyske minderheid yn Maleizje. Al ier wie Yeoh sljocht nei dûnsjen, en op har fjirde gie se op ballet. Doe't se fyftjin jier wie, emigrearre se mei har âldelju nei Ingelân, dêr't se op in kostskoalle kaam. Letter studearre se oan 'e Royal Academy of Dance, te Londen, mei as haadrjochting ballet. In rêch blessuere hold har ôf fan in karriêre as ballerina, dat se konsintrearre har úteinlik fral op goreografy. Se behelle in bachelortitel yn 'e poadiumkeunsten (creative arts), mei as byfak toaniel.

Karriêre

Yn 1983, doe't se 21 jier wie, wûn Yeoh de Miss Maleizje-skientmewedstryd, en datselde jiers fertsjintwurdige se Maleizje op 'e Miss World-wedstryd te Londen. Neitiid wurke se as fotomodel en makke se ek in reklamespotsje mei Jackie Chan, wêrmei't se de oandacht loek fan D&B Films, de Hongkongske filmproduksjemaatskippij fan Dickson Poon, mei wa't se letter trouwe soe. Sa sette se útein mei in karriêre as aktrise yn Sineesktalige aksje- en fjochtsportfilms, lykas Yes, Madam (1985) en Magnificent Warrior (1987). Dêrby foel se op om't se, oars as oare aktrises, almeast har eigen stunts die. Doe't se yn 1987 mei Poon troude, joech se har karriêre deroan, mar nei't it houlik yn 1992 op in skieding útrûn wie, makke Yeoh in comeback.

Yn 'e jierren njoggentich spile se yn grutte Hongkongske produksjes as Police Story 3: Super Cop (1992), The Heroic Trio (1993), Tai Chi Master (1994) en Wing Chun (1994). Dêrby hie se it probleem dat se gjin Kantoneesk spriek, wat de fiertaal is yn Hongkong; by Yeoh thús waard Hokkineesk sprutsen, in oare Sineeske taal, en fierders Ingelsk en Maleisk. De dialooch fan har films moast se sadwaande fonetysk út 'e holle leare.

Yn it Westen krige Yeoh bekendheid doe't se yn 1997 de Bond girl Lin Wai spile yn 'e James Bond-film Tomorrow Never Dies, wêrby't se de tsjinspylster fan Pierce Brosnan wie. Har grutste súkses hie Yeoh yn 2000 mei har rol as Yu Shu Lien yn 'e mei ûnderskate Oscars bekroande Kantoneesktalige wuxiafilm Crouching Tiger, Hidden Dragon. Sels sleepte se foar dy rol û.m. in nominaasje yn 'e wacht foar in BAFTA, de wichtichste Britske filmpriis. Yn 2005 spile se in haadrol as de geisha Mameha yn 'e histoaryske film Memoirs of a Geisha. Oare films wêryn't Yeoh de haadrol fertolke, wiene it Ingelsktalige The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor (2008), mei Brendan Fraser en Jet Li, en de Sineeske fjochtsportfilm Reign of Assassins (2010).

Yn 2011 spile se Nobelpriiswinneresse Aung San Suu Kyi, yn 'e biografyske film The Lady, wêrfoar't se yn Birma ta persona non grata ferklearre en it lân útset waard. Datselde jiers wie se ek as stimaktrise belutsen by de tekenfilm Kung Fu Panda 2. Yeoh spile yn 2016 yn Crouching Tiger, Hidden Dragon: Sword of Destiny, it ferfolch op 'e súksesfilm út 2000. Oare films fan har út 'e twadde helte fan 'e 2010-er jierren wiene û.m. it komeedzjedrama Crazy Rich Asians (2018) en de krystfilm Last Christmas (2019). Yn 'e Amerikaanske superheldefilm Guardians of the Galaxy, Vol. 2 (2017) hie se in cameo.

Op 'e tillefyzje wie Yeoh yn 2015 yn in weromkearende rol te sjen as in Noardkoreaanske spionne yn 'e aksjesearje Strike Back: Legacy. In oare weromkearende rol hie se yn it twadde seizoen (2016) fan 'e histoaryske searje Marco Polo. Fan 2017 oant 2020 spile se de rol fan kaptein Philippa Georgiou yn sechstjin ôfleverings fan 'e science fiction-searje Star Trek: Discovery. Yn deselde rol wie se ek te sjen yn 'e ôflevering The Brightest Star fan 'e searje Star Trek: Short Treks, en der binne plannen om in nije Star Trek-searje om har hinne te meitsjen, hoewol't dêr anno 2023 noch gjin titel fan bekend is.

Yn 2021 spile Yeoh de rol fan Ying Nan yn 'e superheldefilm Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings. Yn 2022 hie se as Evelyn Wang de haadrol yn it absurdistyske komeedzjedrama Everything Everywhere All at Once, wêrfoar't se yn 2023 de Oscar yn 'e kategory bêste aktrise wûn. Se wie ek as útfierend produsinte by dyselde film belutsen. As stimaktrise wie se behelle yn 'e animaasjefilms Minions: The Rise of Gru en Paws of Fury: The Legend of Hank, beide út 2022. Yeoh spile ek Airazor yn 'e fantasyfilm Transformers: Rise of the Beasts (2023) en dokter Karina Mogue yn 'e oankommende science fiction-film Avatar 3.

Erkenning

Yn 2007 waard oan Yeoh troch de doetiidske Frânske presidint Jacques Chirac de heechste Frânske ûnderskieding, it Légion d'Honneur, takend. Op 1 juny 2013 waard har de Maleiske Panglima Setia Mahkota (PSM) ferliend, in ûnderskieding dy't har it rjocht jout om it predikaat tan sri (ferlykber mei it Britske dame) foar har namme te dragen.

Priveelibben

Yeoh wie fan 1987 oant 1992 troud mei de Hongkongske ûndernimmer en filmprodusint Dickson Poon, en bemachtige sa de Hongkongske nasjonaliteit. Yn july 2008 fertelde se yn in fraachpetear op 'e Amerikaanske tillefyzjestjoerder CBS dat se doe ferloofd wie mei Jean Todt, in foaroansteand motorkoereur. Anno 2021 binne se noch altyd byinoar, mar hawwe se gjin plannen om te trouwen. Fierders is bekend dat Yeoh in boedist is. Ek is se belutsen by it Save China's Tigers-projekt, dat besiket om 'e slim bedrige Súdsineeske tiger fan it útstjerren te rêden.

Filmografy

jier	titel	rol of funksje	opmerkings
Filmografy as aktrise
films
1984	The Owl vs Bombo	mejuffer Yeung
1985	Twinkle, Twinkle Lucky Stars	judoleararesse	cameo
1985	Yes, Madam	ynspekteur Ng	ek bekend as Police Assassins nom. foar de Hong Kong Film Award foar bêste nijynkommelinge
1986	Royal Warriors	ynspekteur Michelle Yip	ek bekend as Wong Ga Jin Si
1987	Magnificent Warriors	Fok Ming-Ming	ek bekend as Dynamite Fighters
1987	Easy Money	Michelle Yeung Ling	ek bekend as Tong Tian Da Dao
1992	Police Story 3: Super Cop	ynspekteur "Jessica" Yang Chien-Hua
1993	The Heroic Trio	Ching / ûnsichtbere frou / nû. 3
1993	Butterfly and Sword	frouwe Ko
1993	Executioners	Ching / San / Carol
1993	Holy Weapon	Ching Sze / To Col Ching
1993	Once a Cop	ynspekteur "Jessica" Yang Chien-Hua
1993	Tai Chi Master	Siu Lin / Qiu Xue ("Autumn Snow")
1994	Shaolin Popey 2 – Messy Temple	Ah King	ek bekend as Shao Lin Xiao Zi II: Xin Wu Long Yuan
1994	Wonder Seven	Fong Ying	ek bekend as 7 Jin Gong
1994	Wing Chun	Yim Wing-Chun
1996	The Stunt Woman	Ah Kam	ek bekend as A Jin De Gu Shi
1997	The Soong Sisters	Soong Ai-ling	nom. foar de Hong Kong Film Award foar bêste byrol fan in aktrise
1997	Tomorrow Never Dies	Lin Wai	nom. foar de MTV Movie Award foar bêste gefjocht
1999	Moonlight Express	Sis Michelle	ek bekend as Sing Yuet Tung Wa
2000	Crouching Tiger, Hidden Dragon	Yu Shu Lien	nom. foar de BAFTA foar bêste aktrise nom. foar de Hong Kong Film Award foar bêste akrise nom. foar de Saturn Award foar bêste aktrise
2002	The Touch	Pak Yin Fay
2004	Silver Hawk	Lulu Wong / The Silver Hawk	ek filmprodusinte en útfierend produsinte
2005	Memoirs of a Geisha	Mameha
2006	Fearless	mejuffer Yang	allinne yn 'e director's cut
2007	Sunshine	Corazon
2007	Far North	Saiva
2008	The Children of Huang Shi	frou Wang
2008	Babylon A.D.	suster Rebeka
2008	The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor	Zi Yuan
2008	Purple Mountain	n.f.t.	dokumintêre
2010	True Legend	suster Yu
2010	Reign of Assassins	Zeng Jing / Xi Yu (Drizzle)	ek bekend as Jianyu of Jianyu Jianghu nom foar de Asian Film Award foar bêste aktrise nom. foar de People's Choice Award foar bêste aktrise
2011	Kung Fu Panda 2	wiersizzeresse	as stimaktrise
2011	The Lady	Aung San Suu Kyi
2012	Pad Yatra: A Green Odyssey	n.f.t.	dokumintêre; útfierend produsinte
2013	Final Recipe	Julia Lee
2016	Crouching Tiger, Hidden Dragon: Sword of Destiny	Yu Shu Lien
2016	Mechanic: Resurrection	Mei
2016	Morgan	dr. Lui Cheng
2017	Guardians of the Galaxy Vol. 2	Aleta Ogord	cameo
2018	Crazy Rich Asians	Eleanor Young
2018	Master Z: The Ip Man Legacy	Tso Ngan Kwan
2019	Last Christmas	Santa / Huang Qing Shin
2021	Boss Level	Dai Feng
2021	Gunpowder Milkshake	Florence
2021	Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings	Ying Nan
2022	Everything Everywhere All at Once	Evelyn Wang	ek útfierend produsinte Oscar foar Bêste Aktrise
2022	Minions: The Rise of Gru	Master Chow	as stimaktrise
2022	Paws of Fury: The Legend of Hank	Yuki	as stimaktrise
2022	The School for Good and Evil	prof. Emma Anemone
2023	Transformers: Rise of the Beasts	Airazor	as stimaktrise
2023	A Haunting in Venice	...
2024	Avatar 3	dr. Karina Mogue
2024	Wicked: Part One	Madame Morrible
2024	The Tigre Apprentice	frou Lee	as stimaktrise
2025	Wicked: Part Two	Madame Morrible
2026	Avatar 4	dr. Karina Mogue
tillefyzje
2015	Strike Back: Legacy	Mei Foster / luitenant-kolonel Han Li Na	weromkearende rol, 9 ôfl.
2016	Marco Polo	Lotus	weromkearende rol, seizoen 2 (7 ôfl.)
2017–2020	Star Trek: Discovery	kaptein Philippa Georgiou keizerinne Philippa Georgiou (spegelhielal)	weromkeardende rol, 16 ôfl. nom. foar de Saturn Award foar bêste gastrol yn in tillefyzjesearje
2018	Star Trek: Short Treks	luitenant Philippa Georgiou	1 ôfl., The Brightest Star
2023	The Witcher: Blood Origen	Scían	weromkearende rol; 4 ôfl.
2023	Ark: The Animated Series	Mei-Yin Li	as stimaktrise
2023	American Born Chinese	Guanyin	fêste rol
2023	The Brothers Sun	Eileen	minysearje fan Netflix
202?	Star Trek-Section 31-searje (noch sûnder titel)	Philippa Georgiou
fideospultsjes
2003	Crouching Tiger, Hidden Dragon	Yu Shu Lien	as stimaktrise
2008	The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor	Zi Yuan	as stimaktrise

Keppelings om utens

(in) Folsleine filmografy fan Michelle Yeoh yn 'e Internet Movie Database

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side.