Blesdike

	Blesdike
	Tsjerke fan Blesdike
	Bestjoer
Lân	Nederlân
Provinsje	Fryslân
Gemeente	Weststellingwerf
	Sifers
Ynwennertal	480 (1 jannewaris 2023)
Oerflak	15,62 km², wêrfan: ; - lân: 15,48 km² ; - wetter: 0,13 km²
Befolkingsticht.	31 ynw. / km²
	Oar
Postkoade	8398
Tiidsône	UTC 1
Simmertiid	UTC 2
Koördinaten	52° 50' N 6° 0' E
	Lokaasje Blesdike (grien) yn de gemeente Weststellingwerf
	Offisjele webside
	inblesdijke.nl
	Kaart
	;

Blesdike is in doarp súd fan Wolvegea yn de gemeente Weststellingwerf tichteby de grins mei Oerisel.

Blesdike hat 480 (1 jannewaris 2023)^[2] ynwenners. Mei't De Blesse in apart doarp waard is Blesdike ynwenners kwyt rekke.

De taal is meast Stellingwerfsk.

Skiednis

In 1361 fierde de biskop Jan fan Arkel twaris in strafekspedysje út yn de Stellingwerven om't de boeren de opleine skattingen net betelje woene. By de twadde tocht wurdt Blesdike yn de brân stutsen.

Tsjerke

Yn 1328 hie it doarp al in tsjerke. Nei it platbaarnen fan it doarp waard de tsjerke yn 1413 op 'e nij boud, dy't neffens in ynstitúsjebrief fan 18 febrewaris 1562 oan de hillige Nikolaas wijd wie. De âlde tsjerke waard yn 1843 ôfbrutsen, nei't dy mooglik al yn it jier 1836 ynstoart wie.^[3]

De tsjerke fan no is yn 1843 boud. Op in gevelstien yn it tsjerkje stiet: In 1843 is deze kerk herbouwd onder directie van de kerkvoogden Albert Sents Lenstra, Tiemen Meines de Boer, Gerrit Wanders Terwisscha. Waakt en bidt.

De tsjerke waard yn 2004 troch de herfoarme gemeente ferkocht en is no in sintrum foar kulturele aktiviteiten en bysûndere tsjinsten.

Kamp It Petgat

Yn de Nijkspolder boppe Blesdike lei yn de Twadde Wrâldoarloch ien fan de 50 Nederlânske wurkkampen foar Joadske twangarbeiders. De wurkkampen leinen yn isolearre dielen fan Fryslân en Drinte en wiene yn 'e jierren 1930 oanlein yn it ramt fan de wurkferskaffing. De Dútsers brûkten de besteande ynfrastruktuer om dêr sa'n 150 à 200 joadske manlju tusken 18 en 65 jier te isolearjen. De joaden moasten heide omdolle of wegen oanlizze ûnder lieding fan deselde organisaasje as foar de oarloch: de Rykstsjinst foar de Wurkferromming. It tafersjoch op it wurk wie yn hannen fan de Nederlânske Heidemaatskippij en ek yn it kamp sels hienen Nederlanners de lieding.

It Blesdiker wurkkamp bestie mar fjouwer moanne. It wie in strafkamp foar joaden, dy't yn oare kampen meidien hiene oan 'werhelle wangedrach, opstokeljen, hântaastlikheden en soks'. Yn It Petgat gou in spesjaal rezjym; de regels wiene stranger as yn oare soartgelikense kampen. Tsien man, ek mear as normaal, begelaten de joaden nei it wurk. It wie swier wurk, fral foar stedsjers dy't oar wurk wend wiene. De finzenen krigen te hearren dat it wurkkamp yn Nederlân altiten noch better wie as twangarbeid yn Poalen. Yn 'e nacht fan 2 op 3 oktober 1942 (mei Jom Kipoer) waarden de manlju fan alle fyftich kampen yn sân hasten weihelle en nei Westerbork brocht. Tagelyk waarden ek harren froulju en bern út hûs helle. Fanút Westerbork waarden hja deportearre nei de gaskeamers fan Auschwitz en Sobibór.

De ferfallen barakken fan It Petgat waarden yn de jierren 1950 ôfbrutsen, nei't der yn 1946 ek noch in skoftke NSB'ers finzen sieten. Wat noch oer is fan it strafkamp is in lyts boskje, healwei de Nijkswei en de Markewei. Om't de betonnen fûnemintpeallen lizzen bleaune hat net ien boer war dien om de grûn by syn lân te lûken. Sa koe de natuer syn gong gean op it kampterrein.^[4]

Monumint 'It Petgat' oan de Nijkswei betinkt de likernôch fyftich joadske twangarbeiders yn it strafkamp It Petgat.

Mienskip

Blesdike hat in doarpsbelang, mar gjin eigen doarpshûs. De doarpskrante 'Et Kraantien' ferskynt fiifris yn 't jier.

Tsjerke

De Wikipedy hat ek in side Tsjerke fan Blesdike.

PKN-gemeente Blesdike-Willemsoard-Pepergea

Skoalle

De âlde skoalle mei twa lokalen fan Blesdike is hjoed-de-dei ferboud ta wente. It meast tichteby is de iepenbiere basisskoalle fan De Blesse.

Befolkingsferrin

Jier	1840	1850	1954	1959	1964	1969	1974	2004
Ynwenners	393	560	857	813	789	622	496	370
Jier	2015	2020
Ynwenners	470	490

It besjen wurdich

It tsjerkje fan Blesdike datearret út de earste helte fan de 19e iuw en ferfong de midsiuwske tsjerke út de 15e iuw. Sûnt 1990 wurke in partikulier oan de Markewei oan de bou fan in 27 meter heech kastiel, dat de namme 'Ald Stoutenburch'. De folly waard ferneamd nei de Toutenburch, it midsiuwske kastiel dat foar Georg Schenk fan Toutenburch boud waard.

Noardlik fan it doarp stiet oan de Nijkswei in yn 2005 fan âldere ûnderdiele fan in wynmotor út de Wolvegeaster polder de Haan boude Amerikaanske wynmotor.^[5]

Strjitten

Aan de Regel, Ikeleane, Fryske Fjildwei, Legebroekwei, Klysterbeileane, Markewei, Nijkswei, Saswei, Stienwikerwei.

Sjoch ek

Fryske doarpen.

Keppeling om utens

(ned) Skiednis Stellingwerven en Noardwest Oerisel

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Blesdike fan Wikimedia Commons.

52° 49' NB, 6° 0' EL

	Weststellingwerf
Doarpen en útbuorrens: Aldeholtpea • Aldeholtwâlde • Aldetrine • Aldlemmer • Blesdike • De Blesse • Boyl • Easterstreek • Finkegea • De Hoeve • De Langelille • Munnikebuorren • Nijeholtpea • Nijeholtwâlde • Nijetrine • Nijlemmer • Noardwâlde • Pepergea • Sânhuzen • Skerpenseel • Slikenboarch • Sonnegea • Spangea • Steggerda • Teridzert • Wolvegea
Buorskippen: Boekelte • De Grêft • Rysberkampen • Skoattersyl (foar in part)
· ·

[1] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[2] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[3] Reliwiki, oproppen 27 juny 2023

[4] Ljouwerter Krante/Binne Keulen: Het vergeten kamp Blesdijke

[5] Molendatabase, oproppen 27 juny 2023

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]