Teylers Museum

Teylers Museum, oan it Spaarne yn de Nederlânske stêd Haarlim, waard yn 1778 stichte as boek en konstzael — in iepenbiere gelegenheid foar keunst en wittenskip. It is it ienige museum op de wrâld mei in autentyk gebou en ynterieur út de achttjinde iuw.

Teylers Museum

De Ovale Seal fan Teylers Museum (1784)

Skiednis

It museum is neamd nei Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778), in rike Haarlimse lekken- en sidefabrikant en bankier. As oanhinger fan de Ferljochting hie Pieter Teyler grutte belangstelling foar keunst en wittenskip. By testamint liet hy syn kolleksje en fermogen nei oan Teylers Stichting, dy't ûnder mear it stypjen fen keunst en wittenskip as doel hie.

Kolleksje

Te besichtigjen binne natuerkundige ynstruminten lykas de grutte elektrisearmasine út de 18e iuw, fossilen (wêrûnder ien fan Archaeopteryx), skilderijen, tekeningen, munten en peinjes. It museum herberget ek in bysûndere kolleksje tekeningen en printen, mei dêryn ûnder mear 25 orizjinele tekeningen fan Michelangelo Buonarroti mei bygelyks foarstúdzjes foar de plafondskilderingen fan de Sikstynske Kapel yn it Fatikaan yn Rome. It museum hat ek wurken fan Rembrandt, Rafael, Goltzius en Claude Lorrain. Jierliks komme der sa'n 100.000 besikers.

Teylers Museum is ien fan de hûnderten Haarlimske ryksmonuminten.

• 
  Byldengroep op Teylers Museum: Wittenskiap en Keunst troch Faam bekroand, wurk fan byldhouwer Bart van Hove
• 
  Yntree Teylers Museum
• 
  Earste Skilderijenseal (1838)
• 
  Twadde Fossilenseal (1885)
• 
  De Ovale Seal fan Teylers Museum, ± 1800-1820. Skilderij fan Wybrand Hendriks. Op it skilderij is de grutte elektrisearmasine fan Martinus van Marum grut ôfbylde.
• 
  Leendert Viervant, ûntwerp foar de Ovale Seal fan Teylers Museum
• 
  De stjerrewacht fan Teylers Museum, sjoen út it Fundaasjehûs wei
• 
  Sliepende jonge, fan Woutherus Mol
• 
  Kreambesite, fan August Allebé
• 
  Plattegrûn fan Teylers Museum

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

De Teylers Museum Gids. Spesjale ôflevering fan De Gids, jrg. 161, nr. 11/12, novimber / desimber 1998. Teyler 1778-1978. Stúdzjes en bydragen oer Teylers Stichting nei oanlieding fan it twadde iuwfeest (Haarlim / Antwerpen 1978). P. Bouman en P. Broers, 'Teylers ‘Boek- en Konstzael’. De bouskiednis fan it âldste museum fan Nederlân (De Haach 1988). W.W. Mijnhardt, Tot Heil van ’t Menschdom. Culturele genootschappen in Nederland 1750-1815 (Amsterdam 1988). M. Scharloo (red.), Teylers Museum, een reis door de tijd (Haarlim 2010). B. Sliggers (red.), De idealen van Pieter Teyler. Een erfenis uit de Verlichting (Haarlim 2006). Webside fan Teylers Museum Teylers Museum 1778-1825 Oer de begjinperioade fan Teylers Museum Skiednis fan Teylers Museum Manuskript fan Martinus van Marum, earste direkteur fan Teylers Museum, skreaun ± 1823-1833 Teylers kolleksje online (in) Teylers Museum op website UNESCO

Commons

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Teylers Museum fan Wikimedia Commons.