Nieuw-Beerta

Nieuw-Beerta, earder Beertsterhamrik (Grinslânsk: Nij Beerte, Beertsterhammerk) is in doarp yn de gemeente Aldamt yn de provinsje Grinslân. Yn 2021 hie it doarp neffens it CBS 110 ynwenners.

Nieuw-Beerta
Sicht op Nieuw-Beerta (2011)
Bestjoer
Lân	Nederlân
Provinsje	Grinslân
Gemeente	Aldamt
Sifers
Ynwennertal	110 (2023)
Oerflak	0,38 km² wêrfan lân: 0,38 km² wêrfan wetter: 0 km²
Oar
Tiidsône	UTC 1
Simmertiid	UTC 2
Koördinaten	53° 11' N 7° 9' E
Kaart
Kaart
Lokaasje Nieuw-Beerta yn eardere gemeente Reiderlân

It doarp leit benoardeasten Beerta en bewesten Bad Nijeskâns. It is in langhalich streekdoarp mei monumintale pleatsen. Yn de doarpskearn steane de wenten fan de wurklju en de middenstân. It doarp is beskerme doarpsgesicht.

Skiednis

Nieuw-Beerta ûntstie yn de sechtjinde iuw op it plak fan it ferdronken doarp Wynedaham, dat om 1500 hinne by Beerta foege waard. It gebiet rekke lykwols nea alhiel ûnbewenne, want de pleatsen stiene noardliker yn de saneamde Binnenlanden op ferhege hiemen of oerbliuwende stikken heechfean dy't letter ferdwûn binne. Nei it oanlizzen fan de Hamsterdyk, ek wol Beertsterhamdyk neamd, healwei de sechtjinde iuw, ferhuzen dy pleatsen stadichoan nei dy dyk. Oer de dyk hinne rûn in fuotpaad, en yn 1840 waard der in ferhurde dyk oanlein. De wichtichste ferbining wie de Hamwei (Hamweg), dy't yn 1541 al neamd waard en dy't fan Beerta besuden de Tsjamme rjochting Drieborg rûn.

Nei't yn 1657 de Schanskerdijk oanlein waard, feroaren de grutte kwelders yn in fruchtber poldergea. It doarp wie in dochterdelsetting fan Beerta. Dêrom waard it ynearsten Beertsterhamrik (bûtengebiet fan Beerta) neamd.

Yn 1665 krige Nieuw-Beerta in eigen tsjerke. It doarp waard in selsstannige tsjerklike gemeente, mar it tsjerkeguod bleau oant 1680 mienskiplik mei Beerta. De earste tsjerke wie al gau in boufal en waard yn 1696 fernijd. De hjoeddeiske tsjerke komt út 1856.

De Wikipedy hat ek in side Tsjerke fan Nieuw-Beerta.

It doarp hie al in skoalle. Yn 1663 krigen de bewenners tastimming en bou in nôtmûne, om't de mûne fan Beerta it wurk net benei komme koe.

Yn it doarpsgebiet ûntstiene yn de achttjinde iuw de buorskippen Drieborg en Oudedijk (earder Stocksterhorn neamd, en fierder de polderdelsettings Kroonpolder (1696) en Stadspolder (1740). Yn Stadspolder wie plak frijmakke foar in tsjerke en in tsjerkhôf, mar dy plannen waarden nea wiermakke. By Bad Nijeskâns lei it plak Oudezijl mei in kloft huzen.

De njoggentjinde iuw wie in tiidrek fan rike ûntjouwing, benammen yn de lânbou. Moaie pleatsen komme fan dy tiid. Fan de ein fan dy iuw ôf, rekke de ekonomy fan it gebiet yn it neigean. Ynearsten gie dat tegearre mei de fûle striid tusken de boeren en de lânwurklju. It sosjalisme en letter kommunisme waarden tige populêr by de lânwurklju.

De fierder geande meganisaasje yn de lânbou, soarge foar it dien jaan fan de lânwurklju. Om't it doarp gjin oare mooglikeheden bea, teagen in soad fan de wurklju fuort.

Nijsgjirrich

Nieuw-Beerta leit oan de Jeropeeske kuierrûte E9.

Galery

• 
  De Tsjerke fan Nieuw-Beerta
• 
  Filla yn oergongsstyl oan 'e Hoofdweg
• 
  Aldamster dwershûspleats oan 'e Hoofdweg
• 
  It gea fan it Reiderlân

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Nieuw-Beerta fan Wikimedia Commons.