Moarre

	Moarre
	Emblemen
	Bestjoer
Lân	Nederlân
Provinsje	Fryslân
Gemeente	Noardeast-Fryslân
	Sifers
Ynwennertal	235 (1 jannewaris 2023)
Oerflak	4,68 km² ; lân: 4,64 km² ; wetter: 0,04 km²
Befolkingsticht.	52 ynw./km²
	Oar
Tiidsône	UTC 1
Simmertiid	UTC 2
Koördinaten	53° 22' N 6° 05' E
	Offisjele webside
	moarre-ljussens.frl
	Kaart
	;

Moarre is in doarp dat yn de gemeente Noardeast-Fryslân leit. Moarre leit noardeastlik fan Mitselwier, eastlik fan Easternijtsjerk, westlik fan Eanjum en besuden Ljussens. Moarre hat 235 (1 jannewaris 2023)^[2] ynwenners. De doarpskearn leit benammen oan de Bûtenwei op de terp fan Moarre.

De buorskip De Reidswâl (diel) en Welgelegen hearre ek by Moarre.

Mei Ljussens foarmet Moarre it twillingdoarp Moarre-Ljussens.

Namme

De namme sil fan "sompich lân" komme. Dat kin strike, want Moarre leit oan de noardkant fan it gebiet tusken Eanjum en Ie dat De Kolken neamd wurdt en earst sa om 1900 hinne troch in bettere regeling fan de wetterstân brûkber makke is. Guon miene dat de plaknammen 'Longonmore' en 'Mure' út de registers fan Kleaster Fulda (twadde helte 8e iuw) nei Moarre ferwize.

Skiednis

Moarre is in terpdoarp, wêrfan't de measte bebouwing ek tsjintwurdich noch op de terp binnen de omwei leit. Der wurdt wol tocht dat Moarre al in pear iuwen foar de jiertelling ûntstien is.^[3].

Oerbliuwsel fan frouljuskleaster Weerd yn 1723

Súdlik fan Moarre, oan de noardkant fan de tsjintwurdige Kleasterwei lei op in terpke it kleaster Weard of Templum Domnini ('de Tempel fan God'). Folle is der oer dat nobertinessekleaster net bekend.

Moarre hie eartiids 19 stimmen. Regel wie dat dy stimhawwers de tsjerkfâden keazen. Dy tsjerkfâden foarmen dan ek it deistich doarpsbestjoer. Yn Moarre lei dat oars; troch in âld foarrjocht fan de eigners fan de states Hooghuistra, Botma, Heemstra en Nittema wienen dy om bar tsjerkfâd. Aldhuistra wie in state efkes noardwestlik fan it doarp.

It eardere stasjon oan de Moarsterwei

Oan it begjin fan de 20e iuw ûntstie der tusken Moarre en Ljussens mear drokte troch de bou fan in molkfabryk (1915) en de oanlis fan it spoar mei in stasjon (1919). It molkfabryk "De Dongeradielen" is yn 1973 sletten. It eardere molkfabryk wurdt (2023) ferboud ta rekreaasjewenten en der komt in museum dy't ynformearret oer de skiednis fan it fabryk. It spoar is yn de Twadde Wrâldkriich opbrutsen. Sûnt 1933-1936 waarden der al gjin reizgers mear ferfierd, mar it stasjonsgebou is noch oanwêzich en docht hjoed-de-dei tsjinst as wenhûs en ek de namme "Stasjonswei" is oerbleaun.^[4]

Oant de gemeentlike weryndieling yn 1984 hearde Moarre by de gemeente East-Dongeradiel. Dêrnei hearde it plak by de gemeente Dongeradiel en sûnt de lêst weryndieling by de gemeente Noardeast-Fryslân.

De tsjerke

De Wikipedy hat ek in side Herfoarme tsjerke (Moarre).

Jehannestsjerke

De tsjerke, dy't foar de reformaasje wijd wie oan Jehannes de Evangelist, ûntstie yn 'e twadde helte fan de 13e iuw. Yn it ramt fan fernijingen yn de 18e iuw krige de tsjerke yn 1737 in nij tonferwulft. Yn 1843 wie der in grutte ferbouwing en doe is de mooglik 16e iuwske sealtektoer ôfbrutsen en ferfongen troch in neoklassisistyske lantearne op it dak en yn 1920-1921 krige it gebou in nije flier en kape. De klok (diameter 85cm) is fan 1659 en getten troch Jurjen Balthasar út Ljouwert.

Yn de tsjerke binne noch sarken út de 16e oant 18e iuw. Ut 1625 is it lytse epitaaf foar Wopke fan Scheltema en Frouck Roorda fan Ginnum, bewenners fan de Heemstrastate.

Moarre hat in oargel út 1740, it is ien fan de fjouwer oargels dy't makke binne troch Johann Michaell Schwarzburg. De opdrachtjouster wie de widdo Jantsje Nannes Botma. It wapen fan har en har man is der dan ek op oanbrocht. Yn 1989 hat oargelmakkerij Bakker & Timmenga de oarspronklike disposysje fan Schwarzburg werombrocht.

Mienskip

Ryksmonumint oan de Grutte Buorren 7

Der is in feriening foar Doarpsbelangen dy't gearkomt yn doarpshûs De Stikel. Bern geane meast yn Ljussens nei de kristlike Skoalle mei de Bibel 'De Griffel'.

Achterwei

Befolkingsferrin

Jier	1954	1959	1964	1969	1974	2004	2013	2014	2015
Ynwenners	473	429	390	348	295	240	242	237	235
Jier	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022
Ynwenners	230	225	235	245	250	250	240

Tsjerke

Herfoarme tsjerke Moarre-Ljussens (webstee)
Grifformearde tsjerke Moarre-Ljussens (webstee)

Ferienings

Advendo - muzyk
Keatsferiening Warber Bliuwe - Moarre/Ljussens
Oranjeferiening (FB-side)

Berne

Gerbrand fan Mockema († 1512), Fetkeaperske haadling.
Teatske Alzum (1899-1962), Frysk skriuwster. Kate Ashton út Skotlân skreau oer har it boek "Teatske Alzum har wrâld".
Anneke Douma (1944-), sjongster.

Ynfrastruktuer

Ferbinings

Hjoeddeisk Moarre leit oan de Lauwersseewei tusken Dokkum en Eanjum. De Moarster Feart rint fan Moarre nei it súdeasten nei de Reidswâl ûnder Mitselwier en slút der oan op de Suderie.

Strjitten

Bûtenwei

Achterwei, Bûtenwei, Fjellingswei, Grutte Buorren, Griene Reed, Headamsterwei, Hearrewei, Keechsdyk, Kleasterwei, Koudenburgerreed, Lytse Buorren, Moarsterwei, Skyligerwei, Teatske Alzumstrjitte, Tsjerkestrjitte, Weardwei.

Sjoch ek

De Moarre - in mar yn súdwest Fryslân.
Fryske doarpen

Keppeling om utens

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Kerst Huisman, Ljouwerter Krante, 13 februaris 1996, artikel: 'Weard by Moarre: in kleasterhistoarje fol fragen'.
Herma M. van den Berg Noordelijk Oostergo/De Dongeradelen, 1983. Haadstik Moarre.

↑ https://opendata.cbs.nl/statline
↑ https://opendata.cbs.nl/statline
↑ [Peter Karstkarel, Friesland Wonderland]
↑ Deiblêd fan it Noarden, 26 april 2022

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Moarre fan Wikimedia Commons.

53° 22' NB, 6° 5' EL

	Noardeast-Fryslân
Stêd: Dokkum
Doarpen en útbuorrens: Aldwâld • Burdaard • Blije • Boarnwert • Boerum • Brantgum • Ealsum • Eanjum • Easternijtsjerk • Eastrum • Feankleaster • Ferwert • Foudgum • Ginnum • Hallum • Hantum • Hantumerútbuorren • Hantumhuzen • Hegebeintum • Holwert • Ie • Ingwierrum • Jannum • Jislum • Jouswier • Kollum • Kollumersweach • Lichtaard • Lytsewâld • De Lytse Jouwer • Ljussens • Marrum • Mitselwier • Moarre • Moddergat • Muntsjesyl • Nes • Nijewier • Peazens • De Pomp • Raard • Reitsum • De Skâns • Sweagerbosk • Ternaard • De Trieme • Waaksens • Wânswert • Warfstermûne • Westergeast • Wetsens • Wierum
Buorskippen: Ald Terp • Aldwâldmersyl • Bartlehiem (foar in part) • Beintemahûs • Betterwurd • Boarnwerterhoeke • Boarnwerthuzen • Boatebuorren • Bollingwier • Brânbuorren • Bûnte Hûn • De Dellen • Dykshoarne • Dokkumer Nije Silen • Easterbeintum • Farebuorren • Fiifhuzen (Hallum) • Fiifhuzen (Ternaard) • Fiskbuorren • Fjildbuorren • Grut Midhuzen • Hallumerhoeke • Hanenburch • Hantumerhoeke • Healwei • Hústernoard • Iesumasyl • Jewier • Keatlingwier • De Kegen • Kletterbuorren • Kollumer Aldsyl • De Kolk • Krabbuorren • Leechlân • De Leechte • Lyts Midhuzen • Lytse Leard • Lytse Wier • Meddert • Mûnebuorren • Nijlân • It Paradyske • De Reidswâl • De Ryp • Sânbulten • Sânhuzen • Sibrandahûs • De Skâns • Skernehuzen • 't Skoar • Stienharst • It Stienfek • Stiem • Teard • Teyebuorren • Tergrêft (foar in part) • Ter Lune • De Tibben • Tilbuorren • Tiltsjebuorren • Trijeboerehuzen • Weardebuorren • Westerbuorren • Westernijtsjerk • Wie • De Wygeast • De Wurden
· ·

[1] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[2] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[3] [Peter Karstkarel, Friesland Wonderland]

[4] Deiblêd fan it Noarden, 26 april 2022

[2]

[1]

[3]

[4]

Moarre

Emblemen

Bestjoer
Lân	Nederlân
Provinsje	Fryslân
Gemeente	Noardeast-Fryslân
Sifers
Ynwennertal	235 (1 jannewaris 2023)^[1]
Oerflak	4,68 km² lân: 4,64 km² wetter: 0,04 km²
Befolkingsticht.	52 ynw./km²
Oar
Tiidsône	UTC 1
Simmertiid	UTC 2
Koördinaten	53° 22' N 6° 05' E
Offisjele webside
moarre-ljussens.frl
Kaart