یاسر جبرائیلی
سید یاسر جبرائیلی | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۱ آذر ۱۳۶۳ (۴۰ ساله) مشکین شهر، استان اردبیل، ایران |
| ملیت | ایرانی |
| اقامتگاه | تهران، ایران |
| تحصیلات | دکتری اندیشه سیاسی عنوان رساله: اندیشه سیاسی سازوکار تعیین رهبر در نظام جمهوری اسلامی ایران از منظر مردم‌سالاری دینی[۱] |
| محل تحصیل | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی |
| وبگاه | |
سید یاسر جبرائیلی (متولد ۱۳۶۳) نویسنده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و رئیس سابق مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی دبیرخانه مجمع تشخیص می باشد.[۲][۳] جبرائیلی از تدوین‌کنندگان برنامه یِ اقتصادی سید ابراهیم رئیسی در دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران و از گزینه‌های کابینه او بود اما نهایتاً در کابینه وارد نشد.[۴] از او به عنوان یکی از «جوانان تندروی اصولگرا» یاد می‌شود.[۵]او یکی از بورسیه های دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد است که توانست با داشتن مدرک کارشناسی زبان انگلیسی و کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشجوی بورسیه دکتری اندیشه سیاسی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی شود.[۶] بعدها و در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی با استفاده از همین رانت عضو هیئت علمی همین پژوهشگاه شد.[۷]
فعالیت‌های اجرایی
[ویرایش]جبرائیلی در ۲۱ سالگی وارد روزنامه کیهان شد. در سال ۱۳۹۰ به عنوان معاون پژوهش و آموزش خبرگزاری فارس منصوب شد.[۸] بعدها با حکم رئیسی، رئیس مرکز مطالعات اقتصادی آستان قدس[۹] و سپس عضو هیئت مدیره مؤسسه قدس آستان قدس شد.[۸] او در سال ۹۷ به عنوان مشاور اقتصاد مقاومتی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منصوب شد.[۸] جبرائیلی عضو هیئت مؤسس پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی حکمت است.[۱۰][۸] جبرائیلی در دی ماه سال ۹۸ به عنوان رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی منصوب شد.[۸] جبرائیلی سابقه عضویت در هیئت مدیره روزنامه جوان، هیئت مدیره روزنامه قدس، را نیز در کارنامه داشته‌است[۱۱][۸]
دیدگاه‌ها
[ویرایش]
او منتقد برجام و پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف و مخالف توسعه جغرافیایی مناطق آزاد است.[۱۲]جبرائیلی از اعضای «جریان گام دوم انقلاب اسلامی» است.[۱۳]
ممنوعیت ورود واکسن خارجی
[ویرایش]در دوران شیوع کرونا، جبرائیلی با حمایت از ستاد اجرایی برای ساخت واکسن اعلام کرد «واکسن خارجی به هیچ وجه نباید خریداری شود» و خواهان فسخ قراردادهای خرید واکسن توسط وزارت بهداشت از خارج کشور شد؛ اما سپس ستاد اجرایی نتوانست واکسن کرونا رو به شکل گسترده تولید و توزیع کند در نتیجه تعداد کشته‌های ایران روز به روز افزایش پیدا کرد تا در نهایت دولت رئیسی به‌طور کامل این دیدگاه را کنار گذاشت و موج کشته‌های کرونا در ایران افول کرد.[۱۴] او همچنین از افرادی که درخواست خرید واکسن خارجی را می‌کنند انتقاد کرد و آنها را جریانی دانست که به «ما می‌توانیم» اعتقاد ندارند.[۱۵][۱۶] جبرائیلی در زمان دنیاگیری کوید ۱۹ در ایران، مردم را به تحریم واکسن خارجی کرونا فراخواند.[۱۷]
درخواست مسدودیت شبکه‌های اجتماعی
[ویرایش]آبان‌ماه ۱۳۹۸ و چندی پس از اعتراضات بنزینی آن سال، جبرائیلی خواستار مسدودسازی همه شبکه‌های اجتماعی خارجی شد و مسدودسازی موقت آن زمان را هم به دولت نسبت داد: «شبکه‌های اجتماعی خارجی بحمدالله با تدبیر دولت برای مقابله با ناآرامی‌ها از دسترس خارج شده‌اند» او افزوده بود که دقیقاً به همین دلیلی که هم‌اکنون این شبکه‌ها از دسترس خارج شده‌اند، همیشه باید چنین باشد. تفاوت وضع کنونی با سایر اوقات این است که امروز خسارات این شبکه‌ها کاملاً آشکار و ملموس است، اما در سایر مواقع، خسارات به‌قدری پنهان است که محسوس نیست. دولت همچنان که برای مقابله با اغتشاشات خیابانی این شبکه‌ها را مسدود کرد، باید برای مقابله با اغتشاشات فرهنگی نیز برای همیشه این شبکه‌ها را مسدود نماید.[۹]
انتقاد از دولت ابراهیم رئیسی
[ویرایش]بعد از گذشت حدود یکسال از عمر دولت رییسی، جبرائیلی انتقادهای تندی از قوه مجریه و خصوصاً تیم اقتصادی دولت به رهبری مخبر را آغاز کرد. در هنگامه حذف ارز ترجیحی در اردیبهشت ۱۴۰۱، او در توییتی نوشت: «حذف ارز ۴۲۰۰ و افزایش قیمت بنزین را یک توطئه تمام‌عیار علیه رییسی می‌دانم. چنان‌که فردای فاجعه آبان ۹۸ خبری و سخنی از بچه‌های شیکاگو که اردیبهشت ۹۸ به اتفاق IMF شوک‌درمانی را طراحی کردند، نبود، این‌بار نیز چنین خواهد شد و انگشت اتهام به سمت رئیس‌جمهور نشانه خواهد رفت.»
توئیت او واکنش گسترده‌ای در فضای مجازی داشت و کسانی چون مالک شریعتی نیز واکنش تندی به او نشان داد: «اینکه با حذف دلار جهانگیری مخالفید و دلیل هم دارید، اصلاً ایرادی ندارد اما اینکه برای فروکردن حرفت به ذهن مخاطب، با تکرار دروغ گران‌شدن بنزین، دارید با آبان ۹۸، «این‌همانی» درست می‌کنید، اگر نامردی نباشد، حتماً با نظر کارشناسی و عدالت‌خواهی فرسنگ‌ها فاصله دارد.»
اما جبرائیلی انتقادها را ادامه داد تا آنجا که خامنه‌ای[۱۸] در یک سخنرانی از حذف این ارز علناً حمایت کرد.[۱۹][۲۰]
توافق پاریس
[ویرایش]جبرائیلی از منتقدان اجرای توافق زیست‌محیطی پاریس است. او استدلال کرده که کند شدن رشد ظرفیت نیروگاهی و عدم تزریق گاز به نیروگاه‌ها در ایران به خاطر اجرای این توافق، موجب قطعی برق در ایران شده‌است که از سوی سایت فکت‌نامه بی‌اساس دانسته شده‌است.[۲۱]
فضای مجازی
[ویرایش]جبرائیلی پس از اتفاقات آبان ۹۸، با استقبال از مسدودسازی شبکه‌های مجازی در این اتفاقات، خواهان این شد که تمامی شبکه‌های اجتماعی خارجی برای همیشه مسدود شوند.[۲۲]
برجام
[ویرایش]دیماه ۱۳۹۶ جبرائیلی در مناظره‌ای با مهدی رحمانیان مدیرمسئول روزنامه شرق مدعی شد که متن برجام ۱۴ ماه پیش از توافق، توسط گروه بین‌المللی بحران نوشته شده‌است.[۲۳] وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای به این اظهارات واکنش نشان داد و اعلام کرد: «اینکه در میانه راه یک مؤسسه مطالعاتی پیشنهادهایی را برای پایین آمدن مذاکره کنندگان آمریکایی از مواضع خود مطرح نماید و آنها هم قبول نمایند، اتفاقاً نقطه‌قوت مذاکره‌کنندگان ایرانی است».[۲۴] جبرائیلی پس از خروج دونالد ترامپ از برجام طی مقاله‌ای در پایگاه اینترنتی الجزیره انگلیسی، اقدام ترامپ را یک موهبت برای اقتصاد ایران توصیف کرد.[۲۵]
اف‌ای‌تی‌اف
[ویرایش]جبرائیلی دربارهٔ اف‌ای‌تی‌اف معتقد است که محدودیت‌های بانکی ایران ناشی از تحریم‌های آمریکا است و معتقد است پس از لغو تحریم‌ها اگر این محدودیت‌ها پابرجا بود، باید استانداردهای اف‌ای‌تی‌اف را اجرا کرد.[۲۶]
حضور در فضای مجازی
[ویرایش]حضور جبرائیلی در اینترنت بازتاب‌های مختلفی داشته‌است. او در شبکه افق عکس اشتباهی به مخاطبان نشان داد و گفت:مردم آمریکا به صف ایستادند تا طلای خود را تحویل دولت دهند.[۲۷][۲۸][۲۹][۳۰] که مشخص شد صف دونات بوده‌است[۳۱] که بعد از این اشتباه، کاربران شبکه‌های اجتماعی به او لقب یاسر دونات دادند.[۳۱][۳۲][۳۳] سایت فکت نامه با بررسی این ادعا، نوشت که اصل سخن جبرائیلی دربارهٔ «فرمان اجرایی سال ۱۹۳۳ دولت آمریکا برای جمع‌آوری طلای مردم» درست بوده‌است، اما عکسی که او در آن برنامه منتشر کرده پیش از این در سال ۲۰۱۶ میلادی در وب سایت هاف‌پست (هافینگتون پست) با موضوع مرتبط با تحویل طلا به فدرال رزرو منتشر شده بود و همین موضوع باعث شده تا او نیز این اشتباه را تکرار کند.[۳۴][۳۵]
در انتقاد از روحانی که با واکنش دهباشی واکنش گسترده در توئیتر شد.[۳۶][۳۷][۳۸][۳۹][۴۰]
سایت دیده‌بان ایران در گزارشی مدعی شد که پشت پرده اکانت‌های سایبری اصولگرا که علیه دولت رئیسی فعالیت می‌کنند یاسر جبرائیلی است.[۴۱]
جبرائیلی با انتشار پست اینستاگرامی در مرداد ۱۴۰۰ اعلام کرد پسر ۱۱ ساله‌اش به خاطر خواندن نماز اول وقت، دقایقی از ساختمان پزشکان که بلافاصله پس از اذان ظهر پخش می‌شود را از دست می‌دهد و در ادامه آن روز با گریه و نخوردن ناهار گذشته‌است. بعد از چند ساعت از انتشار این پست، مدیر شبکه نسیم به ارسال پیامی اعلام می‌کند «این مسئله را از فردا حل خواهند کرد». انتشار این خبر باعث انتقادات باعنوان آقازادگی در شبکه‌های اجتماعی شد و با کارزار میلیونی بازگشت برنامه نود مقایسه شد.[۴۲]
از جمله دیگر موارد قابل توجه حضور یاسر جبرائیلی در اینترنت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اخراج از مجمع تشخیص: کانال اصلاحات نیوز در گزارشی مدعی شد که دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، یاسر جبرائیلی را به دلیل چابک‌سازی، عدم نیاز مجمع به او و مفید نبودن به شکل تحقیرآمیزی از این نهاد اخراج کرده‌است.[نیازمند منبع]
- تمسخر رقبا در مناظرات: او در مناظره‌ای در سال ۱۳۹۸ با ترکان مشاور روحانی، در شبکه سه حاضر شد، اما بعد از این مناظره انتقادات از او شدت گرفت چرا که با خنده‌های مداوم و تمسخر طرف مقابل شان مناظرات را از بین برده بود و دیگر در مناظرات تلویزیونی حضور نیافت.[۴۳][۴۴][منبع بهتری نیاز است] حتی در مواردی او اعلام کرد در مناظرات حضور می‌یابد اما نرفت و این مسئله به واکنش شدید بسیج دانشجویی دانشگاه شریف را در پی داشت.[۴۵][۴]
سید یاسر جبرائیلی پس از کشته شدن ابراهیم رئیسی اقدام به دریافت مجوز روزنامه "حکمران" نمود که بدون نوبت رسیدگی در کمترین زمان مجوز او توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر گردید.[۴۶]
کتاب‌شناسی
[ویرایش]- ایالات متحده سابق , ایرنا، ۱۳۸۸[۴۷]
- سودای سکولاریسم, انتشارات فارس، ۱۳۹۱[۴۸]
- روایت رهبری[۵][۴۹][۵۰][۵۱]
- دولت و بازار , انتشارات کتاب فردا، ۱۳۹۸[۵۲]
منابع
[ویرایش]- ↑ «سید یاسر جبرائیلی». پژوهشکده انقلاب و تمدن اسلامی. دریافت‌شده در دسامبر ۱۷, ۲۰۲۳.
- ↑ «پنج دستور کار محسن رضایی برای شکست کرونا». روزنامه دنیای اقتصاد. ۲۰۲۳-۱۰-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۱.
- ↑ «پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ اوت ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۱ اكتبر ۲۰۲۳. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «یاسر جبرائیلی کیست؟ / نقش او در کابینه رئیسی چیست؟». تجارت‌نیوز. ۲۰۲۱-۰۶-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۲۹.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «واکنش لاهیجی به خاطره خامنه‌ای از کشتار ۶۷: ولی فقیه به هیچ قانونی مقید نیست». رادیو زمانه. ۲۰۲۰-۰۵-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۹.
- ↑ https://news.gooya.com/politics/archives/2016/04/211437iphone.php
- ↑ https://www.ihcs.ac.ir/180/fa/page/3672/سید-یاسر-جبرائیلی
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ ۸٫۵ «معرفی». وب سایت رسمی سید یاسر جبرائیلی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۲۳.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ «پله‌های ترقی یاسر جبرائیلی؛ از رویش درکیهان و رشد درکنار رئیسی تا انتقاد از دولت». اعتمادآنلاین. ۲۰۲۳-۰۹-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۲۳.
- ↑ «ثبت رسمی مؤسسه حکمت». rasm.io. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۱۸.
- ↑ «رؤسای هیئت داوران رویداد ملی کرسی‌های آزاداندیشی منصوب شدند». iscanews. ۲۰۲۱-۰۴-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۱۸.
- ↑ «بهانه جدید در مخالفت با «اف‌ای‌تی‌اف»: هوشمندسازی تحریم‌های آمریکاست». ایندیپندنت فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۱.
- ↑ «اعلام موجودیت جریان گام دوم انقلاب اسلامی». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۲-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۹.
- ↑ «رویش درکیهان رشد درکنار رییسی، انتقاد از دولت». روزنامه اعتماد. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۱۸.
- ↑ «فیلم/ جبرائیلی: مردم واکسن خارجی نزنند». اقتصاد24. ۱۴۰۰-۰۵-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۱.
- ↑ «گفت و گو با شبکه سوم سیما دربارهٔ دستاورد واکسن کرونا/ بخش اول واکنس خارجی به هیچ وجه نباید خریداری شود». Twitter. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۱.
- ↑ «فیلم/ جبرائیلی: مردم واکسن خارجی نزنند». اقتصاد24. ۲۰۲۱-۰۸-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۱.
- ↑ «دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت با رهبر انقلاب». khamenei.ir.
- ↑ «الزام حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی چه بود؟». irannewspaper.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۱۸.
- ↑ «دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت با رهبر انقلاب». ۱۴۰۲-۰۶-۰۸. دریافت‌شده در ۲۹ مهر ۱۴۰۲.
- ↑ «آیا دلیل قطع برق اجرای تعهدات ایران در معاهده پاریس است؟». فکت‌نامه. ۲۰۲۱-۰۱-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۹.
- ↑ «شبکه‌های اجتماعی خارجی را باید برای همیشه مسدود کنید». جهان نیوز. ۲۰۱۹-۱۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۱.
- ↑ «آیا متن برجام دقیقاً همان متنی است که ماه‌ها قبل در آمریکا تهیه شده بود؟ فیلم». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران. ۱۳۹۶-۱۰-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۰۸.
- ↑ YJC (۱۳۹۶-۱۰-۳۰). «واکنش روابط عمومی وزارت خارجه به اظهارات یک کارشناس دربارهٔ برجام». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۰۸.
- ↑ Jebraily, Seyed Yasser. "How will the US nuclear deal pullout affect Iran's economy?". www.aljazeera.com (به انگلیسی). Retrieved 2021-07-08.
- ↑ «سندروم تُنگ ماهی در فهم و حل مسئله FATF». خبرگزاری مهر. ۲۰۱۹-۱۱-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۰۸.
- ↑ «ببینید | گاف عجیب یاسر جبرائیلی روی آنتن زنده تلویزیون دربارهٔ مردم آمریکا». خبرآنلاین. ۲۰۲۳-۰۴-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
- ↑ «(ویدئو) گاف عجیب یاسر جبرائیلی روی آنتن زنده تلویزیون». فرارو. ۱۴۰۲-۰۱-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
- ↑ «گاف عجیب کارشناس صداوسیما روی آنتن زنده». بهار نیوز. ۲۰۲۳-۰۴-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
- ↑ «دروغگویی دیگر از یاسر جبرائیلی/ ببینید در مجمع تشخیص مصلحت نظام مسئولان حرف چه کسانی را باور می‌کنند!». sarpoosh. ۲۰۲۳-۰۴-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
- ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ «صف «طلا» نیست، صف «دونات» است/ پایان عصر «حرف‌های بی‌سند»». خبرآنلاین. ۲۰۲۳-۰۴-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
- ↑ «صف دونات به جای صف طلا پایان عصر حرف‌های بی‌سند». مردم سالاری آنلاین. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.[پیوند مرده]
- ↑ «صف «طلا» نیست، صف «دونات» است/ پایان عصر «حرف‌های بی‌سند»». عصرخبر.
- ↑ «فرمان اجرایی جمع‌آوری طلای». factnameh.com. ۲۰۲۳-۰۴-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۱.
- ↑ "When Owning Gold Was Illegal in America: And Why It Could Be Again". HuffPost (به انگلیسی). 2016-06-28. Retrieved 2023-10-21.
- ↑ «جدل توییتری جبرائیلی و دهباشی دربارهٔ دولت رئیسی و روحانی». نامه نیوز. ۲۰۲۳-۰۶-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
- ↑ «گاف یاسر جبرائیلی در توییتر! -». ساعد نیوز. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.[پیوند مرده]
- ↑ «سوتی یاسر جبرائیلی در توییتر!». پایگاه خبری ایونا نیوز. ۲۰۲۳-۰۶-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
- ↑ «سوتی جبرائیلی». عصرخبر.
- ↑ «گاف یاسر جبرائیلی در توییتر!». خبرآنلاین. ۲۰۲۳-۰۶-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
- ↑ «جدایی یاسر از رئیس/ چرا اکانت‌های سازمانی اصولگرایان، به دولت انتقاد می‌کنند؟». دیدبان ایران. ۲۰۲۳-۰۹-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
- ↑ «یک تجربه و دو انذار/ توضیحات جبرائیلی دربارهٔ اصلاح کنداکتور شبکه نسیم». خبرگزاری فارس. ۲۰ مرداد ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۶ فروردین ۱۴۰۱.
- ↑ www.alef.ir https://www.alef.ir/news/3980603093.html. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ «مناظره ترکان و جبرائیلی». snn.ir.
- ↑ «گلایه شدید بسیج دانشجویی دانشگاه شریف از یاسر جبرائیلی». خبرآنلاین. ۲۰۲۲-۰۵-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
- ↑ TABNAK، تابناک | (۱۴۰۳/۰۵/۱۵ - ۱۵:۵۲). «مجوز روزنامه جدید یاسر جبرائیلی هم صادر شد! عکس». fa. دریافت‌شده در 2024-08-11. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ««ایالات متحده سابق» در ایرنا». www.khabaronline.ir. ۲۰۱۰-۰۱-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۱.
- ↑ «یاسر جبرائیلی: آقای خاتمی اشک تمساح نریزید». جهان نیوز. ۲۰۲۱-۰۳-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۲۹.
- ↑ «حذفیات 'روایت رهبری' خامنه‌ای». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۶-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۹.
- ↑ «عضو خبرگان: قائم مقامی رهبر و شورای رهبری غیرقانونی‌اند». رادیو زمانه. ۱۹۸۵-۰۹-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۹.
- ↑ «حلال بحران رهبری: کار خدا و سخنان هاشمی رفسنجانی». رادیو زمانه. ۲۰۲۰-۰۶-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۹.
- ↑ «کتاب دولت و بازار اثر ارزشمندی است». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۰۷.