پیراستام

پیراستام

داده‌های بالینی
نام‌های تجاری	Breinox, Dinagen, Lucetam, Nootropil, Nootropyl, Oikamid, Piracetam and many others
AHFS/Drugs.com	International Drug Names
روش مصرف دارو	By mouth, parenteral, or vaporized
کد ATC	N06BX03
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی	AU: فقط با نسخه (اس۴) CA: Unscheduled UK: فقط ℞ (POM) US: Unapproved "New Drug" (as defined by 21 U.S. Code § 321(p)(1)). Use in dietary supplements, food, or medicine is unlawful; otherwise uncontrolled. )
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی	~100%
اثر دارو	Swiftly following administration. Food delays time to peak concentration by 1.5 h approximately to 2–3 h since dosing.
نیمه‌عمر حذف	4–5 h
دفع	Urinary
شناسه‌ها
نام آیوپاک 2-(2-Oxopyrrolidin-1-yl)acetamide
شمارهٔ سی‌ای‌اس	7491-74-9 Y
پاب‌کم CID	4843
IUPHAR/BPS	4288
دراگ‌بنک	DB09210
کم‌اسپایدر	4677 Y
UNII	ZH516LNZ10
KEGG	D01914 Y
ChEMBL	ChEMBL36715 Y
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID5044491
ECHA InfoCard	100.028.466
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی	C6H10N2O2
جرم مولی	۷۰۰۲۱۴۲۱۵۸۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۱۴۲٫۱۵۸ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)	Interactive image
نقطه ذوب	۱۵۲ درجه سلسیوس (۳۰۶ درجه فارنهایت)
SMILES O=C1N(CC(=O)N)CCC1
InChI InChI=1S/C6H10N2O2/c7-5(9)4-8-3-1-2-6(8)10/h1-4H2,(H2,7,9) Y Key:GMZVRMREEHBGGF-UHFFFAOYSA-N Y
(صحت‌سنجی)

پیراستام (به انگلیسی: Piracetam) از جمله داروهای اعصاب مرکزی است که به شکل قرص و شربت استفاده می‌شود. پیراستام دارویی است که برای درمان میوکلونوس و تقویت کننده شناختی به بازار عرضه می شود. شواهدی مبنی بر پشتیبانی از استفاده از آن مشخص نیست، برخی از مطالعات نشان می‌دهد که فواید متوسطی در جمعیت‌های خاص دارد و برخی دیگر مزایای حداقلی یا بدون آن را نشان می‌دهند.پیراستام به عنوان یک دارو در بسیاری از کشورهای اروپایی فروخته می شود. فروش پیراستام در ایالات متحده غیرقانونی نیست، اگرچه توسط سازمان غذا و دارو (آمریکا) تنظیم و تأیید نشده است، بنابراین باید به عنوان یک مکمل غذایی به بازار عرضه بشود.

پیراستام در گروه راستام ها با نام شیمیایی 2-oxo-1-pyrrolidine acetamide قرار دارد. این یک مشتق از انتقال دهنده عصبی گابا است و ساختار پایه 2-oxo-pyrrolidone مشابه با اسید پیروگلوتامیک دارد. پیراستام یک مشتق حلقوی گابا (گاما آمینوبوتیریک اسید) است. داروهای مرتبط شامل داروهای ضد تشنج لوتیراستام و بریواراستام و نوتروپیک های احتمالی آنیراستام و فنیل پیراستام هستند.

موارد مصرف

پیراستام در آلزایمر و اسکیزوفرنی و اختلالات عروقی مغزی مصرف می‌شود. از این دارو به عنوان عامل کمکی در درمان صرع میوکلونیک (با منشاء قشر مخ) در بزرگسالان، بهبود عوارض ترک الکل و بهبود حافظه و یادگیری بکار می‌رود.این دارو از مشتقات ریستام‌ها می‌باشد .

این دارو از طرف FDA برای هیچ بیماری تایید نشده‌است لذا در بازار دارویی به عنوان مکمل بفروش میرسد.

مکانیسم اثر

پیراستام یکی از مشتقات GABA است. مکانیسم اثر این دارو مثل سایر داروهای گروه راستام‌ها هنوز کاملاً مشخص نیست.این دارو عملکرد نوروترانسمیتر استیل کولین را بر روی گیرنده‌های موسکارینی تقویت می‌کند. که نقش پیچیده ای در حافظه دارد.بعلاوه پیراستام بر روی گیرنده NMDA گلوتامات تأثیر می گذارد که این گیرنده بر روی حافظه و یادگیری مؤثر است.عقیده بر این است که پیراستام باعث افزایش نفوذپذیری غشای سلولی می‌شود دارای اثرات تحریک مغز و محافظ قشر مغز در برابر کمبود اکسیژن است.

عوارض جانبی

پیراستام به خودی خود عوارض جانبی محدودی دارد.این عوارض عمدتاً خفیف و از لحاظ فراوانی کم رخ می‌دهد. در مطالعه ای که انجام گرفت 12هفته با دوز بالا پیراستام به گروه مورد داده شد و در مقایسه با گروه شاهد که دارونما دریافت کرده بودند عوارض شایان توجهی دیده نشد عوارض شامل دستگاه عصبی: بی‌قراری، تشنج، سردرد، سرگیجه حقیقی، خواب آلودگی، منگی و گیجی، بروز اختلالات کم توجهی، پرتحرکی و عدم تمرکز در کودکان.

گوارشی: تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم، یبوست، بی‌اشتهایی

جستارهای وابسته

آلزایمر

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷
• ویکی پدیای انگلیسی