دیوکلتیان
| دیوکلتیان | |||||
|---|---|---|---|---|---|
_-_Foto_G._Dall%27Orto_28-5-2006.jpg) سردیس دیوکلتیان | |||||
| امپراتور روم | |||||
| Solo-reign Co-reign | ۲۰ نوامبر ۲۸۴ – ۱ آوریل ۲۸۶ ۱ آوریل ۲۸۶ – ۱ مه ۳۰۵ | ||||
| پیشین | کارینوس (رقابت تا ژوئیه ۲۸۵)[۱] | ||||
| جانشین | گالریوس (امپراتوری بیزانس) کنستانتیوس کلوروس (امپراتوری روم غربی) | ||||
| Co-emperor | ماکسیمیان (امپراتور غربی) | ||||
| زاده | Diocles ۲۲ دسامبر ۲۴۳–۲۴۵[۲] سالونا (سلین، کرواسی) | ||||
| درگذشته | ۳ دسامبر ۳۱۱ (سن تقریباً ۶۵–۶۷) آسپالاتوس (اسپلیت) | ||||
| آرامگاه | |||||
| همسر(ان) | پریسکا | ||||
| فرزند(ان) | گالریا والریا | ||||
| |||||
دیوکلسین یا دیوکلتیانوس یا دیوکلتیان (به لاتین: Gaius Aurelius Valerius Diocletianus Augustus)، نام کامل گایوس اورلیوس والریوس دیوکلتیانوس، امپراتور روم از ۲۰ نوامبر ۲۸۴ تا ۱ مه ۳۰۵ بود.
زندگی
[ویرایش]دیوکلسین در سال ۲۴۵ متولد شده و مرگ او در سال ۳۱۱ بود. او در دوران آشوب‌های امپراتوری، امپراتوری روم را بین چهار نفر تقسیم کرد و خود به حکومت بر متصرفات شرقی پرداخت که شامل مصر، یونان، مقدونیه و ارمنستان بود و بدین ترتیب باعث ثبات امپراتوری شد. با روی کار آمدن وی دوران پرینکیپاته به اتمام رسیده و نظام جدید دومیناته آغاز شد. پس از دوران اصلاحات بنیادی او ساختار دولت را دگرگون ساخت و به پایایی اقتصاد امپراتوری و ارتش یاری رساند و و آن را برای یک سدهٔ دیگر تندرست نگاه داشت.
او با نرسه پادشاه ایران ساسانی پیمان صلحی بست که چهل سال دوام داشت و دو کشور بر سر مرزها به همداستانی رسیدند. آن‌گاه وی به حل مشکلات درونی روم پرداخت.
در سال ۲۹۵ پس از میلاد توسط امپراتور دیوکلتیان روابط بین محارم را در سراسر امپراتوری ممنوع کرد. در بقیه امپراتوری روم نیز زنای محارم یک تابو اجتماعی بود. اتهام زنا با محارم علیه بیگانگان، از جمله مسیحیان اولیه، به عنوان نشانه‌ای از تباهی اخلاقی و ماهیت وحشیانه آنها مطرح می‌شد. در مصر این قانون اجرا نمی‌شد تعدادی از دلایل اجتماعی-اقتصادی وجود دارد که برای چهار قرن نخبگان (اما نه سلطنتی) مصری‌ها ترجیح می‌دادند با خواهر و برادر یا خواهر و برادر ناتنی خود ازدواج کنند.[۳]
او در ۳۰۵ در پنجاه و نه سالگی و به دلیل بیماری، از امپراتوری کناره گرفت و بدین‌سان نخستین امپراتور روم بود که به خواست خود، از تخت قدرت به زیر آمد.
منابع
[ویرایش]- نویسندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، Diocletian. (نسخه ۶ ژوئن ۲۰۰۷)
- تورج دریایی، شاهنشاهی ساسانی، برگردان مرتضی ثاقب‌فر، چاپ یکم، نشر ققنوس. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۳۶-۸
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| نگارخانه‌های هنری و موزه‌ها | |
| نهادهای پژوهش هنری | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| سایر | |
| استان‌های امپراتوری روم (سده‌های چهارم تا هفتم) | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| روم باختری (۴۷۶–۳۹۵) | |||||||||||
| فرمانده‌نشین ایتالیا |
| ||||||||||
| فرمانده‌نشین گل | |||||||||||
| روم خاوری (حدود ۶۴۰-۳۹۵) | |||||||||||
| فرمانده‌نشین ایلیریکوم | |||||||||||
| فرمانده‌نشین خاور |
| ||||||||||
| دیگر نواحی | تاورستان • لازستان (۵۳۲/۵۶۲) • اسپانیا (۵۵۲) | ||||||||||
- ↑ Barnes, New Empire, 4.
- ↑ Barnes, New Empire, 30, 46; Bowman, "Diocletian and the First Tetrarchy" (CAH), 68.
- ↑ Moss, Candida (2020-06-29). "The Ugly Incest Secret Behind History's Royal Families". The Daily Beast (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-26.
- آثار جفری آف مونموث
- شخصیتهای آثار جفری مونموث
- افراد جنگهای ایران–روم
- افراد جنگهای ساسانیان و روم
- امپراتوران ایلیریا
- امپراتوران روم ایزدانگاشته
- امپراتوران روم
- امپراتوران رومی سده ۳ (میلادی)
- امپراتوران رومی سده ۴ (میلادی)
- بحران سده ۳ (میلادی)
- پادشاهان استعفاداده
- تاریخ اسپلیت
- خاکسپاریها در کرواسی
- درگذشتگان ۳۱۱ (میلادی)
- دیوکلسینی
- زادگان ۲۴۴ (میلادی)
- کنسولهای امپراتوری روم
- کنسولهای روم