درگاه:ساسانیان/آشناسازی
 |
.svg) |
شاهنشاهی ساسانی سومین شاهنشاهی ایران باستان تا پیش از حمله اعراب بود که توسط خاندان ساسانی از سال ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی بر ایران‌زمین حکومت کرد. بنیان این دولت یکپارچه را اردشیر بابکان پایه‌ریزی کرد. شاهنشاهان ساسانی که ریشه‌شان از سرزمین پارس بود توانستند به مدت چهار سده افزون بر ایرانشهر، بر پهنه بزرگی از آسیای غربی چیرگی یابند و گستره قلمرو‌شان در اوج خود در زمان خسرو پرویز از چین تا مصر کشیده بود. در این دوره مزدیسنا تبدیل به دین رسمی ایران‌زمین شد. نام این دودمان از ساسان، جد اردشیر بابکان گرفته شده که او را از نوادگان داریوش سوم دانسته‌اند. ساسانیان هویت فرهنگی، نظامی و مذهبی ایرانشهر را نزدیک به چهارصد سال گسترش داده و مرزهای ایران را تا سال‌های پایانی برپایی‌شان، به گستره زمان شاهنشاهی هخامنشی نزدیک‌تر کردند. ایران در این دوران شاهد پادشاهان بزرگ و کشورسازی چون اردشیر بابکان، شاپور یکم، شاپور دوم، یزدگرد یکم، قباد یکم، خسرو انوشیروان و خسرو پرویز بود. شاهنشاهی ساسانی نخستین دولت در ایران بود که مفهوم ایرانشهر را به عنوان یک ایده سیاسی و فرهنگی برپا کرد.