درگاه:آسیا/نوشتار برگزیده
نوشتار برگزیده ۱ 
اژدهای کومودو (نام علمی: Varanus komodoensis) یک گونهٔ بزرگ مارمولک است که در جزایر کومودو، رینکا، گیلی موتانگ، پادار و فلورس در کشور اندونزی یافت می‌شود. این گونه که به تیرهٔ بزمجه‌ایان تعلق دارد، بزرگ‌ترین گونهٔ بزمجه است که در موارد نادری تا ۳ متر هم رشد می‌کند و وزن آن به حدود ۷۰ کیلوگرم نیز می‌رسد. اژدهای کومودو به خاطر اندازه و وزن عظیم، دندان‌های ویژه پاره کردن گوشت، توانایی حرکت با سرعت بالا، و عادت‌های تهاجمی غیرمعمول از جمله درندگان استثنایی به شمار می‌رود.
اندازهٔ غیرمعمول اژدهای کومودو به پدیدهٔ غول‌پیکری جزیره‌ای نسبت داده شده است، چرا که هیچ جانور گوشت‌خوار دیگری که بتواند رقیب غذایی آنها باشد در این جزایر حضور ندارد. با این حال پژوهش‌های تازه نشان داده‌اند که اندازهٔ بزرگ اژدهای کومودو را می‌توان به صورت بهتری به این شکل توضیح داد که آنها صرفاً باقی‌ماندهٔ بزمجه‌مارمولک‌هایی بسیار بزرگ‌جثه هستند که روزگاری در اندونزی و استرالیا زندگی می‌کرده‌اند، ولی بیشترشان – به همراه دیگر بزرگ‌زیاگان – پس از دوران پلیستوسن منقرض شده‌اند. سنگواره‌هایی بسیار شبیه به اژدهای کومودو در استرالیا پیدا شده که تاریخ آنها مربوط به ۳٫۸ میلیون سال پیش است. در جزیره فلورس اندازهٔ بدن آنها کمابیش در طی ۹۰۰٬۰۰۰ سال اخیر به همان شکل پیشین باقی‌مانده است. این دوره‌ای است که با دگرگونی‌های زیاد در زیاگان جزیره و انقراض بزرگ‌زیاگان آن، و آمدن نخستین انسان‌سانان در ۸۸۰ هزار سال پیش شناخته می‌شود..ادامه...
نوشتار برگزیده ۲ 
یوزپلنگ یا یوز (نام علمی: Acinonyx jubatus)، جانوری مهره‌دار و پستاندار از راستهٔ گوشتخواران، خانوادهٔ گربه‌سانان است. این جانور در گذشته در بیشتر مناطق آفریقا و گستره وسیعی از آسیای مرکزی و شبه‌قاره هند یافت می‌شد، اما امروزه با کاهش شدید جمعیت روبرو شده‌است. از میان دو زیرگونهٔ اصلی یوزپلنگ، یکی از زیرگونه‌ها که با نام «یوزپلنگ آسیایی» شناخته می‌شود در خطر جدی انقراض است و تعداد کمی از آن در دشت‌های مرکزی ایران به بقا ادامه می‌دهند.
بدن یوزپلنگ در درازای چندین میلیون سال به گونه‌ای پیشرفت پیدا کرده‌است که این جانور بتواند به طور معمول توانایی حرکت با سرعتی برابر با ۱۱۲ کیلومتر در ساعت را داشته باشد و البته برای مدت کوتاه با سرعتی برابر با ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت هم توانای دویدن را دارد. سرعت یوزپلنگ در عرض ۲ ثانیه پس از شروع دویدن به ۷۵ کیلومتر در ساعت می‌رسد که از شتاب بسیاری از خودروهای مسابقه‌ای نیز بیشتر است. البته میانگین سرعت حرکتی یوزپلنگ برابر با ۶۴ کیلومتر بر ساعت است. اندام باریک، پاهای لاغر و بلند، قفسه سینهای کم پهنا ولی عمیق و جمجمه‌ای کوچک، ظریف و گرد، یوز را به سریع‌ترین جانور روی زمین تبدیل کرده‌است.
این جانور به آسانی از دیگر گربه‌سانان تشخیص‌پذیر است و آن را نه تنها از روی خال‌های روی بدن می‌توان متمایز کرد، که بدن باریک و کشیده، سر کوچک، چشم‌های بالا قرار گرفته و گوش‌های کوچک و تا حدودی پهن شمایلی یکتا به او می‌دهند. طعمهٔ معمول یوزها آهوها (به ویژه آهوی تامسون)، ایمپالا و دیگر پستانداران سم‌دار حداکثر تا ۴۰ کیلوگرم وزن هستند. یک نر بالغ تنها هر چند روز یک بار شکار می‌کند اما ماده‌های دارای توله تقریباً هر روز به شکار می‌پردازند. در حالی که سایر گربه‌سانان شکارچیان شب هستند، یوزها عمدتاً روزها فعال بوده و اغلب در اوایل بامداد و غروب آفتاب به سراغ طعمه‌های خود می‌روند.ادامه...
نوشتار برگزیده ۳ 
نبرد اسرائیل و حماس در غزه بخشی از نزاع عرب‌ها و اسرائیل است که از ۲۷ دسامبر سال ۲۰۰۸ تا ۱۷ ژانویه سال ۲۰۰۹ به طول انجامید. در اسرائیل با نام عملیاتی عملیات سرب گداخته (به عبری: מבצע עופרת יצוקה)، و در دنیای عرب با نام کشتار غزه (به عربی: مجزرة غزة) یاد می‌شود. از آن‌جا که اولین روز نبرد با بیشترین شمار کشته و زخمی فلسطینی در یک روز از سال ۱۹۴۸ تاکنون پایان یافت، این روز در میان بخشی از عرب‌ها به روز کشتار شنبه سیاه معروف شد.
نبرد اسرائیل و حماس در غزه اندکی پس از خاتمه توافقنامه شش ماهه‌ای که بین اسرائیل و حماس و ۱۲ گروه شبه نظامی به امضا رسیده بود، شروع شد. بر اساس آن توافقنامه حماس و اسرائیل متعهد شده بودند تا از دست‌زدن به عملیات مسلحانه علیه خاک یکدیگر خودداری کنند. در طول این شش ماه، اسرائیل حماس را به نقض قرارداد بدلیل پرتاب راکت به سمت خاک خود متهم کرده و حماس اسرائیل را به نقض قرارداد بدلیل ادامه محاصره اقتصادی و سوختی غزه متهم کرد. اسراییل این حملات را در تاریخ ۲۷ دسامبر ۲۰۰۸ میلادی و در ساعت ۱۱:۳۰ به وقت محلی آغاز کرد و در شبانگاه تاریخ ۱۷ ژانویه ۲۰۰۹ میلادی و پس از سه هفته عملیات نظامی همه جانبه علیه حماس در نوار غزه، «آتش‌بس یکجانبه» اعلام کرد. اسرائیل بعد از اعلام آتش‌بس از بازگشایی گذرگاههای نوار غزه امتناع ورزیده و در نتیجه بازسازی ویرانه‌های این منطقه عملی نشده‌است. اسرائیل دلیل این کار را جلوگیری از ورود سلاحهای بیشتر به این منطقه عنوان کرده. بعد از اعلام آتش‌بس، هر از چندگاهی درگیریهای پراکنده‌ای میان طرفین گزارش شده است. ادامه...
نوشتار برگزیده ۴ 
کیتسونه (狐، ) (به انگلیسی: Kitsune) عبارتی‌ست ژاپنی که در مورد روباه استفاده می‌شود. روباه‌ها از موضوعات متداول رسوم اجدادی ژاپن به شمار می‌آیند. داستان‌ها آنها را به عنوان موجودات باهوش و دارای توانایی‌های جادویی به تصویر می‌کشند که با بالا رفتنِ سن و عقل آنها، این توانایی‌ها نیز در آنها افزایش پیدا می‌کند. قبل از هر چیز این موجودات دارای یک توانایی خاص هستند و آن شکل انسانی به خود گرفتن‌است. برخی از افسانه‌های قومی و اجدادی در مورد کیتسونه، گویای این مطلب است که کیتسونه از این توانایی به منظور فریب‌دادن دیگران استفاده می‌کند. این ویژگی ذکر شده در رسوم اجدادی ژاپن به کیتسونه منتسب می‌شود اما در دیگر داستان‌ها آنها به عنوان نگهبانان وفادار، دوستان، عاشقان و همسران به تصویر کشیده می‌شوند. زندگی روباه‌ها و انسان‌ها در کنار یکدیگر در تاریخ ژاپن ریشه دوانده‌است، این همدمی باعث به وجود آمدن افسانه‌های متعددی در مورد این موجودات شد. کیتسونه‌ها با ایناریها (کامی شینتو یا روح) ارتباط بسیار نزدیکی داشتند و به عنوان قاصدان آنها عمل می‌کردند. این نقش اهمیت فراطبیعی روباه را تقویت کرده‌است. هر چه دم‌های کیتسونه بیشتر باشد (آنها ممکن است ۹ تا دم داشته باشند) مسن‌تر، عاقل‌تر و قوی‌تر هستند. به خاطر قدرت بالقوه و نفوذ آنها، برخی از مردم به همان صورتی که برای قدیسان هدایایی را قربانی می‌کردند، برای آنها نیز همین کار را انجام می‌دادند. ادامه...
نوشتار برگزیده ۵ 
سوشی (به ژاپنی: すし、鮨、鮓、寿斗、寿し、寿司) خوراکی برنجی در آشپزی ژاپنی است و آمیزه‌ای است از برنج پختهٔ ژاپنی با چاشنی سرکه، چندین گونه خوراک دریایی (بیشتر خام)، سبزیجات و تخم مرغ که به صورت سرد خورده می‌شود.
در آغاز، سوشی تنها روشی برای نگهداری ماهی بود که در آسیای شرقی رواج داشت ولی پس از راه یافتن به چین، وارد فرهنگ غذایی کشور ژاپن شد. سوشی گونه‌های فراوانی دارد ولی امروزه در نزد عموم مردم، نام سوشی اشاره کننده به تنها یکی از گونه‌های این خانوادهٔ غذایی، سوشی ادو است. در این گونه از سوشی بر روی یک قطعهٔ برنجی بیضی‌مانند، برش نازکی از ماهی گذاشته می‌شود. ماهی، توفو (فراوردهٔ سویا)، خوراک دریایی، تخم‌مرغ و دیگر خوراکی‌های بکار رفته در پُر کردن سوشی، همگی سرشار از پروتئین هستند. علاوه بر آن می‌توان ویتامین و مواد معدنی را نیز در خوراک‌های دریایی و سبزیجات سوشی پیدا کرد. سوشی بیشتر همراه با چاشنی سس سویا خورده می‌شود. بهترین روش برای ضدعفونی مواد غذایی پختن مواد است اما این روش در سوشی بکار برده نمی‌شود. برخی از گونه‌های ماهی ممکن است، انگل داشته باشند، اما فرایند یخ‌زدگی ماهی، این انگل‌ها را از میان می‌برد. به طور سنتی در گذشته برای ضدعفونی کردن این خوراک از واسابی (تُرُب کوهی ژاپنی) و ترشی گاری (ترشی زنجبیل) بهره‌مند می‌شدند. همچنین نوشیدن چای سبز نیز به علت ویژگی آن در پیشگیری از مسمومیت غذایی توصیه می‌شود. فرایند جهانی‌شدن سوشی از آمریکا آغاز شد و امروزه سوشی به عنوان یک غذای مفید و مناسب، در جهان آوازه پیدا کرده و در حال تبدیل‌شدن به غذایی جهانی است. ادامه...
نوشتار برگزیده ۶ 
لشکرکشی‌های روس‌های وارنگی به دریای خزر روس‌هایی که در این مقاله از آنان یاد می‌شود با روس‌های اسلاوتبار کنونی که در کشور روسیه هستند، متفاوت‌اند و احتمالاً گروهی از واریاگ‌ها (وارانگیان)، از طوایف وایکینگ‌ها، می‌باشند. البته برخی از کارشناسان آنها را از اسلاوهای جنوب شرقی می‌دانند. در این مقاله ممکن است با نام واریاگ، وارنگ، نورمن، نورس، اسکاندیناویایی و غیره نیز از این مردم یاد شود. مجموعه‌ای از حملات نظامی در بین سال‌های ۸۶۴ تا ۱۰۴۱ میلادی به سواحل دریای خزر بوده‌است.روس‌های وارنگی ابتدا در قرن نهم میلادی به عنوان بازرگانان پوست، عسل و برده در سرزمین‌های اسلامی(سرکلند). در متون نورسی باستان، سرکلند نامی بوده‌است که به خلافت عباسیان و احتمالاً مناطق مسلمان‌نشین همسایهٔ آن گفته می‌شده‌است. ظاهر شدند. این بازرگانان در مسیر تجاری ولگا به خرید و فروش می‌پرداختند.
نخستین حملهٔ آنان در فاصله سال‌های ۸۶۴ تا ۸۸۴ میلادی در مقیاسی کوچک علیه علویان طبرستان رخ داد. نخستین یورش بزرگ روس‌ها در سال ۹۱۳ رخ داد و آنان با ۵۰۰ فروند درازکشتی شهر گرگان و اطراف آن را غارت کردند. آنها در این حمله مقداری کالا و برده را به تاراج بردند و در راه بازگشتن به سمت شمال، در دلتای ولگا، مورد حملهٔ خزرهای مسلمان قرار گرفتند و بعضی از آنان موفق به فرار شدند، ولی در میانهٔ ولگا به قتل رسیدند. دومین هجوم بزرگ روس‌ها به دریای خزر در سال ۹۴۳ به وقوع پیوست. ادامه...
نوشتار برگزیده ۷ 
کِ‍فیر نوشیدنی تخمیری حاصل از شیر و دانه‌های کفیر است که سرمنشأ آن کوه‌های قفقاز در روسیه می‌باشد. دارای عطر و طعم خوشی بوده و می‌تواند همراه با عسل و سایر میوه‌ها مصرف شود. همچنین مصرف کفیر بر روی حرکت روده، سهولت در هضم، تقویت ایمنی، کاهش شدت و مدت اسهال، اختلال خواب، افسردگی و اختلالات زیاد فکری مؤثر می‌باشد و به بازسازی فلور میکروبی غشاهای مخاطی سراسر دستگاه گوارش کمک می‌کند. میکروارگانیزم‌های آن غیربیماریزا بوده و برای تولید کفیر به مقدار زیادی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و ساکارومیسز کفیر، نیاز می‌باشد. ترکیب کفیر، تغییرپذیر بوده و به عواملی همچون منبع چربی شیر، ترکیب دانه‌ها و تکنولوژی فرآوری کفیر مربوط می‌شود. فرایند تولید کفیر به دو صورت سنتی و صنعتی، اندکی متفاوت می‌باشد که بازدهی روش صنعتی به مراتب بیشتر خواهد بود. ادامه...
نوشتار برگزیده ۸ نوشتار برگزیده ۹ نوشتار برگزیده ۱۰ نوشتار برگزیده ۱۱ نوشتار برگزیده ۱۲ نوشتار برگزیده ۱۳ نوشتار برگزیده ۱۴ نوشتار برگزیده ۱۵ نوشتار برگزیده ۱۶ نوشتار برگزیده ۱۷ نوشتار برگزیده ۱۸ نوشتار برگزیده ۱۹ نوشتار برگزیده ۲۰ نوشتار برگزیده ۲۱ نوشتار برگزیده ۲۲ نوشتار برگزیده ۲۳ نوشتار برگزیده ۲۴ نوشتار برگزیده ۲۵ نوشتار برگزیده ۲۶ نوشتار برگزیده ۲۷ نوشتار برگزیده ۲۸ نوشتار برگزیده ۲۹ نوشتار برگزیده ۳۰ نوشتار برگزیده ۳۱ نوشتار برگزیده ۳۲ نوشتار برگزیده ۳۳ نوشتار برگزیده ۳۴ نوشتار برگزیده ۳۵ نوشتار برگزیده ۳۶ نوشتار برگزیده ۳۷ نوشتار برگزیده ۳۸ نوشتار برگزیده ۳۹ نوشتار برگزیده ۴۰ نوشتار برگزیده ۴۱ نوشتار برگزیده ۴۲ نوشتار برگزیده ۴۳ نوشتار برگزیده ۴۴ نوشتار برگزیده ۴۵ نوشتار برگزیده ۴۶ نوشتار برگزیده ۴۷ نوشتار برگزیده ۴۸ نوشتار برگزیده ۴۹ نوشتار برگزیده ۵۰ نوشتار برگزیده ۵۱ نوشتار برگزیده ۵۲ نوشتار برگزیده ۵۳ نوشتار برگزیده ۵۴ نوشتار برگزیده ۵۵ نوشتار برگزیده ۵۶ نوشتار برگزیده ۵۷ نوشتار برگزیده ۵۸ نوشتار برگزیده ۵۹ نوشتار برگزیده ۶۰ نوشتار برگزیده ۶۱ نوشتار برگزیده ۶۲ نوشتار برگزیده ۶۳ نوشتار برگزیده ۶۴ نوشتار برگزیده ۶۵ نوشتار برگزیده ۶۶ نوشتار برگزیده ۶۷ نوشتار برگزیده ۶۸ نوشتار برگزیده ۶۹ نوشتار برگزیده ۷۰ نوشتار برگزیده ۷۱ نوشتار برگزیده ۷۲ نوشتار برگزیده ۷۳ نوشتار برگزیده ۷۴ نوشتار برگزیده ۷۵ نوشتار برگزیده ۷۶ نوشتار برگزیده ۷۷ نوشتار برگزیده ۷۸ نوشتار برگزیده ۷۹ نوشتار برگزیده ۸۰ نوشتار برگزیده ۸۱ نوشتار برگزیده ۸۲ نوشتار برگزیده ۸۳ نوشتار برگزیده ۸۴ نوشتار برگزیده ۸۵ نوشتار برگزیده ۸۶ نوشتار برگزیده ۸۷ نوشتار برگزیده ۸۸ نوشتار برگزیده ۸۹ نوشتار برگزیده ۹۰ نوشتار برگزیده ۹۱ نوشتار برگزیده ۹۲ نوشتار برگزیده ۹۳ نوشتار برگزیده ۹۴ نوشتار برگزیده ۹۵ نوشتار برگزیده ۹۶ نوشتار برگزیده ۹۷ نوشتار برگزیده ۹۸ نوشتار برگزیده ۹۹