پرش به محتوا

اطلس زبان‌های ایران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
اطلس زبان‌های ایران
گونه وبگاه
اطلس آنلاین
در دسترس به زبانانگلیسی
فارسی
محدودهٔ فعالیتزبانشناسی
زمین زبانشناسی
نقشه زبانشناسی
نوع‌شناسی زبانشناسی
مستندسازی زبان
زبانهای ایرانی
بنیانگذار(ان)اریک جان آنونبی
سردبیراریک آنونبی، مرتضی طاهری اردلی
وبگاه
راه‌اندازی۲۰۱۵
وضعیت کنونیفعال

اطلس آنلاین زبان‌های ایران (ALI) مجموعه ای از نقشه‌های توزیع زبان‌های تعاملی و نقشه‌های زبانی زبان‌های رایج در سراسر ایران است.[۱] اطلس در مرکز تحقیقات ژئوماتیک و کارتوگرافی (GCRC)[۲] در دانشگاه کارلتون در اتاوا، کانادا گسترش یافته و نگهداری می‌شود. نقشه‌های اطلس جستجوپذیر هستند و الگوهایی را در واج‌شناسی، مورفوسنتکس و واژگان زبان‌های رایج در کشور ایران را نشان می‌دهند.[۱][۳][۴] از آنجایی که اطلس تعاملی است، کاربران می‌توانند به داده‌ها و اطلاعات نشان داده شده بر روی نقشه‌ها دسترسی داشته باشند، و تشویق می‌شوند تا در مورد داده‌های زبانی برای هر مکان مشارکت کرده و نظر بدهند.[۱][۵]

نقشه زبانی

[ویرایش]

هدف اصلی این اطلس ارائه یک دید کلی از وضعیت زبان در ایران است.[۶][۷] اطلس هم نقشه‌های توزیع زبان تعاملی و هم نقشه‌های زبانی ایستا را ارائه می‌دهد. نقشه‌های توزیع زبان، انواع زبان‌های رایج در سراسر استان‌های ایران را به همراه تخمینی از شمار گویشوران برای هر گونه نشان می‌دهد.[۱]

طبقه‌بندی زبان

[ویرایش]

اطلس زبان‌های ایران (ALI) با استفاده از درخت طبقه‌بندی سنتی، بر پایه آثار زبان‌شناسان و دیگر پژوهشگران، طبقه‌بندی کاری از زبان‌های ایران را ارائه می‌کند.[۸]

درخت طبقه‌بندی زبان نیز به‌عنوان یک نمودار نیروی سه‌بعدی وب نمایش داده می‌شود که انواع زبان‌ها و انواع گوناگون پیوندهای میان آن‌ها را تجسم می‌کند مانند وراثت تبارشناسی، شباهت منطقه‌ای و هویت قومی.[۹]

منابع اطلس

[ویرایش]

منابع مورد استفاده برای جمع‌آوری داده‌های زبان و مستندسازی در درازای فرایند ساخت این پروزه در صفحه اطلس ارائه شده است.[۱] کتابشناسی نیز شامل فهرستی از مراجعی است که در اطلس استفاده شده یا به آن‌ها اشاره شده است.[۱۰]

پرسشنامه

[ویرایش]

پرسشنامه داده‌های زبانی اطلس زبانی ایران که به زبان‌های انگلیسی و فارسی موجود است، به‌طور ویژه برای زبان‌های موجود در کشور ایران تهیه شده است و برای جمع‌آوری داده‌های زبان در سراسر کشور نیز بکار می‌رود.[۱۱] این پرسشنامه از سه بخش اصلی تشکیل شده است: واژگان، مورفوسنتکس و اعداد که زبان شناسان با استفاده از آن داده‌های واژگانی و صرفی را در جلسات کار میدانی جمع‌آوری می‌کنند.[۶] داده‌های واژگانی جمع‌آوری‌شده به‌عنوان منبع مهمی برای فرهنگ‌های ریشه‌شناسی الکترونیکی آینده برای زبان‌های ایران محسوب می‌شود.[۱۲] افزون بر داده‌های زبان، پرسشنامه حاوی پرسشهای زمینه زبان‌شناختی اجتماعی است که اطلاعات دقیقی در مورد پیشینه زبانی پاسخ‌دهندگان مصاحبه و استفاده از زبان ارائه می‌دهد، زیرا این عوامل مستقیماً بر داده‌های زبان استخراج‌شده تأثیر می‌گذارند.[۶][۱۳]

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. "Atlas of the Languages of Iran". iranatlas.net/index.html. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «http://iranatlas.net/index.html» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  2. Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. "Geomatics and Cartographic Research Centre". gcrc.carleton.ca.
  3. El Zarka, Dina; Ziagos, Sandra (2020). "The beginnings of word order change in the Arabic dialects of southern Iran in contact with Persian: A preliminary study of data from four villages in Bushehr and Hormozgan" (PDF). Iranian Studies. 53 (3–4): 465–488. doi:10.1080/00210862.2019.1690433. Retrieved 5 January 2023.
  4. Murasugi, Kumiko (2019). "Linguistic Cybercartography: Expanding the boundaries of language maps". Modern Cartography Series. 7: 389–412. doi:10.1016/B978-0-444-64193-9.00022-1. ISBN 978-0-444-64193-9. Retrieved 6 January 2023.
  5. Anonby, Erik; Sabethemmatabadi, Parisa (2019). "Representing complementary user perspectives in a language atlas". Modern Cartography Series. 7: 413–440. doi:10.1016/B978-0-444-64193-9.00023-3. ISBN 978-0-444-64193-9. Retrieved 6 January 2023.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ Anonby, Erik; Taheri-Ardali, Mortaza; Hayes, Amos (2019). "The Atlas of the Languages of Iran (ALI): A research overview" (PDF). Iranian Studies. 52 (1–2): 199–230. doi:10.1080/00210862.2019.1573135. Retrieved 29 December 2022. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «The Atlas of the Languages of Iran (ALI): A research overview» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  7. Taheri-Ardali, Mortaza; Anonby, Erik (2021). "The Online Atlas of the Languages of Iran: Design, Methodology and Initial Results" [اطلس برخط زبان‌های ایران: طراحی، روش‌شناسی، و نتایج اولیه] (PDF). Language Related Research (به فارسی). 12 (2): 231–291. doi:10.29252/LRR.12.2.8 (inactive 1 August 2023). Retrieved 29 December 2022.{{cite journal}}: CS1 maint: DOI inactive as of اوت 2023 (link)
  8. Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. "Atlas of the Languages of Iran". iranatlas.net.
  9. Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. "Atlas of the Languages of Iran". iranatlas.net.
  10. Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. "Atlas of the Languages of Iran". iranatlas.net.
  11. "Questionnaires - Materials for the Atlas of the Languages of Iran (ALI)". carleton.ca.
  12. Chundra A., Cathcart (2020). "Dialectal Layers in West Iranian: A Hierarchical Dirichlet Process Approach to Linguistic Relationships". Transactions of the Philological Society. 120 (1): 1–31. arXiv:2001.05297. doi:10.1111/1467-968X.12225. Retrieved 6 January 2023.
  13. Elling, Rasmus; Harris, Kevin (2021). "Difference in difference: language, geography, and ethno-racial identity in contemporary Iran". Ethnic and Racial Studies. 44 (12): 2255–2281. doi:10.1080/01419870.2021.1895275. Retrieved 5 January 2023.

برای مطالعه بیشتر

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]