اخشورش

اَحَشْوِروش (به عبری: אֲחַשְׁוֵרוֹשׁ) نام یکی از شاهنشاهان هخامنشی در سنت یهودی ماقبل مسیحی است که در عهد عتیق آمده‌است و در کتاب استر، دانیال، عزرا و توبیاس دیده شده‌است.^[۱] بر طبق کتاب استر این پادشاه ایرانی بر هند تا اتیوپی حکمرانی می‌کرده‌است.^[۲]

ریشه نام اخشورش

نام اخشورش (به عبری: ʾaḥašwerōš) به نظر می‌رسد نماینگر نام پارسی باستان خشایارشا، پسر و جانشین داریوش بزرگ باشد که توسط مورخان یونانی با نام زِرکسیس^{[یادداشت ۱]} نشان داده شده‌است. در نسخه یونانی کتاب استر، نام پادشاه پارسی ارتخرخس (احتمالاً اردشیر یکم؛ ۴۶۵–۴۲۴ پیش از میلاد) است؛ ولی این محتمل است که نام فارسی باستان اردشیر^{[یادداشت ۲]} را برابر با نام عبری آن (اخشورش) کنیم.^[۳]

عهد عتیق

در کتاب استر

در کتاب استر اخشورش بر بیش از ۱۲۷ استان از هند تا حبشه حکومت می‌کند و خراج بر زمین و سواحل دریا نهاد ولی هیچ سخنی از حمله ناموفق به یونان و ساختن پرسپولیس نشده‌است. اهمیت نویسندگان عهد عتیق موضوع مرتبط با استر یهودی است که جایگزین ملکه وَشتی شده‌است تا یهودیان در ایران را از برنامه‌های هامان شریر نجات دهد. به گفته مک‌کولوگ شاید ذراتی از حقیقت در پشت داستان استر باشد ولی کتاب در وضع حاضرش دارای اشتباهات و تناقضاتی است که باید بعنوان یک رمان تاریخی (نه روایت تاریخی) قلمداد شود. نام همسر خشایارشا به استناد هرودوت، آمستریس دختر اُتانس بوده درحالی که هیچ اثری از وشتی یا استر در تاریخ هرودوت نیست.^[۴] البته تاریخ هرودوت هم خالی از اشتباهات تاریخی نیست.^[۵]

در کتاب دانیال

در کتاب دانیال (۹٫۱) مشکل ارجاعی به اخشورش مادی، پدر داریوش وجود دارد. هیچ فردی از ماد، با نام خشایارشا (اخشورش) به دنیا نیامده، و هرگز فرد مادی پسری به نام داریوش نداشته‌است.^[۶]

در کتاب عزرا

در کتاب عزرا (۴٫۶) تصور می‌شود که خشایارشا بین داریوش اول و اردشیر اول حکومت می‌کند که از نظر تسلسل درست است.^[۷]

در کتاب توبیت

در قسمت توبیت بخت‌النصر و اخشورش نینوا را فتح و ویران کردند. در این مثال اخشورش فقط می‌تواند هووخشتره مادی باشد. در متون توبیت یافت شده در نسخه قدیمی سیناتیکوس، نام پادشاه ماد در آیه ۱۴٫۱۵ اچیاچَرُس^{[یادداشت ۳]} است.^[۸]

یادداشت‌ها

↑ Xerxes
↑ Artaxšaça
↑ Achiacharos

پانویس

↑ McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.
↑ Gutmann، AHASUERUS، ۵۳۸.
↑ McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.
↑ McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.
↑ J. A. S. Evans، پدر تاریخ یا پدر دروغ ها ، شهرت هرودوت، 11–17.
↑ J. A. S. Evans، ۶۳۴–۶۳۵.
↑ McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.
↑ McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.

منابع

McCullough, W. S (1985). "AHASUREUS". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Vol. ۱. New York: Bibliotheca Persica Press. p. ۶۳۴–۶۳۵. Retrieved 2012-07-21.
Gafni, Isaiah; Ginsberg, Harold Louis (2007). "AHASUERUS-XERXES". ENCYCLOPAEDIA JUDAICA (به انگلیسی). Vol. ۱ (2nd ed.). New York: Thomson Gale. p. ۵۳۸.
Gutmann, Joshua (2007). "AHASUERUS". ENCYCLOPAEDIA JUDAICA (به انگلیسی). Vol. ۱ (2nd ed.). New York: Thomson Gale. p. ۵۳۸.
Evans, J. A. S. (1968). "Father of History or Father of Lies; The Reputation of Herodotus". JSTOR (به انگلیسی). Vol. 64. NewMaryland, USA: The Johns Hopkins University Press. pp. 11–17.

پیوند به بیرون

اخشورش در دانشنامه یهود
- صحت تاریخی هرودوت

[3] Xerxes

[4] Artaxšaça

[10] Achiacharos

[1] McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.

[2] Gutmann، AHASUERUS، ۵۳۸.

[5] McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.

[6] McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.

[7] J. A. S. Evans، پدر تاریخ یا پدر دروغ ها ، شهرت هرودوت، 11–17.

[8] J. A. S. Evans، ۶۳۴–۶۳۵.

[9] McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.

[11] McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.

[۱]

[۲]

[یادداشت ۱]

[یادداشت ۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[یادداشت ۳]

[۸]

ن ب و خشایارشا
شاهنشاه هخامنشی (۴۸۶–۴۶۶ ق.م.) فرعون سلسلۀ بیست هفتم مصر (۴۸۶–۴۶۶ ق.م.)
زندگی و سیاست	دومین تهاجم ایرانیان به یونان • کانال خشایارشا • پل‌های موقت خشایارشا • نبرد ترموپیل • نبرد آرتمیزیوم • فتح آتن در زمان خشایارشا • نبرد سالامیس • نبرد پلاته • نبرد میکال
سازه‌ها	کاخ آپادانای تخت جمشید • کاخ تچر • کاخ هدیش • دروازه ملل
سنگ‌نبشته‌ها	سنگ‌نبشته کاخ دروازه ملل • سنگ‌نبشته ایلامی و بابلی پلکان کاخ آپادانای تخت جمشید • سنگ‌نبشته خشایارشا در ترکیه • خمره خشایارشا
مرتبط	جنگ‌های ایران و یونان • اخشورش
خویشاوندان سرشناس	داریوش بزرگ (پدر) • آتوسا (مادر) • کوروش بزرگ (پدربزرگ مادری) • ویشتاسپ (پدربزرگ پدری) • اَماستری (همسر) • اردشیر یکم (پسر) • هخامنش (برادر) • ماسیشته (برادر) • ویشتاسپ (برادر)