Zurbizar
Zurbizar | |
---|---|
Sailkapen zientifikoa | |
Erreinua | Fungi |
Klasea | Lecanoromycetes |
Ordena | Lecanorales |
Familia | Parmeliaceae |
Generoa | Usnea |
Zurbizar (Usnea) Parmeliaceae familiako liken genero bat da, normalean zuhaitz adarretatik zintzilik hazten dena, ile gris edo berdexka itxuratuz. Usnea, itxuraz, Tillandsia usneoides-en oso antzekoa da, jatorriz Amerikakoa, baina inolako loturarik ez duena.
Usnea mundu osoko baso trinkoetan hazten da. Liken guztiak bezala, onddo baten (Ascolichen generokoa) eta alga baten arteko sinbiosia da.
1947ko Józef Motykaren monografian 451 espezie bereizten dira. Kategorizazio taxonomikoa oraindik ez dago argi. Finlandian aitortutako espezieen kopuruak behera egin du arrazoi horrengatik: 1951n 34 ziren, 1963an 25 eta 2000. urtean 12. Hala ere, 600 espezie baino gehiago daude oraindik, eta Parmeliaceae generoko generorik handiena da. (Erref. Wirtz, N. et al 2006.)
Usnea oso sentikorra da airearen kutsadurarekiko, bereziki sufre dioxidoa. Egoera txarrean oso gutxi hazten dira, milimetro gutxi baino ez guztira, bizirik irautea lortzen badute. Airea garbi dagoenean, 10-20 cm haz daiteke.
Usnea herri-medikuntzan erabili izan da gutxienez milurteko batez. Espezie askoren azido usnikoa (C18H16O7) antibiotiko indartsua dela uste da. Horrek, likenaren egitura filamentosoarekin konbinatuta, esan nahi du Usnea zauriak tratatzeko erabil daitekeela material antzu edo antibiotiko modernorik aurkitzen ez bada.
Espezie hautatuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Usnea aculeata
- Usnea affinis
- Usnea alpina
- Usnea amabilis
- Usnea angulata
- Usnea antarctica Du Rietz, 1926
- Usnea arizonica
- Usnea australis J.D. Zhao, L.W. Hsu et Z.M. Sun
- Usnea baileyi
- Usnea barbata (L.) Weber ex F.H.Wigg
- Usnea californica
- Usnea capillaris Motyka
- Usnea catenulata
- Usnea cavernosa Tuck.
- Usnea ceratina Ach.
- Usnea ciliifera
- Usnea cirrosa
- Usnea condensata
- Usnea confusa
- Usnea cornuta Körb.
- Usnea deformis
- Usnea dimorpha
- Usnea diplotypus Vain.
- Usnea duriuscula
- Usnea endochrysea
- Usnea erinacea
- Usnea evansii
- Usnea fibrillosa
- Usnea filipendula Stirt.
- Usnea finkii
- Usnea florida (L.) Wigg.
- Usnea fragilescens Hav. ex Lynge
- Usnea freyi
- Usnea fulvoreagens
- Usnea furfurosula
- Usnea glabrata (Ach.) Vain.
- Usnea glabrescens (Nyl. ex Vain.) Vain.
- Usnea graciosa
- Usnea hesperina
- Usnea hirta (L.) F.H. Wigg.
- Usnea intermedia Jatta
- Usnea kajalae
- Usnea lapponica Vain.
- Usnea leucosticta
- Usnea longissima Ach.
- Usnea merrillii
- Usnea michauxii I.I. Tav.
- Usnea mirabilis
- Usnea monstruosa Vain.
- Usnea montana
- Usnea mutabilis
- Usnea occidentalis
- Usnea pachyclada
- Usnea pensylvanica
- Usnea perplexans
- Usnea prostrata Vain. ex Räsänen
- Usnea ramillosa
- Usnea retifera
- Usnea roseola
- Usnea rubicunda Stirt.
- Usnea sacbiosa
- Usnea scabrata Nyl.
- Usnea scholanderi
- Usnea sphacelata R. Br.
- Usnea spinulifera
- Usnea strigosa (Ach.) Eaton
- Usnea stuppea
- Usnea subclavata
- Usnea subfloridana Stirt.
- Usnea subfusca
- Usnea subhirta
- Usnea sublaxa
- Usnea subscabrosa Nyl. ex Motyka
- Usnea substerilis Motyka
- Usnea sylvatica
- Usnea trichodea Ach.
- Usnea tristis
- Usnea vainioi
- Usnea variegata
- Usnea variolosa
- Usnea wirthii P. Clerc
- Usnea xanthopoga
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |