Tanit
Tanit | |
---|---|
Punic religion (en) | |
Ezaugarriak | |
Sexua | emakumezkoa |
Baliokideak | Caelestis (en) |
Domeinua | Kartagoa eta Ilargia |
Familia | |
Ezkontidea(k) | Baal Hammon |
Tanit, kartagoar mitologiako jainkosarik garrantzitsuena izan zen, Baal jainkoaren ezkontidea eta Kartagoko patroia. Astarte feniziar jainkosaren baliokidea zen, baita jainkosa berbere bat ere.
Gurtza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Taniten gurtza, K.a. V. mendean hasi zen garrantzitsu bihurtzen, eta Ilargia eta ugalkortasunarekin lotua zegoen. Haurren sakrifiziodun errituekin lagundua zihoala dioten zantzuak daude, baina, sinesmen hau, erromatarren ospe kentze politikaren ondorio izan daiteke, karbono 14ak, ontzi erritualetan, soilik animalien errautsak zeudela frogatu baitu, eta ez gizakienak.
K.a. V. mendetik aurrera, Tanit, Kartagoko panteoiko jainkosa nagusi bihurtzen da, bere aurrekoa ordezkatuz. Epigrafian, sarri, Tnt pn B’l (Tanit, Baalen aurpegia) bezala deitua da, ondorioz, Baal jainkoaren agerpen bat edo bere jainkosa paredroa delarik, denborarekin, idazkunetan, bakarrik agertzen amaituko duen arren. K.a. 400etik aurrera, bere gurtza, Mediterraneo Itsasoaren inguruko toki askotan dokumentatua dago: Sidon Libanon, Kition Zipren, Thinissut, Hadrumentum eta Constantina Afrika iparraldean, Tharros, Sulcis eta Nora Sardinian, eta, azkenik, Lilibeo eta Palermo Sizilian. Bere idazkera, punikeraz, Tnt da, hizkuntza semitarrak, bokalik gabe idazten baitira. Baina, bere izena, Tanit bezala idatzia agertzen den arren, bere benetako ahoskatzea, garai berantiarrean behintzat, gutxi gora-behera, Tinit izango litzateke.
Ikonografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bere ikurra, alderantzikatutako hiruki edo V baten eta marra horizontal baten gainean jarritako zirkulu bat zen. Hasiera batean, hirukia, trapezio bat zen. Adituren batzuk, Antzinako Egiptoko Ankh ikurrarekin lotzen dute.
Iberiar Penintsularen hegoaldean, Guadalhorce ibaiaren itsasoratzean, herrixka feniziar bat agertu zen, eta, bertako hil hatu eta tresneriaren artean, nahiko kontserbazio egoera onean zegoen Tanit bat.