São Paulo

São Paulo; São Paulo
	Brasilgo udalerria
	São Paulo hiriaren hainbat ikuspegi. Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Brasil
Sorrera; Ordu eremua	1554ko urtarrilaren 25a; UTC-3
Alkatea	Ricardo Nunes (en)
Izen ofiziala	São Paulo
Jatorrizko izena	São Paulo
Ezizena	Selva de Pedra (euskaraz «Harrizko Jungla»)
Posta kodea	01000-000
Geografia
Koordenatuak	23°33′01″S 46°38′02″W / 23.550394°S 46.633947°W
Azalera	1.523 km²
Altuera	760 m
Mugakideak	Cajamar, Santo André, Juquitiba, Embu-Guaçu, Itapecerica da Serra, Embu das Artes, Taboão da Serra, Cotia, Osasco, Barueri, Santana de Parnaíba, Caieiras, Mairiporã, Guarulhos, Itaquaquecetuba, Poá, Ferraz de Vasconcelos, Mauá, São Caetano do Sul, São Bernardo do Campo, Diadema (en) , São Vicente eta Itanhaém
Demografia
Biztanleria	11.895.893 (2014); 11.253.503 (2010); 11.967.825 (2015eko uztailaren 1a); 10.434.252 (2000ko abuztuaren 1a); 31.385 (1872); 64.934 (1890); 239.820 (1900); 579.033 (1920); 1.326.261 (1940); 2.199.096 (1950); 3.781.446 (1960); 5.924.615 (1970); 8.493.226 (1980); 9.646.185 (1991); 10.886.534 (2007); 11.316.149 (2011); 12.106.920 (2017); 12.325.232 (2020ko uztailaren 1a); 12.396.372 (2021eko uztailaren 1a); 9.800.000 (1996); 11.451.999 (2022); Adierazpen errorea: Ustekabeko < eragileaAdierazpen errorea: Hitz ezezaguna "br" (2021)
Dentsitatea	7.811 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1554ko urtarrilaren 25a
Telefono aurrizkia	11
Ordu eremua	UTC−03:00
Hiri senidetuak	Leipzig, La Paz, Abidjan, Funchal, Macao, Mendoza, Torreón, Alta Floresta, Amman, Asuncion, Bamako, Bartzelona, Budapest, Buenos Aires, Chicago, Cluj-Napoca, Coimbra, Kordoba, Damasko, Erevan, Góis, Habana, La Plata, Lima, Leiria, Lisboa, Luanda, Milan, Miami-Dade konderria, Montevideo, Naha, Osaka, Pekin, Presidente Franco, San Cristóbal de La Laguna, Seul, Shanghai, Tel Aviv, Toronto, Arequipa, Santiago de Compostela, Mexiko Hiria, Santiago, Hanburgo, Ningbo, Tokio, Miami, Monterrey, Bukarest, Huaibei, Povoa de Varzim, Esmirna eta Belmonte
	prefeitura.sp.gov.br

São Paulo^[2] Brasil eta Hego Amerikako hiririk handiena da, 10.927.985 biztanle baititu (2004). Hiri-inguru guztiak 20.500.000 biztanle hartzen ditu, gutxi gorabehera.

Sãopaulotarrei paulistano esaten zaie; aldiz, São Paulo estatuko herritarrei, paulista. Hiriak 1.523 kilometro koadro dauzka; eta, kilometro koadroko 7.175 biztanle dituelarik, munduko hiririk sarrienetako bat da.

Klima

Datu klimatikoak (São Paulo (1961 - 1990))
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	34.2	34.6	33.6	31.3	29.8	28.9	29.3	33	37.4	34.4	35.2	35.7	37.4
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	27.4	28	27.3	25.1	23	21.7	21.8	23.3	23.9	24.7	25.9	26.3	24.5
Batez besteko tenperatura (ºC)	22.2	22.4	21.7	19.8	17.6	16.4	15.8	17.1	17.8	19	20.3	21.2	18.5
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	18.7	18.8	18.2	16.3	13.9	12.3	11.7	12.8	13.9	15.3	16.5	17.8	14.5
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	10.2	11.2	10.9	6	5.2	0.9	0.2	-2.2	2.1	4.2	6.9	7.3	-2.2
Pilatutako prezipitazioa (mm)	240	250	160	80	70	60	40	30	70	130	140	190	1460
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	18	16	13	9	9	6	7	7	9	11	13	16	134
Eguzki orduak	148.8	150.8	145.7	141.0	151.9	144.0	164.3	155.0	126.0	136.4	144.0	130.2	1738.1
Iturria (1): INMET — Klima^[3], Hong Kong Observatory^[4] eguzki orduetarako.
Iturria (2): World Weather Information Service^[5], prezipitaziorako

Historia

Hiria Jose Antxieta josulagunak sortu zuen 1554ko urtarrilaren 25ean. Hazkunde itzela izan zuen, batez ere, hogeigarren mendean zehar. Kafe esportazioek hiriaren hazkunde hori bultzatu zuten eta, aldi berean, industriaren garapena ahalbidetu zuten. Horrez gain, munduko hainbat herritatik milaka eta milaka etorkinek hartu zuten São Paulo bizilekutzat —Brasil guztian gertatu bezala— Japonia eta Italiatik batez ere.

Biztanleria

São Pauloko biztanleriaren bilakaera

Iturria: Planet Barsa Ltda.^[6]

Hiriko barruti eta auzoak

São Pauloko hiria bost barrutitan banatzen da eta horiek hainbat auzotan:

Centro
Zona Leste
Zona Norte
Zona Oeste
Zona Sul

Alkateak

Alkatea	Agintaldiaren hasiera	Agintaldiaren bukaera	Alderdia
Gilberto Kassab	2006		Democratas
José Serra	2005	2006	PSDB
Marta Suplicy	2001	2004	PT
Celso Pitta	1997	2000	PPB, gero PTN
Paulo Maluf	1993	1996	PPB (PP)
Luiza Erundina	1989	1992	PT
Jânio Quadros	1986	1988	PTB
Mário Covas	1983	1985	PMDB

Pertsonaia ezagunak

Fernando Meirelles (1955-), zinema zuzendaria.

Herri eta hiri senidetuak

São Paulo ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:^[7]

Amman (Jordania) Asunción (Paraguai) Bamako (Mali) Bartzelona (Katalunia)^[8] Beijing (Txina)^[9] Buenos Aires (Argentina) Bukarest (Errumania)	Chicago (Ameriketako Estatu Batuak) Cluj-Napoca (Errumania) Coimbra (Portugal) Damasko (Siria) Erevan (Armenia) (2002)^[10] Funchal (Portugal) Johannesburg (Hegoafrika)	Kordoba (Espainia)^[11] La Paz (Bolivia) Lima (Peru) Lisboa (Portugal) Luanda (Angola) Macau Mendoza (Argentina)	Mexiko Hiria (Mexiko) Milan (Italia)^[12] Montevideo (Uruguai) Naha (Japonia)^[13] New Delhi (India) Ningbo (Txina) Osaka (Japonia)	Paris (Frantzia)^[14] Porto (Portugal) Santiago de Compostela (Espainia) Seul (Hego Korea) Tel Aviv (Israel)^[15] Toronto (Kanada)