Edukira joan

Nguni

Wikipedia, Entziklopedia askea
Talde etniko infotaulaNguni

Motaetnia
Geografia
EstatuaBotswana, Eswatini, Lesotho, Mozambike, Namibia eta Hegoafrika

Nguni bantu jatorriko herrien multzoa da, Afrikako hego-ekialdean presentzia handia duena. XXI. mendearen hasieran 30 milioi nguni baino gehiago zeuden Lesotho, Botswana, Malawi, Tanzania, Zambia, Zimbabwe, Swazilandia, Mozambike eta Hegoafrikan.[1]

Ngunien arbasoak Txad aintziratik hego-ekialderantz abiatu ziren V. mendean. Aztarna arkeologikoek Tanganyika aintziraren ertzean finkatutako talde batzuk kokatzen dituzte VII. mendean. XV. menderako Drakensberg mendikatearen bi aldeak hartzen zituzten. Lehen klan horiek, geroago, lur altuko lurralde-zerrenda zabal batean finkatu ziren, Great Fish ibaitik (gaur egun Lurmutur Ekialdea probintzia dena) Kosi badiaraino hedatzen zena, Indiako Ozeanoaren paraleloan dagoen KwaZulu-Natal probintzia eta Mozambikearen arteko mugatik gertu. XX. mendean zehar, bere lurraldeak apartheid garaiko Ciskei hegoafrikar bantustan zaharretik Swazilandiaraino hartu zuen.[2]

Hasierako populazio-mugimendutik nguni klanetan bananduz joan ziren, eta klan horien ondorioz, besteak beste, zulu, ndebele, xhosa, ngoni eta swazi nazio garrantzitsuak sortu ziren. Zatiketa horiek gorabehera, hizkuntza-erro komun bat mantentzea lortu zuten, nguniera; kultura-unibertso bat eta antzeko gizarte-antolaketa bat, gehitu, asimilatu edo konkistatu ziren beste herri batzuekiko harreman sekularrek aberastuak.[3]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Cortés López, José Luis; Cortés Echevarría, Carmen. (2009). Diccionario histórico-etnográfico de los pueblos de África. Mundo Negro, 301 or. ISBN 978-84-7295-210-2..
  2. Gonen, Amiram. (1996). Diccionario de los pueblos del mundo : de los ABADJA a los ZUWAWA. Anaya, 669 or. ISBN 9788479793500..
  3. Ki-Zerbo, Joseph. (1982). Historia general de Africa. UNESCO, 37 or. ISBN 9788430908981..

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Antropologia Artikulu hau antropologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.