Maltatar (txakurra)

Maltatarra
	Txakur arraza
Espeziea	Canis lupus familiaris
Jatorria	Kroazia; Italia
Sinonimoak	Bitxon maltatarra
Altuera	arra: 21 cm gutxienekoa; arra: 25 cm gehienez; emea: 20 cm gutxienekoa; emea: 23 cm gehienez
Masa	3 kg gutxienekoa; : 4 kg gehienez
Bizi-itxaropena	15
Katalogo kodea	065

Maltatarra edo bitxon maltatarra tamaina txikiko spaniel txakurraren arraza bat da.

Historia

Haren jatorria Mediterraneoan dago eta aspalditik ezagutzen da; ikerlari batzuek Mljet uhartean jartzen dute haren jatorria, egungo Kroazian. Lehendabiziko erreferentziak Antzinako Egipton agertu ziren: K. a. XIII. mendeko piramidetan maltatarraren antza zuten txakurrak ageri dira. Aristotelesek aipatu zuen eta Antzinako Erroman ezaguna zen txakur mota hau. Maltatarra Europako altzo-txakurra zaharrena izan daiteke.

Hasiera batean txakurtxo hauek portuetan oso ohikoak ziren, arratoiak eta saguak harrapatzeko.

Haien izena ulertzeko teoria desberdinak azaldu dira. Dirudienez maltatarra izena málat hitzetik etor daiteke, portua, eta ez Melitae hitzetik, hasieran uste zen bezala. Dena dela, málat hitza itsas bazterretan oso zabalduta zegoen, Dalmaziako Mljet irla barne. Beste iritzien arabera arraza honek Sizilian du bere jatorria. Horregatik ohikoa da txakur arraza italiarra bezala aipatzea.

Erdi Aroan maltatarrak konpainia/animalia bezala ezaguna zen Europako noblezian.

Ezaugarri psikologikoak

Oso etxeko txakur onak dira: garbiak, biziak, burutsuak, maitekorrak eta lagunkoiak. Animalia hauek beti txakurkume itxura gordetzen dute. Animalia zintzoa izanik, etxea babesteko garaian ona da baita ere. Ez dira oso zaunkalariak. Umeekin izateko oso aukera ona. Kaninoterapian oso erabiliak dira.

Ezaugarri fisikoak

Txakur txikia: gorputz luzea, buru biribilla eta begi ilunak.
Anka motzak eta zuzenak.
Buztana luzea eta bizkarraren gainean kurbatuta.
Kolore askotakoak izan daitezke baina ohikoenak txuriak dira.
Hile ugari eta suabea. Eguero orraztu behar zaie.
Gero eta txikiagoak garestiagoak ere bai.
Altura, gehienez 23 zm. Emeak zertxobait txikiagoak.
Pisua: 4 kilo ingurukoa. Emeek zertxobait gutxiago.
Ernatze-periodoa: 28-32 egun.

Maltatarra motak

Ile kizkurreko bitxon. Tenerifekoak bezala ezagututa, XV.mendean modan egon ziren Italian eta Frantzian. Egun Kanarietan desagertu dira. Buru zertxobait zabalago du eta bere altura 30 zentimetroraino hel daiteke. Pisua, 2,5-4 kilo tartean.
Bitxon boloñesa. Zertxobait txikiago. Oso iletsu. Gorputz sendoago. Pisua, 5 kilo arte.
Bitxon habanarra. Arraza honetan handiena, 35 zentimetro arte. Marinel espainiarrek Mediterraneotik Antilletara eraman zuten eta hortik datorkio egungo izena.

Bibliografia

Il Mondo degli animali. Milan: Rizzoli Editore, 1968. Bigarren liburuki, 204-205 or.

Kanpo lotura

(Ingelesez) American maltese Association.
(Gaztelaniaz) Arraza honi buruzko web gunea.

‎

Kanpo estekak

Datuak: Q38751
Multimedia: Maltese dog / Q38751