Luiaondo

Luiaondo
	Euskal Herria
	Luiaondoko Barrena kalearen ikuspegia.
Kokapena
Herrialdea	Araba
Udalerria	Aiara
Posta kodea	01408
Herritarra	luiaondoar
Geografia
Koordenatuak	43°06′N 3°00′W / 43.1°N 3°W

Luiaondo Aiarako udalerriko herririk populatuena da, herriburua Arespalditza den arren.

Laudio eta Amurrio artean kokatuta dago, Nerbioi ibaiaren ezkerraldean. Hiriburuei dagokienez, Bilbotik 25 kilometrotara dago eta Gasteiztik 45 km-tara. Bilboko Renfe Aldiriak zerbitzuaren C-3 trenbideak (Bilbo-Urduña) Luiaondon geltokia dauka.

Demografia

XX. mendearen hasieran etxebizitzen urbanizazio berria sortu zen herriaren hegoaldean, eta horrek populazioa bikoiztu zuen.

Luiaondoko biztanleria

Luiaondoko 52 zenbakia duen baserria, XVI. mendekoa, ikustekoa da eta monumentutzat izendatu dute.
Maria Madalenaren eliza
"Arbol Malato" delako zuhaitza hemen kokatuta zegoen, Bizkaiko Jaurerriko mugak zehazten zituena eta batzuen ustez herrialdeko armarrian agertzen dena zelarik. XVIII. mendean zuhaitza zegoen tokian harrizko gurutzea paratu zuten.

Araba Bus sareko lineak zerbitzua ematen dio herri honi:

Araba Bus

Zerbitzua	Hasiera	Ibilbidea	Amaiera ⁠
15	Gasteiz (unibertsitatea)	Gasteiz (epaitegiak) • Gasteiz (Bastiturri) • Gasteiz (geltokia) • Zaitegi • Murgia • Sarria • Murgia (Paularrak) • Ametzaga • Beluntza (Soleta) • Izarra • Lezama • Larrinbe • Amurrio • Amurrio (San Jose) • Luiaondo (Malato) • Luiaondo • Laudio (Gurutze Gorria) • Laudio • Areta • Laudio (Ugarte) • Okondo	Artziniega

Juan Garai (1528-1583), Buenos Aires hiriaren fundatzailea bertan jaioa izan liteke.
Anuntxi Arana Murillo (1947-) antropologoa eta irakaslea. Frantses filologian lizentziatua, AEKko irakasle izan zen Baionan, EHEko kidea eta Bortizkeria sexisten aurkako kolektibo feministan ibilitakoa da. Orozko Haraneko kondaira mitikoak sakonki aztertu zituen bere doktorego-tesian^[1] (Iparraldean euskaraz aurkeztu zen lehenengoa),^[2] eta ondoren lpar Euskal Herriko Legenda eta Ipuinei buruz ere liburuak argitaratu ditu. ^[3]
Koldo Uriarte Aldaiturriaga (1950-) arkitektoa.

Alava, pueblo a pueblo. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa

↑ Arana, Anuntxi, 1947-. ([1998]-). Orozko haraneko kondaira mitikoak : bilduma eta azterketa. Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua ISBN 84-8373-090-1. PMC 432705838. (Noiz kontsultatua: 2019-12-14).
↑ Arana Murillo, Anuntxi. «Orozko haraneko kondaira mitikoak. Bilduma eta azterketa» (PDF) Tesiker, Euskarazko doktorego-tesiak (Noiz kontsultatua: 2019-12-13).^{[Betiko hautsitako esteka]}
↑ Eraso, Idoia. (2018-01-02). «Euskal Herriko mitologiari buruz egiten diren interpretazio fantasiatsuek kezkatzen naute» Kazeta.eus (Noiz kontsultatua: 2019-12-14).

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Wikiatlasa