Edukira joan

Lankide:Iruizborre/Proba orria

Wikipedia, Entziklopedia askea

Karibe Itsasoa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Karibe itsasoa itsaso zabal bat da Ozeano Atlantiko tropikalean, Erdialdeko Amerikaren ekialdean eta Hego Amerikaren iparraldean kokatua, Karibeko plakaren gainazala estaliz. Antilletako itsasoa ere esaten zaio, arku labarraren hegoaldean eta mendebaldean dagoelako. Mexikoko Golkoarekin batera, Mediterraneo Itsaso amerikarra osatzen dute.

Iparraldean, Antilla Nagusiak -Kuba, La Española eta Puerto Rico- izenekoekin egiten du muga, eta hauek ditu mugakide: Kantzer tropiko hegoaldean, ekialdean Antilla Txikiekin, hegoaldean Venezuela, Kolonbia eta Panamarekin , eta mendebaldean Mexiko, Belice , Guatemalarekin , eta Hondurasekin.

Karibe itsasoa munduko itsaso gazirik handienetako bat da[1], eta 2 763 800 km²[2] inguruko eremua du. Itsasoko punturik sakonena Kaiman uharteetako hobia da, Kuba eta Jamaika artean dagoena, itsas mailatik 7686 metrora. Karibean hedadura handiena duen herrialdea, Venezuela da, ekialdetik mendebaldera hartzen duten 4208 km-ko kostarekin, uharte eta artxipelagoetatik igaroz. Karibeko kostaldeko lineak golko eta badia asko ditu: Samanako badia, Arrano badia, Venezuelako golkoa, Morrosquillorena, Darienena, Moskitoena eta Honduraskoa.

"Karibea" Karibe itsasoak, bere uharteek eta itsaso honen inguruko kostaldeek osatzen duten eskualdea da.

Karibe itsasoa Ozeano Barearekin komunikatzen da Panamako kanalaren bidez.

Karibetarra esaten zaio itsaso horretatik gertu jaio edo bizi diren biztanleei (jentilizioaren desberdina).

Historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu nagusia: Karibe itsasoaren historia

Antilla uharteetako lehen biztanleak tainoak izan ziren. Tribu sedentarioa zen, izaera politeistako erlijio-sinesmenak zituena eta nekazari, arrantzale eta eltzegile[3] onak zirelako nabarmentzen zena; arawak familiatik zetorren haien hizkuntza, eta duela 3.000[4] urte inguru Hego Amerikatik migratu zuten. Aurkikuntzaren unean, karibeak, beren trebezia zela eta, oribeak ziren nagusi, eta nabigatzaileak ziren.[5]

Kolon La Españolara 1492an iritsi zen

Kolon La Españolara 1492an iritsi zen. Karibe itsasoa ur gorputz ezezaguna zen Europa eta Asiarentzat 1492ra arte, Kristobal Kolonek lehen aldiz Indiarako ibilbide bat aurkitu nahian nabigatu zuenean. Uharteen aurkikuntzaren ondoren, eremua berehala kolonizatu zuen mendebaldeko zibilizazioak, Europako merkataritza-ibilbideentzako toki komun eta pirateriarentzako erakargarri bihurtuz. Errege Katolikoek, 1495ean, aurkitu berri zituzten Indiei itsasontziak tripulatzeko baimena eman zieten, eta, horren ondorioz, ontzi asko Atlantikora jaurti ziren behar bezalako prestakuntzarik gabe, "Itsasoko otsoek" [6] erraz harrapatuz. Karibeko kostaldean, garai hartan, merkataritza-azoka ospetsuenetako batzuk egiten ziren, Portobelokoa, esaterako.


Espainiak aurkitu eta okupatu eta gutxira, itsasoak Ingalaterrako eta Frantziako koroen arreta erakarri zuen, eskarmentu handiko itsasgizonak bidali baitzituzten lurraldeak konkistatzera, eta arrakastaz hartu zituzten Frantziarako Martinika eta Guadalupe uharteak, eta Ingalaterrarako Antigua eta Barbuda, Montserrat, Barbados eta Jamaika uharteak, hauek izanik Espainiako Inperioak Karibean galdu zituen jabetzarik garrantzitsuenak.

1625ean, Dortoka uhartean base bat eratu zen, non bi nazionalitateetako kortsarioak eta bukaneroak elkartu ziren Espainiako kolonietatik zetozen ontziei erasotzeko.1656an beste piraten base ospetsu bat ezarri zen Jamaikako Port Royal portuan, 1692ko ekainaren 7an[7] lurrikara baten ondorioz zati bat suntsitu zen arte. Eskualdean oso ezagunak eta beldurgarriak izan ziren, besteak beste, Morgan, El Olonés eta Barbanegra piraten izen batzuk.

Tulum, maien hiria Karibeko Quintana Roo kostaldean (Mexiko).

Karibeko uretan 22 uharte-lurralde eta 12 herrialde daude, eta Kuba izan zen Espainiatik independizatu zen azken herrialdea 1898an. Urte horretan bertan, Puerto Rico Ameriketako Estatu Batuek gerrako sari gisa hartu zuten, eta estatubatuarren mende jarraitzen du gaur egun arte.

1903an, Estatu Batuen esku-hartzearekin, Panama Kolonbiatik banandu zen eta Karibe itsasoa Ozeano Barearekin lotzen duen kanala eraiki zen. 1914ko abuztuaren 15ean inauguratu zen, baina Estatu Batuek administratu zuten 1999ko abenduaren 31ra arte.

2001eko abenduaren 12an, Karibeko Estatuen Elkarteko kide diren herrialdeetako estatuburuak eta gobernuburuak Margarita uhartean (Venezuela) bildu ziren


Geologia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Karibe itsasoa Karibeko plakan zehar dagoen itsasoa da. 160 eta 180 milioi urte bitarteko adina duela kalkulatzen da, eta haustura horizontal baten ondorioz sortu zen. Haustura horrek Pangea izeneko superkontinentea erdibitu zuen Mesozoikoko Aroan[8]. Karibe itsasoaren azalera 5 arro ozeanikotan banatzen da, itsaspeko mendikate batzuek bereizita. Hego Amerikako plakak Karibeko ekialdeari egiten dion presioaren ondorioz, Antilla txikietako eskualdeak jarduera bolkaniko[9] handia du.

Ozeano Atlantikoa Karibean sartzen da Antilla Txikien eta Birjina uharteen arteko Anegadako pasabidetik eta Kuba eta Haiti arteko Haizeen pasabidetik, zeina Estatu Batuen eta Panamako kanalaren arteko ibilbide garrantzitsua baita. Yucatango kanalak Mexikoko golkoarekin lotzen du Karibe itsasoa, Mexikoko Yucatan penintsularen eta Kubako uhartearen artean.

Punturik sakonenak Kaiman uharteetako sakonunean daude (7686 m). Hala eta guztiz ere, Karibe itsasoa nahiko sakona ez den itsasotzat hartzen da.

Karibeko plaka tektonikoak.

Karibe itsasoko itsaspeko lurzoruak hobi ozeaniko bakarra du: Kaimango hobia, Puerto Ricoko hobia, hurbil badago ere, izen bereko uhartearen beste aldean baitago, Ozeano Atlantiko irekian; hala ere, biek lurrikarak izateko arrisku handian jartzen dute eremua. Itsaspeko lurrikarek uharteetan ondorio suntsitzaileak izan ditzaketen tsunamiak sortzeko mehatxua planteatzen dute. Datu historiko zientifikoek erakusten dutenez, azken 500 urteetan hamabi lurrikara gertatu dira eremu horretan, Richter-en eskalan[10] 7,5etik gorako magnitudearekin.

Klima

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Karibeko klimak Golkoko eta Humboldteko itsaslaster[11] ozeanikoen eragina du. 29. Itsasoaren kokapen tropikalak ura tenperatura altu moderatuan mantentzen laguntzen du, urtean 21 eta 32,2 ° C artean (70 eta 90 ° F).

Gainazalen batez besteko tenperatura Karibe itsasoan (2005eko abuztuaren 25etik abuztuaren 27ra).

Karibea mendebaldeko hemisferioko urakan batzuen sorlekua da. Karibeko urakanen denboraldia ekainetik abendura bitartean izaten da, eta indar handiagoz abuztutik irailera bitartean. Urtero, batez beste, 9 ekaitz tropikal inguru gertatzen dira eta 5 urakan-intentsitatera iristen dira. Afrikako mendebaldeko kostaldean garatzen diren aire-korronteek Ozeano Atlantikoan zehar egiten dute ibilbidea, horietako batzuk ekaitz tropikal bihurtzen dira eta Atlantikoko urakan ere bihur daitezke.

Urakan suntsitzaileenen errekor historikoen artean honako hauek daude: San Calixto II urakana 1780an Antilla Txikietatik, Puerto Ricotik, Dominikar Errepublikatik eta, beharbada, La Floridatik igaro zen, 22.000-24.000 hildakoko[12] saldoa utziz, eta Mitch urakana Kolonbiako Karibean sortu zen, 1998an, eta Erdialdeko Amerikatik penintsularaino igaro zen 11 000 eta 18 000 hildako[13] artean utziz.



Flora eta Fauna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Karibe itsasoko florak biodibertsitate handia du: uste denez, Karibeak 13.000 landare espezie ditu, eta horietako 6500 baino gehiago endemikoak dira.[14] «aurki daitezkeen landare batzuk olibondoa da, batez ere Dominikar Errepublikan[15] dagoena; kaimitoa, Karibe osoan hedatzen dena; guayakana, Jamaikako[16] lore nazionala; Guatemalako Errepublika nazionala, Guatemalakoa eta Iberiakoa.

Karibe itsasoko fauna urtarra, Venezuelan.

Hegoaldean, Panama eta Kolonbia artean, Karibe itsasoko kostaldeak planetako ekosistema biodibertsitate handienetako baten parte dira, Chocó biogeografikoa.

Karibeko fauna klima subtropikalaren ezaugarria da, batez ere itsas korronte beroen eragina duena, eta endemikoa da espezieen % 42arekin[17].Gutxi gorabehera 450 arrain-espezie daude[18], eta horien artean aipa daitezke barrakuda, bakana, beltzarana eta hainbat bihotz-familia[19]. Halaber, 600 hegazti-espezie ere zenbatu dira, horietatik [20], 155 baso-ebaketak. Hegazti espezie gehienak migratzaileak dira, hala nola manglarreko kanarioa eta lertxun berdea.

Koralezko arrezifea, Santa Luzian.

500 narrasti-espezie daude Karibean, eta horietatik % 94 endemikoak dira, hala nola iguana berdea eta iguana urdina, Kaiman Handia uharteko endemikoa[21].

Anfibio endemikoen 170 espezie daude Karibean[22], eta ebaluazio anfibia globalaren txostenaren arabera, 2004an anfibioen % 80 baino gehiago Dominikar Errepublikan, Kuban eta Jamaikan zeuden mehatxupean, eta % 92 Haitin[23].

90 ugaztun espezie daude Karibean, espezie bertako ugaztunen artean izurdea, manatia, almikia (Antilletako endemikoa) eta saguzar espezie batzuk, eta balea konkorduna espezie migratzaile gisa..


Ekonomia eta giza jarduera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Santo Domingo, Karibe itsasertzeko hiririk jendetsuena da

Karibe eskualdeak hazkunde nabarmena izan du giza jardueran kolonizazio garaitik. Itsasoa munduko olio-ekoizpeneko eremu handienetako bat da, gutxi gorabehera urteko 170 milioi tonarekin[24]. Venezuelako Karibean petrolio eta gas naturaleko hobi garrantzitsuak daude, eta horiek egunero 3.081 milioi petrolio upel (2005) eta 29,7 mila milioi metro kubiko gas (2003) ekoiztea dakarte.[25]

Arlo honetako giza jarduerak ere gorakada nabarmena izan du poluzioan; Osasunaren Erakunde Panamerikarrak 1993an egindako kalkuluen arabera, Erdialdeko Amerikako eta Karibeko uharteetako hondakinen % 10 baino ez dira behar bezala tratatuak.[26]

Turismo

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Cancún eta Riviera Maya (Mexiko) Karibeko gune turistikorik handiena da.

Karibe itsasoa nazioarteko turismoaren mezetako bat da. Karibeko Turismoaren Erakundearen arabera, 12 milioi turista inguruk bisitatzen dute eskualdea urte osoan. Karibea munduko itsas bidaien helmuga nagusietako bat da.​ Besteak beste, Dominikar Errepublikako uhartea, Puerto Rico, Kuba, Jamaika, Aruba, Barbados, Birjina Uharteak, San Martin, Costa Rica, Hondurasko Badia Uharteak, Trinidad edo Venezuelako Margarita; Cancún, Puerto Aventuras, Playa del Carmen eta Cozumel hiriak dira gehien bisitatzen diren lekuak.


Kultura

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Puerto Españako inauteriak (Trinidad eta Tobago, 1950).

Karibea pirateriarekin eta fantasiarekin zerikusia duten hainbat literatur lanen eta filmen inspirazio-eszenatokia da. Genero horretan Daniel Defoe eta Robert Louis Stevenson bezalako egileak nabarmentzen dira, besteak beste. Kariben geografikoki karakterizatuta dauden fikziozko filmen artean, Piratas del Caribe eta James Bonden film batzuk aipa daitezke.

Karibeko eskualdea Karibeko musikaren zati bat egiten duten hainbat musika generoren sorlekua da, hala nola reggaea eta ska, Jamaikatik[27], merengetik eta Dominikar Errepublikako bachatatik etorriak; Trinidad eta Tobagoko kalipsoa; reggaetonak Panama eta Puerto Rico, boleroa, kubatarra eta Karibeko mendigunea dira, jatorriz Karibekoa edo Kubakoa, eta Kubakoa.

Karibe itsasoaren eremuan hizkuntza ugari hitz egiten da, bertako kulturaren jatorri anitza dela eta. Aipagarrienen artean gaztelania (Mexiko, Kuba, Dominikar Errepublika, Puerto Rico eta Erdialdeko eta Hego Amerikako kostaldeak ), ingelesa (Jamaika Birjina Uharteak, Bahamak, Antigua eta Barbuda, Dominika, Granada), Frantsesa (Haiti (créole), Guadalupe, Martinika, San Martin, San Bartolome), nederlandera (Bonaire (papiamento), Curazao (papiamento), Saba, San Eustaquio, San Martin eta Aruba)

Trinidad eta Tobago

Erlijio nagusia kristau katolikoa da (Dominikar Errepublika, Puerto Rico, Jamaika...) uharte batzuetan protestantismoa (Barbados), hinduismoa (adierazgarrienetakoa Trinidad eta Tobagon), anglikanismoa (Montserrat, San Vicente eta Granadinak), eta beste batzuetan santutegia (Kuba), budua (Haiti) eta rastafarismoa (adierazgarrienetakoa Jamaikan) praktikatzen dira.[28]



Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ «Figura 2.2. Rendimiento promedio del trigo en la región de MENA, por país, 2010-2016» dx.doi.org (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  2. ↑ «Gráfico 3.3. Acceso y uso de las TIC por grupos de edad en América Latina y el Caribe, 2018 o último año disponible» dx.doi.org (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  3. ↑ Espacio, Historia y. (2017-10-12). «El estudio de la historia precolombina de los países latinoamericanos en la URSS» Historia Y Espacio (5): 115.  doi:10.25100/hye.v0i5.5823. ISSN 2357-6448. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  4. ↑ «Gráfico 3.3. Acceso y uso de las TIC por grupos de edad en América Latina y el Caribe, 2018 o último año disponible» dx.doi.org (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  5. ↑ «Gráfico 1.13. La calidad de las leyes de derecho alsobre acceso a la información en América Latina y el Caribe es, en promedio, superior que en la de los países de la OCDE (datos del último año disponible)» dx.doi.org (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  6. ↑ «Lunes 11 de noviembre de 1811» Apuntes para la Historia (Academia Colombiana de Historia): 146–150. 2020-11-07 (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  7. ↑ WARD, C. (1998-08). «(No. 4 in Studies in Nautical Archaeology)Samuel Mark, From Egypt to Mesopotamia: A Study of Predynastic Trade Routes £25, Texas A&M University Press and Chatham Publishing, The Mill, Brimscombe Port, Stroud GL5 2QG (1997) 0-89096-777-6, 1-86176-066-3.» The International Journal of Nautical Archaeology 27 (3): 268–269.  doi:10.1016/s1057-2414(98)80036-8. ISSN 1057-2414. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  8. ↑ «Gráfico 1.13. La calidad de las leyes de derecho alsobre acceso a la información en América Latina y el Caribe es, en promedio, superior que en la de los países de la OCDE (datos del último año disponible)» dx.doi.org (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  9. ↑ Boletín Meteomarino Mensual del Caribe Colombiano (26) 2015-02  doi:10.26640/23394099.26.2015. ISSN 2339-4099. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  10. ↑ «Gráfico 1.13. La calidad de las leyes de derecho alsobre acceso a la información en América Latina y el Caribe es, en promedio, superior que en la de los países de la OCDE (datos del último año disponible)» dx.doi.org (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  11. ↑ Silverstein, Alvin. (1998). Weather and climate. Twenty-First Century Books ISBN 0-7613-3223-5. PMC 39195403. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  12. ↑ González-Rivera, Juan; Rosario-Rodríguez, Adam; Rodríguez-Ramos, Eduardo; Hernández-Gato, Idania; Torres-Báez, Lourdes. (2019-01-01). «Are Believers Happier than Atheists? Well-being Measures in a Sample of Atheists and Believers in Puerto Rico» Interacciones: Revista de Avances en Psicología 5 (1): 51–59.  doi:10.24016/2019.v5n1.160. ISSN 2411-8630. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  13. ↑ Schuster, Robert L.; Bucknam, Robert C.; Mota, Manuel Antonio. (2001). «Evaluacion de la estabilidad de un dique de deslizamiento de tierra inducido por el Huracan Mitch en El Rio La Lima, Sierra de las Minas, Guatemala oriental» Open-File Report  doi:10.3133/ofr01120_spanish. ISSN 2331-1258. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  14. ↑ «Desafíos para la sostenibilidad del crecimiento en un nuevo contexto externo» Estudio Económico de América Latina y el Caribe 2014  doi:10.18356/adceb5ca-es. ISSN 1681-0392. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  15. ↑ «LA ÚLTIMA CONMEMORACIÓN DEL DÍA DE LA SOBERANÍA NACIONAL EN TIEMPOS DE PAZ, EL 14 DE ABRIL DE 1936» Celebrar la nación (Marcial Pons, Ediciones de Historia): 181–212. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  16. ↑ «EL ÚLTIMO VIAJE DE ROBERT RYLANDS (GRACIA QUEREJETA, 1996): ¿COPRODUCCIÓN EUROPEA O DESPLAZAMIENTO DE IDENTIDADES NACIONALES?» Miradas glocales (Vervuert Verlagsgesellschaft): 155–166. 2007-12-31 (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  17. ↑ Del Rey Morató, Javier. (2017-11-20). «Angulo Egea, María (2017): "Inmersiones. Crónica de viajes y periodismo encubierto". Barcelona, Universitat de Barcelona, 300 páginas.» Estudios sobre el Mensaje Periodístico 23 (2): 1457–1459.  doi:10.5209/esmp.58055. ISSN 1988-2696. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  18. ↑ Sanromán Peyron, Adriana; Avecilla Zapata, Jessica; Flores Hernández, Mariana. (2010-05-01). «Una experiencia en la conservación de artefactos arqueológicos: práctica de campo en el Museo de Sitio de Alta Vista, Zacatecas, noviembre del 2009» Intervención Revista Internacional de Conservación Restauración y Museología 1 (1): 66–73.  doi:10.30763/intervencion.2011.3.39. ISSN 2007-249X. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  19. ↑ Del Rey Morató, Javier. (2017-11-20). «Angulo Egea, María (2017): "Inmersiones. Crónica de viajes y periodismo encubierto". Barcelona, Universitat de Barcelona, 300 páginas.» Estudios sobre el Mensaje Periodístico 23 (2): 1457–1459.  doi:10.5209/esmp.58055. ISSN 1988-2696. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  20. ↑ «Desafíos para la sostenibilidad del crecimiento en un nuevo contexto externo» Estudio Económico de América Latina y el Caribe 2014  doi:10.18356/adceb5ca-es. ISSN 1681-0392. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  21. ↑ «Desafíos para la sostenibilidad del crecimiento en un nuevo contexto externo» Estudio Económico de América Latina y el Caribe 2014  doi:10.18356/adceb5ca-es. ISSN 1681-0392. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  22. ↑ «Desafíos para la sostenibilidad del crecimiento en un nuevo contexto externo» Estudio Económico de América Latina y el Caribe 2014  doi:10.18356/adceb5ca-es. ISSN 1681-0392. (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  23. ↑ «Gráfico 1.13. La calidad de las leyes de derecho alsobre acceso a la información en América Latina y el Caribe es, en promedio, superior que en la de los países de la OCDE (datos del último año disponible)» dx.doi.org (Noiz kontsultatua: 2022-02-18).
  24. ↑ «Gráfico 1.13. La calidad de las leyes de derecho alsobre acceso a la información en América Latina y el Caribe es, en promedio, superior que en la de los países de la OCDE (datos del último año disponible)» dx.doi.org (Noiz kontsultatua: 2022-02-21).
  25. ↑ «Gráfico 1.13. La calidad de las leyes de derecho alsobre acceso a la información en América Latina y el Caribe es, en promedio, superior que en la de los países de la OCDE (datos del último año disponible)» dx.doi.org (Noiz kontsultatua: 2022-02-21).
  26. ↑ «Gráfico 1.13. La calidad de las leyes de derecho alsobre acceso a la información en América Latina y el Caribe es, en promedio, superior que en la de los países de la OCDE (datos del último año disponible)» dx.doi.org (Noiz kontsultatua: 2022-02-21).
  27. ↑ Velasco Molpeceres, Ana María. (2019-03-28). «“El último cuplé” (1957): un desafío femenino en el cine del franquismo» Revista Historia Autónoma (14): 129.  doi:10.15366/rha2019.14.007. ISSN 2254-8726. (Noiz kontsultatua: 2022-02-21).
  28. ↑ Arroyo Ilera, Fernando. (2008-12-30). «Geografía, literatura e ideología en la segunda mitad del siglo XX: las “Guías de España” de Ediciones Destino» Estudios Geográficos LXIX (265): 417–452.  doi:10.3989/estgeogr.0441. ISSN 1988-8546. (Noiz kontsultatua: 2022-02-21).


Maider Unda

Maider Unda González de Audicana (Gasteiz, 1977ko uztailaren 2a) espainiar kirolaria da, eta borroka librean lehiatu zen.

Udako bi Joko Olinpikotan parte hartu zuen, eta brontzezko domina bat lortu zuen Londres 2012an, 72 kg-ko kategorian, eta bosgarren postuan zegoen diploma bat Pekinen 2008.[1]

Brontzezko domina bat irabazi zuen 2009ko Munduko Borroka Txapelketan, eta hiru domina Europako Borroka Txapelketan 2010 eta 2013.[2] urteen artean.

BIiografia

9 urterekin hasi zen borroka-kiroletan, Otxandioko gimnasio batean. Lehenengo, sanboan aritu zen, baina 11 urterekin borroka olinpikoaren alde egin zuen. Ia gizonezkoek bakarrik egiten zuten kirola izanik, urte askoan Maiderrek mutilei aurre egiten trebatu behar izan zuen, eta horrek borrokarako gaitasuna eta indarra garatzen lagundu zion. Otxandioko entrenamendu-kideen artean Koikili Lertxundi Athletic-eko[3] futbolari ohia zegoen.

Maiderrek elektronika ikasi bazuen ere, gurasoek erretiroa hartu ondoren, Idiazabal gazta egiteko familiaren negozioaren gidaritza hartu zuen arrebarekin batera, eta lan hori borroka librearekin bateragarri egin zuen.[4]

Ia 20 urtez kirol honetako elitearen artean lehiatu ondoren, 2016ko azaroan erretiratu zen, Rio de Janeiroko Olinpiar Jokoetarako[5] sailkatu gabe egon ondoren.

-Espainian emakumeen borroka menperatzen duena

Espainian, 1998.an[6] hasi ziren emakumezkoen borrokako txapelketa nazionalak egiten. Ordudanik, Maider izan zen erabateko dominatzailea Espainian emakumeen borrokaren pisurik handieneko kategorian: guztira, 2015ean lortu zuen azken aldiz parte hartu zuen arte, Espainiako 15 txapelketa, eta Espainiako titulu gehien lortu zituen borrokalaria izan zen bere palmaresean.

-Nazioarteko txapelketak

Nazioartean oihartzun handiena duen borrokalari espainiarra da. Brontzezko domina lortu zuen 2009ko Munduko Txapelketan[7], zilarrezko domina 2013ko Europako Txapelketan,[8] eta brontzezko domina 2010ko Europako Txapelketan[9] eta 2012ko Europako Txapelketan.[10]

2012an lortu zuen nazioarteko emaitzarik onena, 2012ko Londresko Olinpiar Jokoetako hirugarren postua, 72 kg-ko kategorian (Espainiako lehen domina olinpikoa borrokan). Nagusitasunez irabazi zuen Ana Talía Betancur kolonbiarraren aurkako lehen borrokaldia; final-laurdenetan Ochirbatyn Burmaa mongoliarrarekin gurutzatu zen, eta hirugarren erasoan puntu bateko aldearekin irabazi zion. Finalerdietan Stanka Zlateva bulgariarraren aurka jokatu zuen, baina ez zuen punturik lortu. Brontzezko dominaren lehian, kontrolpean izan zuen Vasilisa Marzaliuk bielorrusiarra, eta lehen erasoan puntu bat lortu zuen eraispen bidez. Bigarrenean, beste puntu bat lortu zuen aurkaria tapizetik ateratzeagatik. 2-0eko emaitzarekin irabazi zuen brontzezko domina.[11]

Nazioarteko Palmaresa

Borroka librea
Joko olinpikoak
Urtea Lekua Domina Kategoria
2012 Londres Brontzea 72 kg
Munduko txapelketa
Año Lugar Medalla Categoría
2009 Herning Brontzea 72 kg
Europako jokoak
Año Lugar Medalla Categoría
2015 Bakú Brontzea 75 kg
Europako txapelketa
Año Lugar Medalla Categoría
2010 Bakú Brontzea 72 kg
2012 Belgrado Brontzea 72 kg
2013 Tiflis Zilarra 72 kg


Errekonozimenduak

-2016ko Arabako Kirolaren XXIII. Galan Urrezko Intsignia eman zitzaion bere kirol ibilbide bikainari.[12]

-Kirol Merezimenduaren Zilarrezko Domina, Kirol Kontseilu Gorenak emana.[13]

-Mollet del Vallésen 2013ko Kirol Gauaren Galako Nazioarteko Saria, Londresen lortutako brontzearengatik.[14]

-Sabino Arana Fundazioaren 2012ko sariak, Euskal Emakume Olinpikoei Bilboko Arriaga Antzokian emandako saria.[15]

-2012ko kirolari onenaren saria, El Correo egunkariak Muskizen antolatutako Kirol Galan.[16]

Erreferentziak

  1. ↑ Fernández Cuesta, Julia. (1991). «Diferencias y semejanzas entre algunas exclamaciones en inglés medieval y en inglés moderno» Philologia Hispalensis 1 (6): 9–26.  doi:10.12795/ph.1991.v06.i01.01. ISSN 1132-0265. (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  2. ↑ Andrade Velásquez, Marjorie. (2016-02-02). «DESARROLLO DE LA COMPRENSIÓN ORAL DEL IDIOMA INGLÉS A TRAVÉS DEL APRENDIZAJE COMBINADO B-LEARNING EN ESTUDIANTES UNIVERSITARIOS» Universitas (23)  doi:10.17163/uni.n23.23.2015.05. ISSN 1390-8634. (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  3. ↑ Moya Olmedo, Pilar. Arquitecturas de conquista : la arquitectura de la Orden de Santiago, la reconquista de la Encomienda de Uclés; y la arquitectura de conquista de Nueva España. Universidad Politecnica de Madrid - University Library (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  4. ↑ Rosenberg, Laura. (2018-07-30). «“Es tiempo de un diario nuevo” El origen del diario Tiempo Argentino y las condiciones de posibilidad de la formación de la cooperativa Por más Tiempo (2010-2016)» La Trama de la Comunicación 22 (2): 057–076.  doi:10.35305/lt.v22i2.660. ISSN 2314-2634. (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  5. ↑ Trias, Francesc Granell. (2016-01-01). «LA COOPERACION ESPAÑOLA TRAS EL INGRESO EN LA UE Y LOS OBJETIVOS DE DESARROLLO SOSTENIBLE (ODS)» Treinta años de España en la Unión Europea. El camino de un proyecto histórico (Marcial Pons, ediciones jurídicas y sociales): 263–268. (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  6. ↑ Maldonado y Fernández del Torco, José. (1963-01-01). «El convenio de 5 de abril de 1962 sobre el reconocimiento a efectos civiles de los estudios de ciencias no eclesiásticas realizados en España en Universidades de la Iglesia» Revista Española de Derecho Canónico 18 (52): 137–188.  doi:10.36576/summa.4619. (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  7. ↑ Arpes, Marcela. (2009-07-17). «"Y el resto se hace con gritos": Notas sobre literatura y teatro» Boletim de Pesquisa NELIC 8 (14)  doi:10.5007/1984-784x.2009nesp2p42. ISSN 1984-784X. (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  8. ↑ Otero, Osvaldo. (2009-06-21). «La vivienda porteña en tiempos virreinales» Nuevo mundo mundos nuevos  doi:10.4000/nuevomundo.56245. ISSN 1626-0252. (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  9. ↑ «El mercado del arte, víctima de su éxito» El Correo de la UNESCO 2020 (4): 11–12. 2021-01-05  doi:10.18356/22202315-2020-4-3. ISSN 2220-2315. (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  10. ↑ Fernández-Miranda, Manuel; Montero Ruiz, Ignacio; Rovira Llorens, Salvador. (1995-06-30). «Los primeros objetos de bronce en el occidente de Europa» Trabajos de Prehistoria 52 (1): 57–69.  doi:10.3989/tp.1995.v52.i1.431. ISSN 1988-3218. (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  11. ↑ Moya Olmedo, Pilar. Arquitecturas de conquista : la arquitectura de la Orden de Santiago, la reconquista de la Encomienda de Uclés; y la arquitectura de conquista de Nueva España. Universidad Politecnica de Madrid - University Library (Noiz kontsultatua: 2022-02-24).
  12. ↑ Sabater Navarro, Gregorio. (2014). «La Transición Española en la prensa portuguesa a través de un estudio de caso: El diario de Noticias (1976-1979)» RIHC. Revista Internacional de Historia de la Comunicación 1 (3): 95–118.  doi:10.12795/rihc.2014.i03.05. ISSN 2255-5129. (Noiz kontsultatua: 2022-02-24).
  13. ↑ Romero Domínguez, Lorena R.. (2005-12-30). «El discurso católico sobre la falsa ciencia. El eco de la revelación en el orden cognoscitivo a través de las páginas de El Correo de Andalucía. Número literario» Hispania Sacra 57 (116): 651–682.  doi:10.3989/hs.2005.v57.i116.112. ISSN 1988-4265. (Noiz kontsultatua: 2022-02-24).
  14. ↑ Tellechea Rodríguez, Dr. José Manuel. (2004). «El Conflicto “Info-ambiental”: El Caso de Huelva Información (Agosto de 1983-Diciembre de 1992)» Ámbitos. Revista Internacional de Comunicación (11-12): 319–340.  doi:10.12795/ambitos.2004.i11-12.18. ISSN 1139-1979. (Noiz kontsultatua: 2022-02-24).
  15. ↑ Tellechea Rodríguez, Dr. José Manuel. (2004). «El Conflicto “Info-ambiental”: El Caso de Huelva Información (Agosto de 1983-Diciembre de 1992)» Ámbitos. Revista Internacional de Comunicación (11-12): 319–340.  doi:10.12795/ambitos.2004.i11-12.18. ISSN 1139-1979. (Noiz kontsultatua: 2022-02-24).
  16. ↑ Tellechea Rodríguez, Dr. José Manuel. (2004). «El Conflicto “Info-ambiental”: El Caso de Huelva Información (Agosto de 1983-Diciembre de 1992)» Ámbitos. Revista Internacional de Comunicación (11-12): 319–340.  doi:10.12795/ambitos.2004.i11-12.18. ISSN 1139-1979. (Noiz kontsultatua: 2022-02-24).
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lankide:Iruizborre/Proba_orria&oldid=8874999"(e)tik eskuratuta