Krastos

Krastos (edo Krastòs, grekeraz Κραστός), antzinako Siziliaren kokaleku bat izan zen Sicani mendietan, gaur egun Castronovo di Sicilia inguruko muinoetan aurkitutako harlangaitzarekin identifikatua^[1]. (Izen arabiarra, Kassar, gotorlekuei buruzkoa da^[1]). Aurkikuntza batzuk Siziliako greziar munduarekin lotuta egon daitezke, Siziliako finkapenik baieztatzen uzten ez duten bitartean^[1]. Herodoto historialari greziarraren arabera^[2], Dorieo espartarrak sortu eta Atenea Crastiari eskainitako tenplu bat eraiki zuen. Greziar komediaren sortzailea, Epikarmo filosofo eta poeta, Krastosen jaio omen zen, baina gaur egun uste da bere jaioterria Megara Hiblea, Sirakusa eta antzinako hiri sikanoren bat izan zitezkeela^[3]. Filistok Krastos aipatzen du Neantesen berri izatean, eta gauza bera dio Suda entziklopediak, Epikarmok Sirakusan nola lan egin zuen eta nola bizi izan zen^[4].

Historia

Ossirinko 665eko papiroak Krastos aipatzen du Akragasen gune sikanoaren aurka K.a. 465ean eginiko espedizio bati erreferentzia eginez; Himerak eta Gelak esku hartuko zuten Krastosi laguntzeko:

(GRC) «Ἀκρα[γαν]τ[ίνων ἐπὶ] Κραστὸν στρ[ατεία] (...) ἡ γενομέν[η περὶ] Κραστὸν Ἱμερα[ίων] καὶ Γελώιων πρὸς Ἀ[κρα]- γαντίνους μάχ[η.]»	Akragas espedizioa Krastosen aurka (...) Gudua gertatu zen Krastos inguruan Himerakoak eta Gelakoak Akragantekoen kontra. (POxy IV 665.12-17)

K.a. 405ean kartagotarrek suntsitu zuten^[5].

Hiriaren kokapena

Hipotesi zientifikoak

Identifikazio seguruena Castronovo di Sizilian dago, Akragas eta Himera arteko errepidean, non K.a. VI. mendearen amaieran edo K.a. V. mendearen hasieran datatutako gotorlekuak aurkitu diren^[1].

Aurkikuntza batzuk greziar siziliota munduarekin lotuta daude, baina ezerk ez du iradokitzen inguru horretan sikulo edo sikano kokaleku bat egon zenik^[1].

Hipotesi eruditoak

Kokapenaren ziurgabetasunak inferentzia akademiko edo ez-espezializatu batzuk eragin ditu, baita metodo zientifiko batekin egindako ikerketa arkeologikoek oinarritu ezin zituzten uneetan ere. XVI. mendean Tommaso Fazellok Krastos hiriko hondakinen presentzia aldarrikatu zuen San Fantino auzoan, Alcara Li Fusi eta Longiren artean, Siziliako ipar-ekialdean. Identifikazioa beranduago ere baieztatu zen, Krastoko harkaitzean aurkitutako eraikinen hondar batzuen ondorioz. Antonino Surdiren arabera, XVIII. mendeko tokiko aditu bat, Alcara eta Longi hiriko errefuxiatuek sortu zuten, Erdi Aroan, arabiar menderatzean suntsitua izan zena. Surdiren arabera, XVIII. mendeko erudizioko inferentzia tipiko baten arabera, Krastosen suntsiketa sarrazenoekin gertatu zen, honela, denbora, K.a. IV. mendetik (Diodoro Sikulok transmititu zuena) 855 arte mugituz^[5]. Berrikiago, Cuddaru di Crastu (Tornabé-Mercato d'Arrigo) hiria proposatu da Pietraperziatik^[6] gertu, zati batean harriz landutako gotorleku bat, Castelluccioko kulturaren zeramika duena.

Erreferentziak

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ADAMESTEANU, Voce Kassar (Krastos) sulla Princeton Encyclopedia of Classical Sites.
↑ Herodoto: Historiak V., 49
↑ Cfr. Athenaeum, 68 liburukia; 78, 1970, 488 or.
↑ SALVO DI PIETRAGANZILI, Rosario: La Sicilia nei suoi grandi periodi civili, 186 orr.
↑ ^a ^b Diodoro Sikulo
↑ NICOLETTI, Rosario; LALOMIA, Antonio (1982): Storia del territorio di Pietraperzia dalle origini agli Aragonesi, Caltanissetta.

Kanpo estekak

Datuak: Q3816845

[a-1] ADAMESTEANU, Voce Kassar (Krastos) sulla Princeton Encyclopedia of Classical Sites.

[2] Herodoto: Historiak V., 49

[3] Cfr. Athenaeum, 68 liburukia; 78, 1970, 488 or.

[4] SALVO DI PIETRAGANZILI, Rosario: La Sicilia nei suoi grandi periodi civili, 186 orr.

[b-5] Diodoro Sikulo

[6] NICOLETTI, Rosario; LALOMIA, Antonio (1982): Storia del territorio di Pietraperzia dalle origini agli Aragonesi, Caltanissetta.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]