Juan Yagüe
Juan Yagüe Blanco ( San Leonardo, 1891ko azaroaren 19a - Burgos, 1952ko urriaren 21a[1] ) militar espainiarra izan zen, "afrikanisten" taldearen parte izateagatik ezaguna.[2] Legioaren parte zen Rif gerrako garaian eta Asturiasko altxamenduan matxinaturiko langileak zapaltzera bidaliriko tropa Afrikarren buruzagi izan zen. Falange Espainiarraren militantea eta Jose Antonio Primo de Riveraren laguna zen eta paper garrantzitsua jokatu zuen 1936ko uztailaren kolpe estatuan eta geroagoko Gerra Zibilean, lehenik Extremadura hartu zuen zutabearen buruzagi bezala eta geroago Marokoar ejerzitoaren komandanteburu bezala Ebroko guduan. Badajozeko sarraskiaren arduraduntzat ere jotzen da, bere aginpean emandako batailaren ostean, Badajozeko harakina izenez ezaguna izan zelarik. [3][4][5]
Gerra ondoren, Francok Aireko Ministro eta VI. Eskualde Militarraren (Burgos) kapitain jeneral izendatu zuen. Bigarren Mundu Gerrako urteetan Alemania naziko Hermann Göring buruarekin harreman eta kidetasuna mantendu zuen.[6]
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hezkuntza eta prestakuntza militarra
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Soriako San Leonardo de Yagüe herrian jaioa 1891ko azaroaren 19an,[7] Juan Yagüe Rodrigo (Ucero, Soria) medikuaren eta Maximiana Blanco Salasen (Salas de los Infantes, Burgos) semea.[8]
1907ko abuztuan Toledoko Infanteria Akademian sartu zen, garaian José Villalba Riquelme koronelak zuzentzen zuelarik eta Francisco Franco y Emilio Esteban Infantes jeneralak izan zituen promozio kide bezala. 1912an lehen teniente postura igoarazi zen Burgosen lau urte egon ostean eta 1914ko maiatzean 6. "Savoia" Infanteriako Erregimentuan hasi zuen soldadutza. [9]
Afrikara joan, eta bertan Rifeko gerran gudukatu zuen Legioaren parte bezala. Bertan "afrikanista"[10] fama irabazi zuen, gainontzeko buruek (Varela, Millán-Astray, Sanjurjo, Goded edo Franco)[2] bezala.
Bigarren Errepublikaren aldarrikapenaren ondoren Falange Espainiarrera afiliatu zen; ez zegoelarik erregimen berriarekin ados, bere karrera militarra zapuztu zuelakoan. [11] 1934ko urrian Asturiasera bidali zuten Armada Afrikarraren buru bezala, bertan matxinaturiko langile eta meatzariak erreprimitzeko helburuarekin. Hasiera batean López Bravo koronela zegoen buruzagi bezala, baina Francok ordezkatu zuen tropek zibilen aurka tiro egiteari buruz zituen dudak adieraztean.[12] Behin Asturiasen, Yagüek indarkeri eta bortxakeri kemenduna erakutsi zuen langile altsatuen aurka[13], hainbesteraino, non Eduardo López Ochoa jenerala langileekin hitzarmen batera heldu zenean, bien arteko eztabaida sutsu bat izan eta azken hau matxinoen aldeko izateaz salatu zuen. [14]
Juan José Antonio Primo de Riveraren laguna izanik eta Falangearen militantea, bere ideologia beti egon zen aipaturikoen printzipio eta Francorekiko leialtasunaren artean. Falangearen eta karlisten bateratzea (1937) bezalako momentu gakoetan beti jo zuen Francoren alde.
Konspirazio militarra
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1936ko otsaileko hauteskundeen ondoren, Yagüe Fronte Popularraren gobernua erorarazteko azpilanen parte bilakatu zen. Garai hartan Legioaren banderetako baten komandante zen, Teniente koronel mailarekin eta Ceutan finkatua.
Espainiako Gerra Zibila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Extremadurako kanpaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Madrilerako bidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Posizio politikoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Berriro boterean
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Francoren diktadura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Airearen Ministroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Mando berriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gizadiaren aurkako krimenen egoztea eta atxilotzea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bizitza pribatua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Aipakizunak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Jaioterriak jasandako Sufrimenduaren Domina (1923) [15]
- San Hermenegildoko Orden Real eta Militarraren Gurutze Handia (1929) [15]
- Meritu Militarraren Ordeneko Gurutze Handia (bereizgarri zuriarekin) (1943) [16]
- Aeronautikako Merituaren Gurutze Handia (bereizgarri zuriarekin) (1947) [17]
- Ontzigintza Merituaren Gurutze Handia (bereizgarri zuriarekin) (1949) [18]
- Uztarri eta Gezien Orden Inperialeko Gurutze Handia (1950) [19]
- Falangaren Zilarrezko Palma (hilondoko titulua) [20]
- Ceutako Adopziozko Semea (1936ko abenduaren 8a)[15]
- Villanueva del Fresnoko Adopziozko Semea (1937ko abuztuaren 22a)[21]
- Soriako Begiko Adopziozko Semea (1939ko urtarrileko 30a )[22]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ ABC Madrid, 22 de octubre de 1952
- ↑ a b (Gaztelaniaz) Thomas, Hugh. (1976). Historia de la Guerra Civil Española. Barcelona: Círculo de Lectores, 117 or. ISBN 84-226-0873-1..
- ↑ Spartacus Schoolnet: Biography Juan Yagüe
- ↑ [1]
- ↑ «La Deportiva se queda sin su general» (Diario de Burgos)
- ↑ (Ingelesez) Bowen, Wayne H.. (2000). Spaniards and Nazi Germany: Collaboration in the New Order. University of Missouri Press, 61 or. ISBN 10: 0826213006..
- ↑ (Gaztelaniaz) Suero Roca, Teresa. (1975). Los generales de Franco. Editorial Bruguera, 102 or. ISBN 10: 8402045189..
- ↑ (Gaztelaniaz) Mazzini, Fernando. Ascendientes del General Juan Yagüe Blanco. .
- ↑ (Gaztelaniaz) Suero Roca, Teresa. (1975). Los generales de Franco. Editorial Bruguera, 103 or. ISBN 10: 8402045189..
- ↑ (Gaztelaniaz) Suero Roca, Teresa. (1981). Los generales de Franco. Editorial Bruguera, 149 or. ISBN 10: 8402045189..
- ↑ (Gaztelaniaz) Hughs, Thomas. (1976). Historia de la Guerra Civil Española. Barcelona: Círculo de Lectores, 230 or. ISBN 84-226-0873-1..
- ↑ (Gaztelaniaz) Preston, Paul. (1994). Franco "Caudillo de España" (Tercera edición). Bartzelona: Grijalbo, 134 or. ISBN 84-253-2498-X..
- ↑ (Gaztelaniaz) Hugh, Thomas. (1976). Historia de la Guerra Civil Española. Bartzelona: Círculo de Lectores, 166 or. ISBN 84-226-0873-1..
- ↑ (Gaztelaniaz) Garriga, Ramón. (1985). El general Juan Yagüe: figura clave para conocer nuestra historia. Bartzelona: Editorial Planeta, 61 or. ISBN 84-320-4352-4..
- ↑ a b c (Gaztelaniaz) Yagüe, Fundación. Condecoraciones — Fundación Yague. (Noiz kontsultatua: 2019-07-14).
- ↑ Ministerio del Ejército: ISSN 0212-033X..
- ↑ Ministerio del Aire: ISSN 0212-033X..
- ↑ Ministerio de Marina: ISSN 0212-033X..
- ↑ Jefatura del Estado: ISSN 0212-033X..
- ↑ Secretaría General del Movimiento: ISSN 0212-033X..
- ↑ (Gaztelaniaz) «Queipo de Llano y Yagüe dejarán de ser hijos adoptivos de Villanueva del Fresno» Hoy 2018-01-19 (Noiz kontsultatua: 2019-07-14).
- ↑ «De la adopción al olvido» soria-goig.com (Noiz kontsultatua: 2019-07-14).