Edukira joan

Jim Simons

Wikipedia, Entziklopedia askea
Jim Simons

(2007)
Bizitza
JaiotzaNewton1938ko apirilaren 25a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaNew York2024ko maiatzaren 10a (86 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Barbara Simons (en) Itzuli  (1959 -  1974)
Seme-alabak
Familia
Hezkuntza
HeziketaMassachusettseko Teknologia Institutua 1958) Zientziatan graduatua
Kaliforniako Unibertsitatea Berkeleyn Doktoretza
Tesi zuzendariaBertram Kostant
Doktorego ikaslea(k)Jeff Cheeger (en) Itzuli
John Millson (en) Itzuli
Daniel Richard Baker (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakmatematikaria, finantzaria, enpresaburua, unibertsitateko irakaslea, kriptografoa, zientzialaria, finantza-aholkularia eta filantropoa
Enplegatzailea(k)Harvard Unibertsitatea
Massachusettseko Teknologia Institutua
Lancasterreko Unibertsitatea
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaAmeriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia

TED: jim_simons Edit the value on Wikidata
Zientziatik kanpo finantza munduan Simonsek arrakasta handia ezagutu du.

James Harris Simons ( Newton, Massachusetts, 1938ko apirilaren 25aNew York, 2024ko maiatzaren 10a) matematikari, akademiko, finantza-merkatari, funtsen agente, burtsa-artekari, inbertitzaile eta filantropo estatubatuarra izan zen.

Matematikari gisa egindako ibilbide akademikoaren ostean, Simonsek 1982an sortu zuen Renaissance Technologies, New Yorken egoitza duen inbertsio enpresa pribatu bat; enpresa horrek 15.000 mila milioi dolar baino gehiago ditu aktiboetan. Simonsek munduko arrisku handiko funtsa arrakastatsuena den zuzendari nagusia izan zen.

Jim Simons Massachusettseko zapata fabrika baten jabearen biloba da. Bere Bachelor of Science (BS) gradua lortu zuen matematikan Massachusettseko Institutu Teknologikoan 1958an, eta Filosofian Doktoreren gradua, Berkeleyn, Kaliforniako Unibertsitatean, 19615ean, 23 urterekin.

1964 eta 1968 artean, Defentsa Analisiaren Institutuko Komunikazioen Ikerketen Dibisioan (AIF) ikertzen aritu zen (Communications Research Division of the Institute for Defense Analyses - Ida). Simons matematikako irakaslea izan zen Massachusettseko Teknologia Institutuan eta Harvard Unibertsitatean. 1968an Stony Brook Unibertsitateko matematika saileko buru izendatu zuten.

1976an, Simonsek, Matematikako Elkarte Estatubatuarraren eskutik, Geometriako Oswald Veblen Saria irabazi zuen, gutxieneko azaleren forma bereizgarriak berrikusten egindako lanagatik.

Simonsen ikerketen artean dago eragin handieneko neurketa geometriko batzuen aurkikuntzan eta aplikazioan parte hartzea —Chern-Simons formak— (Chern-Simonsen aldaezinak izenez ere ezagunak, (ikus Shiing-Shen Chern). 1974an, bere teoria Characteristic Forms and Geometric Invariants aldizkarian argitaratu zen, Shiing-Shen Chernen geometro diferentzialarekin batera. Teoria fisika teorikoan eta, bereziki, soken teorian erabiltzen da.

1978an, bere karrera akademikoa utzi zuen Renaissance Technologies abian jartzeko, inbertsio libreko funtsekin, lehengaiekin eta oinarri diskrezionaleko beste deribatu finantzario batzuekin osatutako inbertsio-funtsa.

Simons, emaztearekin Manhattan eta Long Islandeko egoitzetan bizi dena, hiru seme-alabaren aita da.

Jim Simonsek ez du arreta-gunea izaten uzten, eta oso gutxitan ematen ditu elkarrizketak, Benjamin aipatuz, Animal Farm eleberriaren astoak zera dio: "Jainkoak isatsa eman zidan euliak uxatzeko. Baina nahiago dut isatsik eta eulirik ez izan. "2009ko urriaren 10ean Simonsek iragarri zuen 2010eko urtarrilaren 1ean erretiratzea aurreikusita zuela (72 urterekin), baina Renaissancek presidente ez-exekutibo gisa jarraituko zuela.[1]

Institutu, elkarte eta unibertsitateetako kide

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Simons Brookhaven National Laboratory, Institute for Advanced Study, Rockefeller Unibertsitate eta Berkeleyko Matematika Zientzien Ikerketa Institutuko kide da. MIT Korporazioko Kontseiluko kidea da.

«Harrigarria da arrakasta handiko matematikari batek, beste alor batean, arrakasta lortzen ikustea» dio Edward Witten-ek, Princeton-eko (New Jersey) Ikasketa Aurreratuen Institutuko fisika irakasleak, eta bere kideetako askok bizirik dagoen fisikari teorikorik lortuena dela uste dute. (Gregory Zuckerman, «Heard on the Street», The Wall Street Journal, 2005eko uztailaren 1ean).

Renaissance Technologies

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bi hamarkada baino gehiagoz, Simons Renaissance Technologiesen enpresaren Inbertsio libreko funtsak mundu osoko merkatuetan egon dira. Eredu matematiko konplexuak erabili dituzte eragiketak aztertzeko eta exekutatzeko, horietako asko automatizatuak. Renaissancek eredu informatizatuak erabiltzen ditu prezio-aldaketak aurreikusteko, eskuragarri dauden finantza-tresnak erabiliz mozkin handiak erraz lortzeko. Eredu horiek jaso daitezkeen datu guztien azterketan oinarritzen dira, eta, ondoren, ausazkoak ez diren mugimenduak ezartzea lortzen da, iragarpenak egin eta ondoren exekutatzeko.

Renaissancek finantza jatorria ez duten espezialista asko erabiltzen ditu, matematikariak, fisikoak eta estatistikan adituak barne. Renaissancek sortu duen azken funtsak Renaissance Institutional Equities Fund (RIEF) du izena. 2006an, Simons Urteko Finantzan (Financial Engineer of the Year) izendatu zuen Ingeniari Finantzarioen Nazioarteko Elkarteak.

Simonsen aktibitate filantropikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Besteak beste proiektu hauei ekin die:

  • Paul Simons Fundazioa: Simons eta bere bigarren emaztea, Marilyn Hawrys Simons, Paul Simons Foundation erakundearen sortzaileetako bat da. Irabazi asmorik gabeko erakundea da, eta ikerketa zientifikoaz gain, hezkuntzarekin eta osasunarekin lotutako proiektuak babesten ditu.[2]
  • Avalon Park, New Yorkeko Stony Brooken dagoen natura-erreserba. Paul semearen oroimenez, bere lehen emaztearekin, Barbara Simonsekin, Avalon Park ezarri zuen, erreserba natural bat Stony Brook-en, New Yorken. 1996an, Paul, 34 urte zituela, Jim-en etxetik gertu bizikletan zihoala auto batek harrapatuta hil zen.
  • Nick Simons Institutua. Bere seme Nick 23 urterekin ito zen, 2003an Balira (Indonesia) bidaia bat egiten ari zela. Nick Nepalen lan egin zuen eta Simons familia Nepalgo osasun-laguntzaren emaile handienetako bat bihurtu zen Nick Simons Institutuaren bitartez.[3]
  • Math for America (Matematika Amerikarentzat) erakundea. Irabazi asmorik gabeko erakunde bat, matematika eskola publikoetan sustatzeko
  • Autismoaren inguruko ikerketen dirulaguntzak.

Jim Simosen aberastasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2009an 8.500 milioi dolarreko dirutza zuen, Forbeseko milioidunen zerrendan zegoelarik. 2004tik 2009ra bitartean, zenbateko hauek jaso zituen:

  • 2004 - 670 milioi dolar.
  • 2005 - 1500 milioi dolar.[4]
  • 2006 - 1700 milioi dolar 2006,15ean Financial Timesek 2006an munduko aberatsik adimentsuena izendatu zuen.[5]
  • 2007 - Urte horretan, matematikariak berak bere ondarea 2800 milioi dolarretan estimatu zuen.
  • 2008 - Kalkuluen arabera, Jimek 2500 milioi irabazi zituen.
  • 2009 - Estimatzen da, gutxienez, 8.500 milioi dolar inguru dituela. Forbes aldizkariaren milioidunen rankingean dago 55. postuan dago eta 29. Estatu Batuetako pertsona aberatsenetan.

Erakundetan parte hartzea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jim Simons erakunde desberdinetan lagundu eta aritu da. Hona hemen garrantzitsuenak:

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]