Jasokundeko Andre Mariaren eliza (Puiu)

Jasokundeko Andre Mariaren eliza
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Puiu
Koordenatuak	42°33′54″N 1°38′57″W

Jasokundeko Andre Mariaren eliza Nafarroa Garaiko Orbaibar ibarreko Puiu udalerrian XIII. mendeko kristiau eliza bat da. Gotiko estiloa ditu.

Eraikina

Puiuko monumentu nagusia Jasokundeko Andre Mariaren parrokia da. 1200 inguruko eraikin aurregotikoa da, habearte bakarrekoa, burualde zuzenekoa eta oinplano karratuko bi kapera dituena. Bere espazioa kanoi-erdi zorrotzeko sei atal irregularrek estaltzen dute. Ganga horiek ebakidura karratuko edo pentagonaleko fajoi sendoek markatzen dituzte, eta mentsula apaingarrietatik abiatzen dira; gehienak oso hondatuta daude, baina agerikoak dira irudi figuratiboak edo landare-motiboak. 1625ean Piarres Sarakoa hargin lapurtarrak hainbat obra egin zituen tenpluan, batez ere kapera nagusian eta alboetan. Azken horietan, atzean dagoen gotiko baten arabera, gaur egungo erdi-puntuko sarrerak eta gurutze-gangak eratzen dira, dagozkien mentsula eta giltzarriekin. Obren etapa berekoa izan behar du oinaldeko atalari erantsitako ganga eliptikoak.

Kanpoaldeek Erdi Aroko harlanduzko horma indartsuak erakusten dituzte, XVII. mendean handituak izan arren, eta oinaldean arku zorrotzak dituen dorre prismatiko bat agertzen da, zirkuluerdikoak kanpai-gorputzean. Fabrika protogotikoan, Epistolaren horman dagoen eskema zorrotzeko portada ere kontserbatzen da. Aurreko ataria XVII. mendekoa da, nahiz eta 1801ean erabat berreraiki zuten Silvestre Alduate, Joan Etxarte eta Pedro Iherabide harginek.

Elizaren barnealdean erretaula nagusi barrokoa dago, 1678 eta 1691 artean Jose Iturmendi maisuak egina. Bere arkitekturak, landare-itxurako apainduraz betea, beste hainbeste kaletako eta teilatupeko hiru gorputz ditu, eta, horietan, uhin formako eta pilastrazko zutabeak gainjartzen dira. Euskarri horien artean, Ama Birjinaren eta Pasioaren bizitzari buruzko erliebeak daude, baita Jasokundearen talde nagusia ere. Presbiterioan, San Joan Ebanjelariaren erliebe bat ere badago, XVI. mendeko bigarren hereneko estilo espresibista duena. Ziur asko, Bernat Flandriakoa da, parrokia honetan 1563ko tasazio baten arabera lan egiten zuen artista. Garai horretakoa da Ibaiko Ama Birjinaren tailu eseria, elizaren alboko kaperetako batean gurtua.

Erreferentziak

• Nafarroako Entziklopedia Handia | PUIU. (Noiz kontsultatua: 2021-12-16).

Ikus, gainera

• Puiu
• Orbaibar
• Erdialdea

Kanpo estekak

• Datuak: Q112153587