Jacques Delors
Jacques Lucien Jean Delors (Paris, 1925eko uztailaren 20a - ibidem, 2023ko abenduaren 27a) frantziar ekonomialari eta politikaria izan zen. Europako Batzordearen zortzigarren presidente izan zen 1985ean.
Frantziako Alderdi Sozialistaren kidea, 1981ean Frantziako Ekonomia eta Finantza Ministroa izan zen. Handik Europar Batasunan lan egitera pasa zen, non Maastrichteko Ituna bultzatu zuen. Martine Aubry politikariaren aita izan zen.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ekonomia ikasketak egin zituen eta Parisko Bankuan hasi zen lanean, plangintzako eta gizarte eta kultura arazoetako ahokulari gisa, eskolak emateaz gainera. 1969tik 1972ra Lehen ministro gaullista Jacques Chaban-Delmasen laguntzaile izan zen. 1974ko abenduan Frantziako Alderdi Sozialistako kide egin zen eta bost urte geroago, 1979an, eurodiputatu hautatu zuten.
Mitterranden lehen agintaldian ekonomia eta finantzen ardura izan zuen, 1981etik 1984ra, eta 1983. urtean Clichy Marchako alkate hautatu zuten. 1979an Europar Legebiltzarreko diputatu hautatu zuten, eta lau urte geroago Europar Erkidegoen Batzordeko lehendakari, Gaston Thornen ordez. Europar Erkidegoko buruzagi nagusi gisa egin duen lanarekin, erakundeari bizitasuna emateaz gainera, Erkidegoko benetako beso betearazlea bihurtu du organismo hura. Europan eragin handiena izan duen politikarietako bat izan da Delors. Beraren ustez Europar Batasunaren eraikuntzak hiru aldi igaro beharko ditu: lehena, oinarrizko koordinazio lana, betea dago dagoeneko; beste biak, diru bakarra eta banku zentrala ekarriko dutenak, 1991ko abenduaren 11n jarri ziren abian, Maastrichten, Europako Ekonomia Erkidegoko herrialdeetako hamabi gobernuburu eta estatuburuek izenpetu zuten itun historikoaren bidez.
1989an Nazioarteko Lankidetzarako Asturiasko Printze saria jaso zuen. 1993an enplegu, lehiakortasun eta hazkundeari buruzko Liburu Zuria aurkeztu zuen. 1994an utzi zuen Europar Batzordeko Lehendakaritza, Europar Batasunak Essenen (Alemania) deitu zuen goi bileran. 1994an Frantziako Lehendakarigai izateari uko egitea eta politika uztea erabaki zuen. Urtebete geroago bukatu zuen Europar Batzordeko lehendakaritzako agintaldia.
Hainbat saiakera liburu idatzi zituen: les Indicateurs sociaux (1971, Adierazle sozialak), le Nouveau Concert européen (1992, Europako kontzertu berria), Pour entrer dans le XXIe siècle (1994, XXI. mendean sartzeko).
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Jacques Delors |
- 1925eko jaiotzak
- 2023ko heriotzak
- Frantziako katolikoak
- Frantziako sozialistak
- Frantziako ekonomialariak
- Frantziako diputatuak
- Frantziako Alderdi Sozialistako politikariak
- Eurodiputatuak
- Europako Batzordeko presidenteak
- Paristarrak
- Nazioarteko lankidetzaren Asturisko Printzesa saridunak
- Karlomagno Sariaren irabazleak
- Frantziako Bosgarren Errepublika
- Ohorezko Legioko komandanteak
- Parisen hildakoak