Ikonostasi

Ikonostasi^[1] bat (grezierazko εἰκονοστάσι(-ον), eikonostási(-on), "ikono tokia") erlijiozko margolan eta ikonoz osatutako horma da, eliza batean nabea eta santutegia banatzen dituena. Bizantziar errituko elizetan erabiltzen da, batez ere Eliza Ortodoxoan.

Aldarea eta eukaristiaren ospakizuna ezkutatzen ditu elizan bildu direnengandik, eta ikono sorta erakutsi ordena jakin bat jarraituz.

Historia

Jatorrian, Antzinaro Berantean, balustrada txiki batek banatzen zituen presbiterioa (aldarea) eta nabea, batzuetan gortina batek estalia. 843tik aurrera, irudien gurtza berrezartzean, balustrada honen gainean ikonoak ipintzen hasi ziren.

Baina badirudi ikonostasiaren garapena geroago izan zela, Eskandinaviako eta Errusiako zurezko elizak eraiki ahala. Eliza hauek ezin zuten Bizantzion garatutako fresko edo mosaiko lanak zurezko hormetan jaso, harrizko eta adreiluzko hormetarako pentsatuak. Horrela, programa teologiko nagusia ikonostasian biltzen hasi zen.

XIV eta XIX. mende artean, ikonostasiak asko garatu ziren, batzuetan hamabost ikono errenkada izateraino. Egun ordean, hiru errenkada da ohikoena, nahiz eta bakarreko ugari ere izan.