Hexaklorobentzeno
Hexaklorobentzenoa konposatu organiko aromatikoa da, C6Cl6 formula duena, organokloratuen familiakoa. Solido kristalino zuria da. Uretan disolbaezina da, baina disolbagarri ohiko disolbatzaile organikoetan[1].
| Hexaklorobentzeno | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | C6Cl6 |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | karbono eta kloro |
| Mota | konposatu peralogenatu, substituted benzene (en)  eta konposatu organokloratu |
| Ezaugarriak | |
| Fusio-puntua | 231,8 °C |
| Irakite-puntua | 325 °C (101,325 kPa) |
| Masa molekularra | 281,81311608 Da |
| Erabilera | |
| Rola | developmental toxicant (en) eta kantzerigeno |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | CKAPSXZOOQJIBF-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 118-74-1 |
| ChemSpider | 8067 |
| PubChem | 8370 |
| Reaxys | 1912585 |
| Gmelin | 5692 |
| ChEBI | 27278 |
| ChEMBL | CHEMBL228514 |
| RTECS zenbakia | DA2975000 |
| ZVG | 12120 |
| DSSTox zenbakia | DA2975000 |
| EC zenbakia | 204-273-9 |
| ECHA | 100.003.886 |
| MeSH | D006581 |
| Human Metabolome Database | HMDB0032566 |
| KNApSAcK | C00059344 |
| UNII | 4Z87H0LKUY |
| KEGG | C11042 |
Poluitzaile organiko iraunkorra da eta Stockholmeko Hitzarmenak fabrikatzea eta erabiltzea debekatzen du[2].
Sintesia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hexaklorobentzenoa bentzenoa kloro huts bidez kloratuz burdina(III) kloruroaren moduko katalizatzaile baten presentzian sintetiza daiteke. Industrian asko baliatu ziren lindanoaren sintesian sortutako albo-produktuak; HCH kloroaren presentzian pirolizatuz[3].
- C6H6Cl6 3 Cl2 → C6Cl6 6 HCl
Erabilera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hexaklorobentzenoak oso erabilia izan zen fungizida gisa zerealen onddoak kontrolatzeko. Su artifizialak, munizioa eta kautxu sintetikoen plastifikatzaile gisa ere usatu da[1].
Toxikotasuna
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hexaklorobentzenoa lipodisolbagarria da eta gantzetan metatzen da.
Hexaklorobentzeno bidezako toxikapen inportanteenak elikagaien bidezkoak izan dira. Adibidez, Turkia ekialdean herritarrek hexaklorobentzenoarekin tratatutako hazien aleak jan zituztenean 1954 eta 1959 artean. Sintoma ugari garatu zituzten, larruazaleko lesio fotosentikorrak, kolikoak eta ahuldadea barne; milaka batzuek turkiar porfiria izeneko nahasmendu metabolikoa garatu zuten, eta % 14 hil egin ziren. Amek ere hexaklorobentzenoa seme-alabei transferitu zieten plazentaren bidez eta amaren esnearen bidez[4].
Dosi altuetan, hexaklorobentzenoa hilgarria da animalia batzuentzat, eta, maila baxuagoetan, eragin negatiboa du haien ugalketa-arrakastan. hexaklorobentzenoa aurkitu da mota guztietako elikagaietan. Espainiako okelari buruzko ikerketa batek hexaklorobentzenoa aurkitu zuen lagin guztietan[2].
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b (Ingelesez) PubChem. «Hexachlorobenzene» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2024-10-16).
- ↑ a b Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants. .
- ↑ Becke Fiedrich & Sperber, Heinrich. (1957-05-14). AEBetakko patentea:US2792434 (A) ― Process for the production of hexachlorbenzene. BADISCHE ANILIN- & SODA-FABRIK AKTIENGESELLSCHAFT.
- ↑ Peters, H.A., et als. (1982). Epidemiology of Hexachlorobenzene-induced Porphyria in Turkey: Clinical and Laboratory Follow-up After 25 Years. Archives of Neurology ; 39(12), 744-749 or..
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q409682
Multimedia: Hexachlorobenzene / Q409682