Escudella

Escudella
	zopa eta janari
Osagaiak	haragi-bola, Apiuma, Aza eta azenarioa
Historia
Jatorria	Espainia

Escudella Kataluniako salda tipikoa da. Mota askotako haragia (“carn d’olla” edo eltzeko haragia), txitxirioak, patatak eta aza irakitean sortutako salda da. Tipula, porrua, apioa, azenarioa eta baratxuri-ale bat edo bi gehitu ohi zaizkio saldari. Plater beroa denez, neguan kontsumitu ohi da. Zapore bizi eta gazia du, osagaien aniztasunak baldintzatua. Ez du errezeta zehatzik, plater tradizionala izanik familia bakoitzak bere erara prestatzen baitu.

Osagaiak

Eltzeko haragia (“Carn d’olla” ), odolki beltza eta zuria, haragi-bola (“pilota” katalanaz), txahalkia, arkumea, oilo edo oilasko bularra, txerri belarria eta urdaia izaten ditu. Eltzeko haragia barazkiekin eta saldarekin batera zerbitzatzen da edo dena bereizita.

“Pilota” eltzeko haragiaren oso zati berezia da, haragi txikitua arrautzarekin, baratxuriarekin, perrexilarekin, piperbeltzarekin eta gatzarekin nahastuta saldarekin egosten da, ondoren , albondiga handi eta obalatua osatzeko.

Historia

Escudella eta carn d’olla Europako zopa dokumentatuetan platerik zaharrena da. XIV. mendean, katalan guztiek egunero jaten zuten platera zen. Nekazari-familietan uztaren hondakinak eta despentsatik jasotzen zituzten beste elikagai batzuen eltzekoan du jatorria. Osagai zehatzak norbanako ekonomiaren eta sasoi bakoitzean baratzean zuenaren araberakoak ziren, alegia.

Eltzeko haragia sobratzen bazen, zartaginetik pasatzen zen, edo hotz zerbitzatzen zen. Leku batzuetan, patatekin eta haragiarekin zerbitza zitekeen. Patata gehitzearena nahiko berria da, osagai hori ez baitzen sartu Amerikarekin harremanetan jarri eta mende bat edo bi pasa arte.

Gabonetako escudella

Plater honen aldaera bat Eguberri eguneko bazkariaren ohiko lehen platera da. “Galet” izeneko orea gehitzen zaio saldari. Galet horietaz gain, hona hemen beste osagaiak: “pilota”, lau haragi mota: txerrikia, txahalkia, arkumea eta oilaskoa eta zazpi barazki mota: txitxirioak edo babarrunak, patatak, arbia, azenarioa, apioa, aza berdea eta txiribia. Errezetan lau haragi horiei erreferentzia egiteko lau ebanjelistak aipatzen dira eta zazpi sakramentuak barazkiei dagokienez.

Kanpo estekak

Datuak: Q3497851
Multimedia: Escudella i carn d'olla / Q3497851