Errubeola gaixotasun infekziosoa da, jatorri birikoa duena, umeak gehienbat jotzen dituena eta ondoriorik gabe sendatu ohi dena. Ez da larria, haurdun dauden emakumeengan izan ezik, hauengan kalte handiak egiten baitizkio umekiari.
Gaitz honen sintomarik azpimagarriena larruazalean agertzen den exantema tipikoa da, orban arrosa txiki ugariz osatutakoa (irudia).
Errubeolaren eragilea Togabirusen taldeko birus bat da. Birus hauek RNA dute material genetiko gisa, kapside ikosaedriko batez babestua. Kapsidearen gainetik hemaglutininak dituen geruza bat dago.
Errubeolaren birusaren gordailu bakarra gizakia da.
Errubeolaren birusa gaixoak kanporatzen dituen tanta infekziosoen bidez transmititzen da, gripea, barizela edo elgorriaren antzera. Birusa arnas jariakinetan dago, eta gaixoak (eztula edo doministiku egiterakoan) kanporatutako aerosol tantetan milioika birus patogeno daude.
Arnas bidetik sartu eta faringea eta gongoil linfatikoak infektatzen ditu birusak. Gero, linfaren bidez odolera iritsi, eta gorputz osora hedatzen da. Haurdun dauden emakumeengan birus honek karen edo plazenta zeharkatzeko ahalmena izaten du, kalte oso larriak sortuz umekiari.
Barizela edo elgorriaren birusen aldean errubeolarena ez da hain kutsakorra. Gaitza bera ez da besteak bezain larria, orokorrean.
Zenbait kasutan birusaren infekzioak ez du inongo sintomarik eragiten. Jende askok gaitza pasatu du ohartu gabe, froga antigenikoek frogatzen dutenez.
Sintomak daudenean gaitzaren inkubazio epea 2 edo 3 astekoa da. Umeengan sukarra, eztula, ondoeza eta gongoil linfatikoen hantura agertzen da lehenengo fase batean. Gero, larruazaleko exantema, gorputz osora zabaltzen dena.
Helduak infektatzen direnean antzeko sintomak azaltzen dira, baina horietaz gain baita artralgiak eta artritisa ere, batez ere eskumuturrean, atzamarretan eta belaunetan.
Haurdunaldiaren lehenengo hiru hilabeteetan gaitzak ondorio oso larriak eragiten dizkio fetuari. Abortuaren arriskuaz gain, errubeolak buruko atzerapena, gibeleko lesioak, kardiopatiak, gorreria eta begietako akatsak sor ditzake umekiarengan.
Profilaxiaren aldetik babes handia ematen duen txertoa erabiltzen da, txerto hirukoitz biriko delakoa. Euskal Herrian txerto hau txertaketa-egutegian dago, eta bi dositan ematen da: lehenengoa urte batekin eta bigarrena 4 urteekin. Errubeolaren aurrean ez ezik, txerto honek elgorria eta hazizurriaren aurrean ere babesa ematen du.
Emakumea seronegatiboa denean ere, eta haurdunaldiaren aurretik, gomendatzen da txertoa ematea, errubeola kongenitoa ekiditeko.
Gaixotasun biriko askorekin gertatzen den moduan, ez dago birusaren aurkako tratamendu espezifikorik. Gaitzaren sintomak arintzeko parazetamola erabili ohi da.
