Elaphomyces muricatus
| Elaphomyces muricatus | |
|---|---|
 | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Fungi |
| Klasea | Eurotiomycetes |
| Ordena | Eurotiales |
| Familia | Elaphomycetaceae |
| Generoa | Elaphomyces |
| Espeziea | Elaphomyces muricatus Fr., 1829 |
Elaphomyces muricatus Elaphomycetaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Ez du balio sukalderako, bere usain gogorrak oreinak eta orkatzak erakartzen dituen arren.
Sinonimoak: Elaphomyces variegatus, Elaphomyces reticulatus, Elaphomyces caelatus, Elaphomyces fuscensens, Elaphomyces scaber, Elaphomyces vulgaris.
Deskribapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Karpoforoa: 1 eta 4 cm artekoa, azpiglobosoa, apur bat zapaldu-deprimitua. Exoperidioa banaezina, garatxoekin edo pikor puntazorrotzekin, okre-lehoi kolorekoa, arre ilunera biratzen. Endoperidio lodia (3 mm artekoa), jaspeztatua (marmol itxurakoa), ebakitzean hondo zuri bat ikusten da, non zain more-ardo koloreko bat nabarmentzen den.
Haragia: Gaztetan trinkoa, gero desagertu egiten da. Gleba zuri-arrosa, hauts masa gris-beltza bihurtu aurretik. Usainik gabe hasieran, desatsegina gero.[2]
Etimologia: Elaphomyces terminoa grekotik dator eta oreinen onddoa esan nahi du. Muricatus epitetoa berriz latinetik dator, oskol bizkarrezurra esan nahi duen “murex” “muricátus” hitzetik. Garatxo puntadunez estalitako gainazala duelako.
Jangarritasuna
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Interes gastronomikorik gabea.[3]
Nahasketa arriskua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Elaphomyces granulatus delakoak, endoperidio zuria eta leuna du. Elaphomyces asperulus espezieak espora desberdinak. Elaphomyces decipiens-ek kolore zurbila hondo zurixkaren gainean garatxo lauez apaindutako peridioa eta mizelio-masa banaezin batez inguratua.[4]
Sasoia eta lekua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Neguan, udaberrian, ia urte osoan. Nahiko arrunta. Sakonera txikiko hipogeoa, hostozabalen basoetan (haritza, pagoa, gaztainondoa) eta gutxitan koniferoen azpian.[5]
Banaketa eremua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanada, Alaska, Ameriketako Estatu Batuak, Mexiko, Costa Rica, Kolonbia, Europa, Errusia, Kaukasia, Japonia, Australia, Taiwan.[6]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 501 or. ISBN 84-505-1806-7..
- ↑ (Gaztelaniaz) AsoJaen, Asociación Botánica y Micológica de Jaén.
- ↑ (Gaztelaniaz) Ubillos Javier. (2020). Curso de iniciación a la micología, fichas micológicas. Asociacion cultural “Baxauri” Kultur Elkartea Mikologia, Bajauri, Cofradia Vasca de Gastronomia.
- ↑ (Gaztelaniaz) Morales Pulido Juan, Carmona Perate José Julián. (1981). Sociedad Micologica Extremeña, Medalla de Extremadura 2019.
- ↑ Elaphomyces muricatus: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q3050422
Multimedia: Elaphomyces muricatus / Q3050422