Edukira joan

Atenasko Akademia

Bideo honek Ikusgela proiektuko bideo bat barneratzen du
Koordenatuak: 37°59′32″N 23°42′29″E / 37.992359°N 23.708059°E / 37.992359; 23.708059
Wikipedia, Entziklopedia askea
Atenasko Akademia
Kokapena
Estatu burujabe Grezia
Erakunde autonomoDecentralized Administration of Attica
EskualdeaAtika
PolisAntzinako Atenas
PhyleAigeis
DemeKolono
Koordenatuak37°59′32″N 23°42′29″E / 37.992359°N 23.708059°E / 37.992359; 23.708059
Map
Historia eta erabilera
IrekieraK.a. 387
Izenaren jatorriaAkademo
Suntsipena529
Ondarea

Atenasko Akademia edo Platondar Akademia (antzinako grezieraz: Ἀκαδήμεια) Platonek K.a. 388 inguruan sortutako eskola filosofiko bat izan zen, Akademoko lorategietan, eta Justiniano I.ak itxia 529. urtean. Ezagutzan ikertu eta sakontzen aritua, bertan egin zen garaiko lan matematiko guztia, eta teoria heliozentrikoa garatu zen. Unibertsitateen aurrekaritzat har daiteke.

Akademia altxatu zen tokia, jakinduriaren jainkosa zen Atenari eskainitako olibadi sakratu bat izan zen, Atenasen kanpoaldean. Brontze Aroko erritu erlijiosoak egingo ziren bertan, eta han, Akademok, tokiari izena emango ziona, Kastor eta Pollux Dioskuroak gurtuko zituen. Toki honetan zeuden beste manifestazio erlijioso batzuk, Prometeo eta Dionisoren gurtzarekin lotuta zeuden. Atenasetik irteten zen bidean, bertako hiritarren zerraldoak zeuden.

Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da.
Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da. Bideoak dituzten artikulu guztiak ikus ditzakezu hemen klik eginez gero.
Platonen akademiaren jatorria azaltzen duen bideoa.

Hiru fase handi izan zituen:

  • Antzinako Akademia, Platonen ikasle zuzenek eratzen zutena: Espeusipo, Xenokrates, Polemon, Krates Atenasekoa edo Krantor Solikoa, hauen lana mantendu ez delarik, *baina euren irakaslearen irakaspenak jarraitzen zituztenak: ezagutza, justifikatutako benetako sinesmenetan oinarritua dagoela, alegia.
  • Akademia ertaina, Artzesilao Pitanakoak sortu eta ordezkatua K.a. 244an eta, bere ezaugarria, Sokratesen metodora itzuli izana da, ironia, galdera eta zalantza erabiliz eztabaida filosofikoetan.
  • Akademia berria, K.a. 160tik aurrera eta Karneadesek ordezkatua, erabateko eszeptizismoan erori gabe, balizkoa bakarrik dena lor daitekeela erakusten zuena, hau da, ezinezkoa dela erabateko ziurtasuna edo erabateko zalantza.

Badago 4. eta 5. akademia bat onartzen duenik ere, hauen ordezkariak, Filon Larisakoa eta Antioko Askalonekoa izango liratekeelarik, Platonen erakuspenetatik gertuago zeudenak eta hau estoizismoarekin batu nahi izan zutenak.

Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da.
Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da. Bideoak dituzten artikulu guztiak ikus ditzakezu hemen klik eginez gero.
Aristoteles ulertzeko gakoak

Damastzio Diakodoak, eskola neoplatondarra berrantolatu zuen Proklus hil zenean, 485ean, bere bizitza osoa, Platon eta Aristotelesen lana aztertzen emanez. Justinianok, Bizantziar Inperioaren nagusitasuna bermatzeko batasun erlijiosoa nahi zuena, ediktu bat argitara eman zuen 529an, non paganismoa, judaismoa eta sekta mordo bat proskribatzen zituen, greziar filosofiaren irakaskuntza debekatu eta euren azken egoitza izan ziren Atenasko eskolak ixtera derrigortuz

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]