Amerikako literatura

Amerikako literatura izeneko artikulu honetan, Amerikako idazle ezagunenak aipatuko ditugu, iparraldetik hegoaldera.

Generoari dagokionez, autore gehien-gehienak gizonezkoak dira. Emakumeen artean, Pearl S. Buck, Gabriela Mistral eta Toni Morrison Nobel Saridunak nabarmentzekoak dira, baita Isabel Allende eta Edna St. Vincent Millay ere.

Bestela, Ipar Amerikako egileak nagusi dira, AEBetakoak direnak ingelesez idazten dutenak zehazki, goian aipatutakoez gain William Faulkner, Ernest Hemingway eta John Steinbeck ere Suediako Akademiak saritutakoak. Klasikoen artean, Mark Twain eta Edgar Allan Poe ezin ditugu ahaztu.

Gaztelaniazkoen artean, azpimarratzekoak dira Pablo Neruda, Gabriel Garcia Marquez eta Octavio Paz Nobel Saridunak eta Jorge Luis Borges eta Julio Cortazar.

Portugesezko amerikar idazle garaikiderik ezagunena, azkenik, Paulo Coelho da.

Ipar Amerikako literatura

Sakontzeko, irakurri: «Belaunaldi galdua»

Jaiotza dataren arabera kronologikoki ordenatuta, hauexek izan daitezke idazlerik aipagarrienak, estatubatuarrak nagusi direlarik.

Idazle klasikoak

• Washington Irving. AEB. (1783-1859).
• Edgar Allan Poe. AEB. (1809-1849).
• Herman Melville. AEB. (1819–1891).
• Emily Dickinson. AEB. (1830-1886).
• Mark Twain. AEB. (1835-1910).
• Henry James. AEB. (1843-1916).
• Zane Grey. AEB. (1872-1939).
• Jack London. AEB. (1876-1916).
• Helen Keller. AEB. (1880-1968).
• Eugene O'Neill. AEB. (1888-1953).
• Raymond Chandler. AEB. (1888-1959).
• Pearl S. Buck. AEB. (1892-1973).
• James M. Cain. AEB. (1892-1977).
• Edna St. Vincent Millay. AEB. (1892-1950).
• Dashiell Hammett. AEB. (1894-1961).
• Francis Scott Fitzgerald. AEB. (1896-1940).
• William Faulkner. AEB. (1897-1962).
• Ernest Hemingway. AEB. (1899-1961).
• Langston Hughes. AEB. (1902–1967).
• John Steinbeck. AEB. (1902-1968).

Idazle garaikideak

• Tennessee Williams. AEB. (1911-1983).
• Octavio Paz. Mexiko. (1914-1998).
• Saul Bellow. Kanada. (1915-2005).
• Arthur Miller. AEB. (1915-2005).
• Juan Rulfo. Mexiko. (1917-1986).
• Jerome David Salinger. AEB. (1919-).
• Isaac Asimov. AEB. (1920-1992).
• Charles Bukowski. AEB. (1920-1994).
• Truman Capote. AEB. (1924-1984).
• James Baldwin. AEB. (1924-1987).
• Frank McCourt. AEB. (1930-).
• Flannery O'Connor. AEB. (1925-1964).
• Toni Morrison. AEB. (1931-).
• Margaret Atwood. Kanada. (1939-).
• Paul Auster. AEB. (1947-).
• Stephen King. AEB. (1947-).

Komikiak

• American Splendor
• Marvel Comics
• Superman

Erdialdeko Amerikako literatura

• Ruben Dario. Nikaragua. (1867-1916).
• Miguel Angel Asturias. Guatemala. (1899-1974).
• Ernesto Cardenal. Nikaragua. (1925-...).
• Guillermo Cabrera Infante. Kuba. (1929-2005).
• Derek Walcott. Santa Luzia. (1930-...).
• Gioconda Belli. Nikaragua. (1948-...).
• Zoe Valdes. Kuba. (1959-...).

Hego Amerikako literatura

Idazleak

• Jose Hernandez. Argentina. (1834-1886).
• Jose Enrique Rodo. Uruguai. (1872-1917).
• Gabriela Mistral. Txile. (1889 – 1957).
• Juana de Ibarbourou. Uruguai. (1895-1979).
• Jorge Luis Borges. Argentina. (Buenos Aires, 1899-1986).
• Roberto Arlt. Argentina. (1900-1942).
• Pablo Neruda. Txile. (1904-1973).
• Juan Carlos Onetti. Uruguai. (1909-1994).
• Ernesto Sabato. Argentina. (1911-).
• Julio Cortazar. Argentina. (1914-1984).
• Mario Benedetti. Uruguai. (1920-2009).
• Gabriel Garcia Marquez. Kolonbia. (1927-).
• "Quino". Argentina. (1932-).
• Mario Vargas Llosa. Peru. (1936-).
• Juan Jose Saer. Argentina. (1937-2005).
• Alfredo Bryce Echenique. Peru. (1939-).
• Eduardo Galeano. Uruguai. (1940-).
• Isabel Allende. Txile. (1942-).
• Fontanarrosa. Argentina. (1944-).
• Paulo Coelho. Brasil. (1947-).
• Roberto Bolaño. Txile. (1953-2003).

Komikiak

• El eternauta
• Inodoro Pereyra
• Mafalda

Ikus, gainera

• Gaztelaniazko literatura
• Ingelesezko literatura
• Portugesezko literatura
• Estatubatuar literatura

Kanpo estekak

• (Ingelesez) AEBetako literaturaren artikulua, ingelesezko Wikipedian.
• (Gaztelaniaz) Latinoamerikako literaturaren artikulua, gaztelaniazko Wikipedian.

• Datuak: Q12253336