Edukira joan

Aktinio

Wikipedia, Entziklopedia askea
Aktinioa
89 RadioaAktinioaTorioa
   
 
89
Ac
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakiaAktinioa, Ac, 89
Serie kimikoaaktinidoak
Taldea, periodoa, orbitala3, 7, f
Masa atomikoa(227) g/mol
Konfigurazio elektronikoa[Rn] 6d1 7s2
Elektroiak orbitaleko2, 8, 18, 32, 18, 9, 2
Propietate fisikoak
Egoerasolidoa
Dentsitatea(0 °C, 101,325 kPa) 10 g/L
Urtze-puntua(circa) 1.323 K
(1.050 °C, 1.922 °F)
Irakite-puntua3.471 K
(3.198 °C, 5.788 °F)
Urtze-entalpia14 kJ·mol−1
Irakite-entalpia400 kJ·mol−1
Bero espezifikoa(25 °C) 27,2 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T/K
Propietate atomikoak
Kristal-egiturakubikoa, aurpegietan zentratua
Oxidazio-zenbakia(k)3
(oxido neutroa)
Elektronegatibotasuna1,1 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala1.a: 499 kJ/mol
2.a: 1.170 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)195 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa(300 K) 12
Isotopo egonkorrenak
Aktinioaren isotopoak
iso UN Sd-P D DE (MeV) DP
225Ac Sintetikoa 10 e α 5,935 221Fr
226Ac Sintetikoa 29,37 o β- 1,117 226Th
ε 0,640 226Ra
α 5,536 222Fr
227Ac 0 21,773 u β- 0,045 227Th
α 5,042 223Fr

Aktinioa elementu kimiko bat da, Ac ikurra eta 89 zenbaki atomikoa dituena.

Ezaugarri nagusiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aktinioa elementu metaliko, zilarkara eta erradioaktiboa da. Bere erradioaktibitate biziaren ondorioz, iluntasunean argi urdin zurbila igortzen du. Aztarna-elementu gisa dago uranio-meetan, 21,773 urteko erdibizitza duen 227Ac forman. Tona bat uranio-meak gramo hamarren bat aktinio dauka.

Radioa baino 150 aldiz erradioaktiboagoa da eta, beraz, oso estimatua da neutroi-iturri gisa. Ez dauka beste aplikazio industrial berezirik.

Medikuntzan, 225Ac isotopoa 213Bi ekoizteko erabiltzen da, gero erradioterapian erabilia izateko.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]