Agripina Gaztea

Agripina Gaztea
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Kolonia, 15eko azaroaren 6a
Herrialdea	Antzinako Erroma
Heriotza	Miseno (en) , 59ko martxoaren 17a (43 urte)
Heriotza modua	heriotza zigorra
Familia
Aita	Germaniko
Ama	Agripina Zaharra
Ezkontidea(k)	Klaudio Gaius Sallustius Crispus Passienus (en) Gnaeus Domitius Ahenobarbus (mul)
Seme-alabak	ikusi Neron
Haurrideak	ikusi Julia Drusilla (en) Julia Livilla (en) Kaligula Drusus Caesar (en) Nero Caesar (en) Gaius Julius Caesar Germanicus Major (en) Tiberius Julius Caesar Germanicus (en) Ignotus Julius Caesar Germanicus (en)
Leinua	Julio-Klaudiar leinu Julii Caesares (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	latina
Jarduerak
Jarduerak	politikaria
Lantokia(k)	Antzinako Erroma

Julia Vipsania Agripina, Agripina Gaztea, (latinez: Agrippina minor; Oppidum Ubiorum, 15eko azaroaren 7a - Miseno, 59ko martxoaren 23a) Erromako enperatriza izan zen. Germaniko eta Agripina Zaharraren alaba, Kaligularen arreba, Klaudioren emazte eta iloba eta Neronen ama izan zen.

Iturri klasikoen arabera, anbizio handiko emakume bortitz eta menderatzailea izan zen. Zenbait antzinako historialarien arabera, Klaudio pozoitu zuen. Agripina Gaztea atrox mulier bezala ezagutua izan zen eta optima mater bezala ere bai. Ez zuen bere bizitzan tradizioz erromatar matrona bati esleitutako jarrerarekin bat egin, ez baitzuen berarengandik gizonezko senideekiko espero zen zuhurtzia eta mendetasuna erakutsi. Politikan bere ahotsa entzunarazi eta boterea eskuratzeko egindako ahaleginek hura bezalako gizarte batean gaitzespena eragin zuten. Colonia hiria (Alemania) sortu zuen erromatar kultura hedatzeko. Bere obra kontserbatu ezbada ere, badakigu idazlea izan zela.

Biografia

Agripina Gaztea tradizio politikoa eta militarra zuen familian jaio zen eta senide boteretsu eta gaizkinen artean hazi zen. Bere gurasoek Augusto eta Liviaren familiarekin zuzeneko lotura zuten. Bere ama, Agripina Zaharra, factio edo talde politiko bat sortzeko gai izan zen emakumea, Tiberio enperadoreari berari aurre egin ziona. Bere aita, Germaniko, Augustoren nahiari jarraiki, aipatutako Tiberioren oinordeko izango zela uste izan zen, bere heriotzaren bultzatzaile leporatu zitzaiolarik. Kaligula bere neba zen. Familia inperialeko emakume bat zenez, laster ezkondu zen bere posizio soziale bereko gizon batekin, Domicio Ahenobarborekin. Hau izan zen Neronen, bere seme bakarraren aita.

Agripina osaba zuen Klaudiorekin ezkondu zen 49an. Klaudiok Neron semetzat hartu zuenean, bere seme biologikoa, Britaniko, oinordekotzatik kanpo geratu zen. Klaudio jainko (divus) izendatu zuen senatuak eta Agripina Augusta, domus imperialis-eko emakume gorenen izendapena, flamonium Claudianum kultuaren abadetza bere gain hartuz eta Mons Caelius-en jainko berriari tenplu bat eraikiz, Neron enperadore zela, ama hil zuen.

Idazlea

Agripinak bere familiaren neurriko goi-mailako hezkuntza jaso zuen. Tazitoren testuak aipatzen ditu hark idatziko memoriak.

"... id ego, a scriptoribus annalium non traditum, repperi in commentariis Agrippinae filiae quae Neronis principis mater vitam suam et casus suorum posteris memoravit". (Itzulpena: Hau ez da kronistetan agertzen, bere alaba Agripinaren memorietan topatu nuen, Neron enperadorearen ama zena, non etorkizunerako kontatu zituen bere bizitza eta beretarren zoritxarrak).

Ez dago adostasunik commentarii horien atzean Tazitok idazki historiografiko edo biografikoa aipatu nahi izan zuen ondorioztatzeko.

Plinio Zaharraren aipamena are eta zabalagoa da, Agripinak idatzia zuela Neronen jaiotzako berezitasun bat, hankak aurretik jaio zela, alegia. ("... Neronem quoque, paulo ante principem et toto principatu suo hostem generis humani, pedibus genitum scribit parens eius Agrippina." ).

Kanpo estekak

• Datuak: Q154732
• Multimedia: Agrippina Minor / Q154732