Agnes Arber

Agnes Arber
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Agnes Robertson
Jaiotza	Primrose Hill (en) eta Londres, 1879ko otsailaren 23a
Herrialdea	Erresuma Batua
Heriotza	Cambridge, 1960ko martxoaren 22a (81 urte)
Hobiratze lekua	Girton (Cambridgeshire)
Familia
Aita	Henry Robert Robertson
Ezkontidea(k)	Edward Alexander Newell Arber (en) (1909ko abuztuaren 5a - 1918ko ekainaren 14a)
Seme-alabak	ikusi Muriel Agnes Arber (en) ;
Haurrideak	ikusi Donald Struan Robertson (en) ; Margaret Hills (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	North London Collegiate School ; Newnham College ; (1887 - 1899) : Natural Science Tripos (en) ; Londresko University College ; (1897 - 1899) Zientziatan graduatua, doktoretza
Hezkuntza-maila	Zientziatan graduatua; Arte-masterra; doktoretza
Hizkuntzak	alemana; ingelesa
Ikaslea(k)	ikusi Lady Isabel Mary Peyronnet Browne (en) ;
Jarduerak
Jarduerak	biologoa, botanikaria, itzultzailea, genetista, historialaria, plant morphologist (en) , landare biltzailea eta ilustratzailea
Enplegatzailea(k)	Londresko University College (1903 - 1909); Balfour Biological Laboratory for Women (en) (1911 - 1927)
Lan nabarmenak	ikusi Herbals, their origin and evolutiion; a chapter in the history of botany, 1470-1670 (en) ; Water plants ; a study of aquatic angiosperms (en) ; The Natural Philosophy of Plant Form (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Royal Societyko kidea (1946ko martxoaren 21a) ; Linnean Medal (1948ko maiatzaren 24a) ; Londresko Linneoren Elkarteko kide ;
Influentziak	Ethel Sargant eta Edith Aitken (en)
Kidetza	Royal Society; Londresko Linneoren Elkartea; Ameriketako Botanika Elkartea; British Science Association (en) ; International Society of Plant Morphologists (en) ; Indian Botanical Society (en)

Agnes Robertson Arber (Londres, 1879ko otsailaren 23a - Cambridge, 1960ko martxoaren 22a) botanikari eta zientziaren historialari britainiarra izan zen.^[1]

Biografia

Bere aita Henry Robert Robertson eskoziar jatorriko artista botanikazalea zen, Slough-en eskola pribatu bat zuzentzen zuena. Amaren familiako kide batzuk, Agnes Lucy Turner, John Davidson (1797-1836) edo George Fownes (1815-1849) intelektualak ziren, Royal Societyko kideak. Bere neba, Donald Straun Robertson (1885-1961), grezierazko irakasle emeritua zen Cambridgen; bere ahizpa, Janet Robertson, erretratugilea zen.^[2]

Agnes Robertsonek North London Collegiate School for Girls-en egin zituen ikasketak, non zientzien irakaskuntzak ospe handia zuen, eta laster botanikan zaletu zen. Hamahiru urterekin, George Edward Masseeren (1850-1917) Plant Life lan txikia aurkitu zuen. Aldi berean, Goetheren (1749-1832) lana deskubritu zuen, bere bizitzako grina handienetako bat izango zena.^[1] Eskolaldian, Lyte's Herbal-en 1578ko edizio bat aurkitu zuen, Rembert Dodoensen (1517-1585) lanaren ingelesezko itzulpena, sotilki ilustratua. Aurkikuntza honek inprimatutako lehen herbarioen historiaz interesatzera bultzatu zuen, eta 1912an, zientzien historiako funtsezko lan bat argitaratu zuen, Herbals, their origin and evolution.^[2]

Bere eskolako klub zientifikoari esker, Ethel Sargant botanikaria aurkitu zuen (1816-1918). Landare-enbrioien anatomian aditua zen honek laborategi pribatu bat zuen, eta bertan Agnes gaztea oporrak igarotzera gonbidatu zuen; 1897an Londresko University Collegen sartu aurretik, hain zuzen ere. Bereziki, Francis Wall Oliverren (1864-1951) eta Sir Arthur George Tansley-ren (1871-1955) ikastaroak jarraitu zituen. Bachelor of Science 1899an lortu zuen.^[3]

Graduatu ondoren, Agnes Robertsonek beka bat lortu zuen Newnham Collegen (Cambridge) sartzeko. Bertan, Natur Zientzietako lizentziatura nota bikainekin amaitu zuen. Eragin handiena izan zuen irakasleetako bat William Bateson (1861-1926) izan zen, Gregor Mendelen (1822-1884) lanak berraurkitzen lagundu zuena. Ethel Sargantekin batera lan egin eta berarekin belarren germenei buruzko artikulu bat argitaratu ondoren, 1903tik 1908ra, University Collegen ikasi zuen F.W. Oliverrekin. Orduan, egungo gimnospermez eta fosilez interesatu zen.^[1]

1909ko abuztuaren 5ean ezkondu zen bere irakasle ohiarekin, E.A.N. Arber bera baino bederatzi urte zaharragoa eta paleobotanikako irakaslea Cambridgen. Ezkontza horretatik alaba bakarra jaio zen, Muriel, 1912ko uztailean, denborarekin geologo ezaguna izango zena. Bere aitaginarreba Edward Arber (1836-1912) irakaslea zen, antzinako ingeles literaturan aditua.^[4]

Herballs (1912) liburua argitaratu ondoren, artikulu ugari argitaratu zituen Annals of Botany-n eta The Botanical Gaceta-n. 1920an, Agnes Arberrek Water plants: a study of aquatic angiosperms uretako landareei buruzko liburua argitaratu zuen. Ethel Sargantek hasitako proiektu bati ekin zion berriro, The Monocotyledons izeneko botanikako eskuliburua, 1925ean, berak eskuz egindako 140 ilustraziorekin. 1930eko hamarkadan hasi zen lore-egiturari buruzko zenbait azterlan egiten.^[1]^[5]

Bigarren Mundu Gerran, The Natural Philosophy of Planta Form (1950) eta, batez ere, The Mind and the Eye, a Study of the Biologist's Standpoint (1954) ikerketa orokorragoetan murgildu zen. Liburu hauetan Arberrek ikerketatik abiatuta kontzeptu bat eratzearen atzean dauden prozesuak eztabaidatzen ditu eta landareen morfologiaren filosofia aztertzen du.^[6]

Lanak

"Herbals: Their Origin and Evolution A Chapter in the History of Botany 1470-1670". Cambridge Science Classics. 1912
Water Plants: A Study of Aquatic Angiosperms. 1920
Monocotyledons: A Morphological Study. 1925
The Gramineae: A Study of Cereal, Bamboo and Grass. 1934
"The mind & the eye; a study of the biologist's standpoint". 1954
"The natural philosophy of plant form". 1950
"The Manifold and the One". 1957

Sariak eta aintzatespenak

Londresko Linnear Elkarteko kide izendatu zuten (1908), 1915etik 1919ra bere zuzendaritza batzordean parte hartu zuen.
Botanical Society of America-ko (1942) atzerriko korrespontsala eta Royal Society-ko (1946) kidea izan zen, eta ohore hori jasotzen zuen hirugarren emakumea izan zen.^[7]
Linnear domina jaso zuen 1948an.^[8]
1946an Goetheren eta Nehemiah Grewren (1641-1712) lan botanikoaren argitalpena gainbegiratu zuen.
Plaka Urdin bat jarri zen bere haurtzaroko etxean (9 Elsworthy Terrace, Primrose Hill, Londres) 2018an.^[9]
Bere omenez izendatutako ginebra marka bat dago.^[10]

Erreferentziak

↑ ^a ^b ^c ^d (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2019-06-11). «Agnes Robertson Arber, erudita botánica de la primera mitad del s. XX» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
↑ ^a ^b «Chrono-Biographical Sketch: Agnes R. Arber» people.wku.edu (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
↑ Thomas, H. Hamshaw. (1960). «Agnes Arber. 1879-1960» Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 6: 1–11. ISSN 0080-4606. (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
↑ «The Geological Society of London - Muriel Agnes Arber, 1913-2004» www.geolsoc.org.uk (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
↑ Maura C. Flannery. (2011-06-06). «The Many Sides of Agnes Arber» web.archive.org (SHiPS Resource Center) (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
↑ (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2019-06-25). «El pensamiento filosófico de Agnes Robertson Arber y su influencia en la botánica» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
↑ Schmid, R.. . "Agnes Arber, née Robertson (1879–1960): Fragments of her Life, Including her Place in Biology and in Women's Studies". Annals of Botany. 88 (6): 1105–1128.
↑ Packer, K. Notes and records on the Royal Society of London Vol. 51, No. 1. .
↑ «Agnes Arber | Botanist | Blue Plaques» English Heritage (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
↑ «Agnes Arber Gin | Agnes Arber» www.agnesarbergin.co.uk (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).

Kanpo estekak

Datuak: Q394451
Multimedia: Agnes Arber / Q394451
Espezieak: Agnes Arber

[:0-1] (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2019-06-11). «Agnes Robertson Arber, erudita botánica de la primera mitad del s. XX» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).

[:1-2] «Chrono-Biographical Sketch: Agnes R. Arber» people.wku.edu (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).

[3] Thomas, H. Hamshaw. (1960). «Agnes Arber. 1879-1960» Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 6: 1–11. ISSN 0080-4606. (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).

[4] «The Geological Society of London - Muriel Agnes Arber, 1913-2004» www.geolsoc.org.uk (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).

[5] Maura C. Flannery. (2011-06-06). «The Many Sides of Agnes Arber» web.archive.org (SHiPS Resource Center) (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).

[6] (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2019-06-25). «El pensamiento filosófico de Agnes Robertson Arber y su influencia en la botánica» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).

[7] Schmid, R.. . "Agnes Arber, née Robertson (1879–1960): Fragments of her Life, Including her Place in Biology and in Women's Studies". Annals of Botany. 88 (6): 1105–1128.

[8] Packer, K. Notes and records on the Royal Society of London Vol. 51, No. 1. .

[9] «Agnes Arber | Botanist | Blue Plaques» English Heritage (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).

[10] «Agnes Arber Gin | Agnes Arber» www.agnesarbergin.co.uk (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]