Abodi mendilerroa

Abodi mendilerroa
Abodi mendilerroa
Datu orokorrak
Mendirik altuena	Abodi
Garaiera	1.533 m
Mota	mendilerro
Geografia
Koordenatuak	42°57′02″N 1°07′35″W / 42.95064°N 1.12639°W
Honen parte da	Aezkoako mendiak
Mendikatea	Pirinioak
Herrialdea	Euskal Herria
Foru erkidego	Nafarroa Garaia

Abodi Nafarroa Garaiko ipar-ekialdeko mendilerroa da, mendebaldeko Pirinioen aurrean dagoena, eta Iratiko ingurunea Aezkoa eta Zaraitzu ibarretatik banatzen duena. Mendebaldeko muturrean Taplako gaina eta ekialdekoan Ollokiako lepoa ditu, eta tartean Alforjas-etako pausoa. Irati ibaia bere beheko aldean eta Anduña erreka ekialdearen muturrean sortzen dira. Mendilerroan dagoen Abodi mendiak ematen dio izena mendilerroari.

Tontorrak

Gora-behera handirik gabeko mendilerro laua da, 10 tontor 1.100-1.550 metro ingurutan kokatuta dituena, mendebaldetik ekialdera hauek direlarik:

Abodi, 1.531 m^[1]^[2] 42°57′05″N 1°03′16″W / 42.9514985°N 1.0545417°W / 42.9514985; -1.0545417
Abodi Mendebaldea, 1.496 m 42°57′32″N 1°06′53″W / 42.958757°N 1.1148282°W / 42.958757; -1.1148282
Idorrokia, 1.491 m 42°57′39″N 1°07′57″W / 42.9607202°N 1.132411°W / 42.9607202; -1.132411
Arrizabala edo Dukea, 1.481 m 42°57′23″N 1°05′48″W / 42.9564863°N 1.0967902°W / 42.9564863; -1.0967902
Goñiburu, 1.461 m 42°57′50″N 1°09′14″W / 42.9637525°N 1.1539109°W / 42.9637525; -1.1539109
Gaztanbidea, 1.460 m 42°57′02″N 1°02′15″W / 42.9505338°N 1.0378633°W / 42.9505338; -1.0378633
Cruz de Osaba, 1.438 m 42°57′09″N 1°01′42″W / 42.952626°N 1.028346°W / 42.952626; -1.028346
Bizkarraundi, 1.426 m 42°57′28″N 1°09′13″W / 42.957869°N 1.1537068°W / 42.957869; -1.1537068
Auztarri, 1.412 m 42°57′51″N 1°11′02″W / 42.9640702°N 1.183892°W / 42.9640702; -1.183892
Goñiburu Txikia, 1.403 m 42°57′45″N 1°08′48″W / 42.9624008°N 1.1466071°W / 42.9624008; -1.1466071
Martxate, 1.403 m 42°57′08″N 1°11′21″W / 42.9521159°N 1.1892697°W / 42.9521159; -1.1892697
El Cerrillar, 1.391 m 42°56′48″N 1°01′33″W / 42.9467676°N 1.0286367°W / 42.9467676; -1.0286367
Berrendi, 1.351 m 42°57′08″N 1°12′54″W / 42.9521759°N 1.2148642°W / 42.9521759; -1.2148642
Ugaibel, 1.243 m 42°58′07″N 1°12′51″W / 42.9685169°N 1.2141095°W / 42.9685169; -1.2141095
Bonbagaina, 1.188 m 42°56′22″N 1°12′25″W / 42.9393555°N 1.2069618°W / 42.9393555; -1.2069618 (Abaurreko mendi-oinak)
Harri Eder Gaina, 1.175 m 42°58′26″N 1°12′51″W / 42.9739826°N 1.2140985°W / 42.9739826; -1.2140985
Ugatreina, 1.171 m 42°55′23″N 1°11′37″W / 42.9229171°N 1.1935071°W / 42.9229171; -1.1935071 (Abaurreko mendi-oinak)
Itzagibel, 1.169 m 42°55′47″N 1°11′49″W / 42.9298587°N 1.1968579°W / 42.9298587; -1.1968579 (Abaurreko mendi-oinak)
Gazteluzar, 1.156 m 42°55′11″N 1°10′53″W / 42.9197075°N 1.1813241°W / 42.9197075; -1.1813241 (Abaurreko mendi-oinak)
San Miguel, 1.138 m 42°54′22″N 1°12′36″W / 42.9060748°N 1.2099236°W / 42.9060748; -1.2099236
Goimendi, 1.131 m 42°55′51″N 1°01′36″W / 42.9308517°N 1.0267371°W / 42.9308517; -1.0267371
Petxuberro, 1.096 m 42°56′46″N 1°14′33″W / 42.9462363°N 1.2424438°W / 42.9462363; -1.2424438
Gazteluaundi, 1.081 m 42°54′31″N 1°12′33″W / 42.9086094°N 1.2090417°W / 42.9086094; -1.2090417 (Abaurreko mendi-oinak)
Artatxo, 1.078 m 42°56′19″N 1°07′52″W / 42.9386931°N 1.1312264°W / 42.9386931; -1.1312264
Muskilda, 1.071 m 42°55′11″N 1°04′49″W / 42.9197432°N 1.0804134°W / 42.9197432; -1.0804134
Mitxiliburua, 1.063 m 42°54′38″N 1°11′50″W / 42.9106045°N 1.1973215°W / 42.9106045; -1.1973215 (Abaurreko mendi-oinak)
Gaztelutxipia, 1.061 m 42°54′32″N 1°12′14″W / 42.9088884°N 1.2038641°W / 42.9088884; -1.2038641 (Abaurreko mendi-oinak)
Aixkourrua, 1.024 m 42°55′12″N 1°03′54″W / 42.919969°N 1.064944°W / 42.919969; -1.064944

Pausoak

Esan bezala, hiru pauso edo igarobide zeharkatzen dute mendilerroa: Mendebaldean, Taplako mendate txikia Otsagabitik Iratira doan errepidean dago, Aezkoako haranean. Bertatik mendebaldeko tontorretara irits daiteke, Idorrokia, Goñiburu, Bizkarraundi, Berrendi eta Auztarrira alegia.

"Alforjas"etako igarobidea oinez zeharkatzen da Muskilda edo Otsagabi aldetik, Zaraitzun, eta artzainek tradizionalki erabilitakoa izan da, izena hortik datorkiola. Pauso honetatik Arrizabala, Abodi eta Abodi Mendebaldea tontorretara erraz ailegatzen da.

Azkenik, ekialdean Ollokiako lepoa Otsagabitik Larraineranzko errepidean dugu, eski estazioaren sarbidean. Hortik aise iristen da Gaztanbidea mendira.

Monumentu megalitikoak

Mendilerroaren gandorrean zehar hainbat trikuharri (Gibelea, Idorrokia I, II eta III, Harriluze, Arburuas, Bortubizkarra, Gaztanbidea) eta zutarri topa daitezke, historiaurreko gizakia hor inguruan bizi zelako aztarnak direnak.

Inguruko mendietan ere antzeko aztarnak daude, eta Okabekoak hoberen kontserbatutakoak ditugu.