Sulfoxido
Sulfoxido da sulfinilo (=SO) funtzio-taldea duten konposatu organikoen izen generikoa. R–S(=O)–R' formula orokorra dute, non R eta R' erradikal organikoak diren. Sulfuroetatik sulfonetara daraman oxidazio-prozesuko bitarteko konposatuak dira. Aliina eta dimetil sulfoxidoa dira talde honetako konposaturik ezagunenak[1].
| Sulfoxido | |
|---|---|
 | |
| Konposizioa | Tionilo |
| Mota | oxo compound (en)  |
| Identifikatzaileak | |
| Gmelin | 22063 |
| MeSH | D013454 |
Sintesia
aldatuSulfuroak oxidatuz sintetizatzen dira sulfoxidoak hidrogeno peroxidoak edo periodatoak usatuz . Erreakzioaren sulfoxidazio esaten zaio. Kontuz izan behar da gehiegizko oxidazioak sulfonarik sor ez ditzan. Adibidez DMSO sintetizatzeko dimetil sulfuroa gehiegizko oxidazioak dimetil sulfona emango luke[2][3].
Arilo-sulfoxidoen kasuan beste bide batzuk ere badira, hala nola sufre dioxidotik abiatuta bi Friedel-Crafts erreakzioen bidez katalizatzaile azidoa baliatuz;
- 2 ArH SO2 → Ar2SO H2O
Erabilera
aldatu
DMSO disolbatzaile gisa oso erabilia da. Medikuntzan ere baditu aplikazioan hanturak tratatzeko eta analgesiko gisa.
Bestetik sulfoxido funtzio-taldea botika inportanteetan ageri da, adibidez: omeplazolean, esomeplazolean, modafinilean eta amodafinilean.
Naturan
aldatuSulofoxido naturalak badira hala nola aliinia eta ajoenoa.
Erreferentziak
aldatu- ↑ «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2022-10-31).
- ↑ Ullmann's encyclopedia of industrial chemistry. (Sixth edition. argitaraldia) 2002 ISBN 978-3-527-30673-2. PMC 751968805. (Noiz kontsultatua: 2022-10-31).
- ↑ (Ingelesez) «Organic Syntheses Procedure» orgsyn.org (Noiz kontsultatua: 2022-10-31).
Kanpo estekak
aldatu
Datuak: Q408395
Multimedia: Sulfoxides / Q408395