Juan Goienetxe Agerrebere

Juan Goienetxe Agerrebere
	;
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Juan de Goyeneche y Aguerrevere
Jaiotza	Irurita, 1741eko urtarrilaren 26a
Herrialdea	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Heriotza	Arequipa, 1813ko otsailaren 27a (72 urte)
Familia
Seme-alabak	ikusi Pedro Mariano de Goyeneche (en) ; José Manuel de Goyeneche; José Sebastián de Goyeneche y Barreda (en) ; Juan Mariano de Goyeneche y Barreda (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, merkataria eta militarra
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Túpac Amaru II.aren altxamendua

Juan Crisostomo Goienetxe Agerrebere (Irurita, Baztan, 1741eko urtarrilaren 26a - Arequipa, Peru, 1813ko otsailaren 27a) nafar militar, politikari eta merkataria izan zen.

Bizitza

Juan Crisostomo Goienetxe Iruritako Indakoetxean jaio zen, Baztanen, 1741eko urtarrilaren 26an.^[1] Pedro Goienetxe Grajitena eta Maria Bautista Agerrebere Iturralde izan zituen gurasoak.^[2] Iruritako Indakoetxea, Goienetxea, Grajitena, Iturregia eta Agerreberea, Anizko Arraioz eta Maritorena eta Zigaurreko Iturraldea etxeetako oinordekoa zen.

1768an, 27 urte zituela, Peruko Erregeorderriko Callaoko portura iritsi zen. Amat erregeordearekin harremanetan jarri ostean, Arequipara igorri zuten, Milizia Diziplinatuen sarjentu nagusi kargua zuela^[2]. Horretaz gainera, meatze eta nekazaritza lurren ustiapenari esker, aberastasun handia lortu zuen^[1].

1772an, Maria Josefa de Barreda y Benavidesekin, alegia, Nicolas de Barreda y Obando, Arequipako lurjabe handienetako baten alabarekin, ezkondu zen. Bost seme-alaba izan zituzten:

Pedro Mariano (1772-1844), Limako Errege Entzutegiko epailea izan zena.
José Manuel (1776-1846), Errege Armadako lotinant jenerala eta Guaquiko lehen kondea.
José Sebastián (1784-1872), Limako artzapezpikua.
Juan Mariano (1788-1870), merkataria.
María Presentación.

Goienetxe merkataritzan ere aritu zen; batetik, Europako manufaktura produktuak inportatzen zituen eta, bestetik, eskualdeko pattar saltzaile handiena izan zen. Horretaz landa, esklabu-tratuan ere jardun zuen. Irabazien zati bat Penintsulan inbertitu zuen. 1786an Arequipako alkatea izan zen, eta epailea geroago.^[2]

Jarduera militarrari dagokionez, Tupac Amaru II.aren matxinadaren (1780-1782) aurkako errepresioan esku hartu zuen. 1788an, Granadarien kapitain izendatu zuten, eta 1796an sarjentu nagusi.^[2] Arequipan hil zen, 1813ko otsailaren 27an.

Erreferentziak

↑ ^a ^b Goyeneche y Aguerrevere, Juan Crisóstomo de. Auñamendi Entziklopedia [on line], 2023, aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).
↑ ^a ^b ^c ^d Malamud, Carlos D.. La consolidación de una familia de la oligarquía Arequipeña: los Goyeneche. revistas.ucm.es (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).

Kanpo estekak

Arequipako goienetxetarrak, baztangohaizegoa.wordpress.com

Datuak: Q3187830

[eusko-1] Goyeneche y Aguerrevere, Juan Crisóstomo de. Auñamendi Entziklopedia [on line], 2023, aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).

[malamud-2] Malamud, Carlos D.. La consolidación de una familia de la oligarquía Arequipeña: los Goyeneche. revistas.ucm.es (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).

[1]

[2]