Italo-estatubatuar
Italo-estatubatuarrak (italieraz, italoamericani edo italo-americani; [ˌitalo.ameriˈkaːni]) Italian jatorria duten AEBetako hiritarrak dira.[5] Italo-estatubatuar gehienak herrialdearen ipar-ekialdean bizi dira, bai eta metropoli-eremu erdi-ekialdetarretan, hiri-inguruneetan. Hala ere, bestelako AEBtako hiri-inguruneetan ere komunitate txikiagoak aurki daitezke.[6]
Italo-estatubatuar | |
---|---|
| |
Biztanleak guztira | |
17,063,646 (2017) (AEBko populazio totalaren %5.3)[1] 15,723,555 (2000)[2] 14,664,550 (1990)[3] 12,183,692 (1980)[4] | |
Biztanleria nabarmena duten eskualdeak | |
New York, New Jersey, New England, Pennsylvania, Massachusetts, California, Florida, Las Vegas, Atlanta, Louisiana, Ohio, Illinois, St. Louis, Kansas City, Milwaukee, Detroit, Baltimore–Washington, Delaware Valley eta Hego-Mendebaldeko eskualdea, azken urteetan | |
Hizkuntza | |
estatubatuar ingelesa, italiera, italiar erregionala, siziliera, napoliera, bestelako Italiako hizkuntzak eta emiliano-romagnoloa | |
Erlijioa | |
Nagusiki, kristautasuna | |
Zerikusia duten beste giza taldeak | |
Italo-argentinarrak, italo-brasildarrak, italo-txilearrak, italo-venezuelarrak, italo-uruguayarrak, italo-peruarrak, italo-kanadarrak, italo-mexikarrak, italo-australiarrak, italo-hegoafrikarrak, Amerikako siziliarrak eta italiarrak |
1820 eta 2014. urteen artean, Italiako 5.5 milioi biztanlek alde egin zuten bertatik, AEBetarako bidea hartuz; gehiengoa, XX. mendean zehar Hegoaldeko Italiatik.[7] 1870ean, migrazio handia baino lehen, 25,000 italiar baino gutxiago bizi ziren AEBetan; horietako gehienak, gainera, Risorgimentoaren ondoriozko Iparraldeko Italiako errefuxiatuak zirenak, 1871ra arte iraun zuten gerren testuinguruan.[8] 1870eko hamarkadan Italian jatorri zuen migrazioak gora egin zuen, 1870 eta 1879 artean italiar-populazioa bikoiztuz (46,296), 1820 eta 1869. urteen artean bizitako 22,627 biztanleekin alderaturik. 1880 eta 1914 artean migrazio-pikoa eman zen, non 4 milioi italiar iritsi ziren AEBetara, Hegoaldeko Italiako Campania, Apulia, Basilicata, Calabria eta Siziliako probintzietatik.[9] Probintzia hauek, funtsean, probintziarik txiroenak ziren, nekazaritzaren garrantziaren eta 1861eko berunifikazioaren ondoriozko gehiegizko inpostuen ondorioz.[10][11]
1914ean, Lehen Mundu Gerraren hasierarekin, aipatutako migrazio-fluxua eten zen (urte bakar batekin, 1922, salbuespen modura).[12][13][14] 1920ko hamarkadako immigrazio-legeek, gainera, fluxu hau modu nabarian mugatu zuten.[15]
Erreferentziak
aldatu- ↑ https://archive.today/20141229134635/http://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/13_1YR/DP02/0100000US.04000
- ↑ https://archive.today/20200212213043/http://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=DEC_00_SF3_QTP13&prodType=table
- ↑ https://www.census.gov/prod/cen1990/cp-s/cp-s-1-2.pdf
- ↑ https://www.census.gov/population/www/censusdata/files/pc80-s1-10/tab04.pdf
- ↑ Melone, Paola,. Emigrazione italiana e identità a New York : una ricerca sui giovani italoamericani. ISBN 978-88-7667-607-9. PMC 960819534. (Noiz kontsultatua: 2020-08-06).
- ↑ Ancestry: 2000 (2004)
- ↑ Patterns of Italian Immigration to the United States (2008)
- ↑ «Destination America . When did they come? | PBS» www.pbs.org (Noiz kontsultatua: 2020-08-06).
- ↑ https://web.archive.org/web/20201025111330/https://www.mtholyoke.edu/~molna22a/classweb/politics/images/italian population chart 001.jpg
- ↑ Mangione, Jerre, 1909-1998,. La storia : five centuries of the Italian American experience. (1st HarperPerennial edition. argitaraldia) ISBN 0-06-016778-5. PMC 28877006. (Noiz kontsultatua: 2020-08-06).
- ↑ Wepman, Dennis.. (2008). Immigration. Facts On File, Inc ISBN 978-1-4381-0810-0. PMC 234177255. (Noiz kontsultatua: 2020-08-06).
- ↑ Wirth, Christa.. Memories of belonging : descendants of Italian migrants to the United Sates, 1884-present. ISBN 978-90-04-28457-9. PMC 904398305. (Noiz kontsultatua: 2020-08-06).
- ↑ «99.03.06: The Italian Immigrant Experience in America (1870-1920)» teachersinstitute.yale.edu (Noiz kontsultatua: 2020-08-06).
- ↑ «Italian - Under Attack - Immigration...- Classroom Presentation | Teacher Resources - Library of Congress» www.loc.gov (Noiz kontsultatua: 2020-08-06).
- ↑ (Ingelesez) admin. (2015-04-03). «National Origins Act» Immigration (Noiz kontsultatua: 2020-08-06).