Harun al-Rashid

Harun al-Rashid (arabieraz: هارون الرشيد‎, Hārūn ar-Rashīd; Ray, 763ko martxoaren 27a edo 766ko otsaila - Tus, 809ko martxoaren 24a) Abbastar Kalifa-herriko bosgarren kalifa izan zen. Al-Rashiden agintaldian, 786ko irailaren 14tik hil zen arte, abbastarren inperioa bere gorenera iritsi zen. Bagdad, hiriburuan, zientzia, kultura, arte, musika eta erlijioa loratu ziren. Mendebaldean ezaguna da, batez ere, Mila gau eta bat gehiago liburuko protagonistetako bat delako.

Harun al-Rashid
Irudi gehiago
5. Abbastar kalifa 786ko irailaren 14a - 809ko martxoaren 24a ← Al-Hadi (en) - Al-Amin (en) →
Bizitza
Jaiotza	Ray (en) , 766ko otsailaren 19a
Heriotza	Tus, 809ko martxoaren 24a (43 urte)
Hobiratze lekua	Harun ِal-Rashid Mausoleum (en)
Familia
Aita	Al-Mahdi
Ama	Al-Khayzuran
Ezkontidea(k)	Zubaidah bint Ja`far (en) Abbasa bint Sulayman (en) Umm Muhammad bint Salih (en)
Seme-alabak	ikusi Al-Amin (en) Al-Mamun Al-Mu'tasim (en) Ahmed Al-Sabti (en) Al-Qasim ibn Harun al-Rashid (en) Abu ʿIsa Muhammad ibn Harun al-Rashid (en) Sukaynah bint Harun al-Rashid (en)
Haurrideak	ikusi Al-Hadi (en) Ulaia binte Almadi (en) Abbasa (en) Banuqa (en) Ubaydallah ibn al-Mahdi (en) Ibrahim ibn al-Mahdi (en)
Leinua	Abbastarren dinastia
Irakaslea(k)	Shu'ba Ibn al-Ḥajjāj (en) Abu 'Ubaida (en) Mufaḍḍal ibn Muḥammad al-Ḍabbī active 8th century (en) Al-Kisa'i (en)
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta poeta
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Abbasid invasion of Asia Minor (en) Abbasid invasion of Asia Minor (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	islama

Bizitza

Al-Mahdi kalifaren eta Al-Khayzuranen, yemendar esklabo ohiaren, semea zen. 786an, Al-Hadi anaia zendu zenean, kalifa bilakatu zen. Agintaldiaren aurreneko urteetan amak eragin handia izan zuen beregan. Bere erreinaldia Abbastar Kalifa-herriaren distiratsuenetako bat izan zen, Ipar-Mendebaldeko Afrikan eta Transoxianan galerak izan zituen arren. Haren ospea Mendebaldeko Europara iritsi zen eta behin baino gehiagotan trukatu zituen enbaxadak Karlomagnorekin (797-801). Bagdaden jakintsu eta poetak, legelari eta gramatikalariak, kadi eta idazlariak, artista eta musikariak bildu zituen. Bertan ezarri zuen Jakintzaren Etxea, liburutegi bikaina. Erlijio kontuetan oso hertsia zen, egunean ehun aldiz ematen zen ahuspez eta Mekako erromesaldia bederatzi edo hamar aldiz egin omen zuen. Inperioaren administrazioa bizirren eskuetan utzi zuen (garrantzitsuena Yahya ben Khalid izan zen).

808an Khorasanen matxinada bat sortu zen. Al-Rashid harantz abiatu zen armadaren buru baina, Tusera iritsi zirenean, gaixotu zen. Hiri horretan hil zen, 809ko martxoaren 24an.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Harun al-Rashid

• Datuak: Q131002
• Multimedia: Harun al-Rashid / Q131002