Charles Edward Stuart
Charles Edward Stuart (Erroma, 1720ko abenduaren 31 – Vaticano Hiria, 1788ko urtarrilaren 31) erbestetutako Erresuma Batuko eta Irlandako tronuen erregenahi jakobita izan zen. Ingelesez eta eskozieraz Bonnie Prince Charlie ezizenaz (euskaraz: "Karlos Printze Ederra") ezagunagoa izan zen. Eskoziako gaeleraz Teàrlach Eideard Stiùbhairt eta irlanderaz Séarlas Éadbhard Stiúbhart zituen izenak.
| Charles Edward Stuart | |||
|---|---|---|---|
 | |||
1766ko urtarrilaren 1a - 1788ko urtarrilaren 31 | |||
| Bizitza | |||
| Jaiotza | Palazzo Muti (en)  , 1720ko abenduaren 31 | ||
| Herrialdea |  Britainia Handiko Erresuma | ||
| Heriotza | Palazzo Muti (en) , 1788ko urtarrilaren 31 (67 urte) | ||
| Hobiratze lekua | Vatican Grotto (en) | ||
| Heriotza modua | : istripu zerebrobaskularra | ||
| Familia | |||
| Aita | James Francis Edward Stuart | ||
| Ama | Maria Clementina Sobieska | ||
| Ezkontidea(k) | Princess Louise of Stolberg-Gedern (en) (1772ko apirilaren 17a - 1780) | ||
| Bikotekidea(k) | ikusi
| ||
| Seme-alabak | ikusi
| ||
| Haurrideak | ikusi
| ||
| Leinua | Estuardo etxea | ||
| Hezkuntza | |||
| Hizkuntzak | ingelesa | ||
| Jarduerak | |||
| Jarduerak | pretender (en) eta buruzagi militarra | ||
| Jasotako sariak | ikusi
| ||
| Zerbitzu militarra | |||
| Parte hartutako gatazkak | Jakobiten matxinada Battle of Prestonpans (en) | ||
| Sinesmenak eta ideologia | |||
| Erlijioa | katolizismoa | ||
| Alderdi politikoa | Jacobites (en) | ||
  | |||
 | |||
Biografia
aldatuAita James Francis Edward Stuart erregenahia zuen, 1688an Iraultza Loriatsuak kendutako Jakue II.a eta VII.aren semea zena.
Jakobitek bultzatuta 1745eko matxinada zuzendu zuen. Eskoziako Lur Garaietako klan askok lagunduta, Glenfinnanen aitaren zutoihala altxatu eta Eskozia eta Ingalaterrako iparraldea mendean hartu zituen. Hala ere, Londres hartzekotan zegoela, Eskoziara itzuli eta Jurgi II.aren semeak gidatutako armadak Cullodengo guduan irabazi eta ihes egin behar zuen.
Bonnie Prince Charlieren ihesaldiak kondaira sortu zuen Eskozian, Eskozian "The Skye Boat Song" eta Irlandan Mo Ghile Mear abestiek hilezkortua. Flora MacDonaldek lagunduta eta emakumez mozorrotuta Skyetik Frantziara alde egin zuen[1][2].
Helburu politikoak guztiz galduak, erbestean alkoholari ekin zion[3]. Alaba bakarra izan zuen: Charlotte Stuart. Hau seme-alabarik gabe hil zenez, berarekin batera bukatu zen Stewart leinua.
Artean
aldatuBonnie Prince Charlie zenbait filmetan agertu da:
- 1923an Bonnie Prince Charlie filmean Ivor Novellok antzeztu zuen.
- 1948an Bonnie Prince Charlie filmena David Nivenek antzeztu zuen.
- 1964an Peter Watkinsek Culloden filma egin zuen.
- 1994an Chasing the Deer filmean Dominique Carrarak antzeztu zuen.
Literaturan ere agertu da:
- Sir Walter Scottek Waverley eleberrian idatzi zuen berari buruz. * Diana Gabaldonek idatzitako Outlander serieetako hiri eleberrietan agertzen da.
Erreferentziak
aldatuWikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Charles Edward Stuart  |
- ↑ Charles Edward Stewart: The Young Pretender
- ↑ Queen Anne and the 1707 Act of Union ALBA - The Escape of the Young Pretender
- ↑ McLynn, Frank. 1759: The Year Britain Became Master of the World. Londres: Pimlico, 2005, 84. orr.
Bibliografia
aldatu- McLynn, Frank. 1759: The Year Britain Became Master of the World. Londres: Pimlico, 2005
- McLynn, Frank. Charles Edward Stuart: A Tragedy in Many Acts. Londres: Routledge, 1988.
- Kybett, Susan M. Bonnie Prince Charlie: A Biography of Charles Edward Stuart. New York: Dodd, Mead, 1988.
- Douglas, Hugh. Charles Edward Stuart. London: Hale, 1975.
- Daiches, David. Charles Edward Stuart: The Life and Ttimes of Bonnie Prince Charlie. Londres: Thames & Hudson, 1973.
- Chidsey, Donald Barr. Bonnie Prince Charlie. Londres: Williams & Norgate, 1928.
| Aurrekoa Jakue VIII.a eta III.a |
Erregenahi jakobita 1720 – 1788 |
Ondorengoa Henrike IX.a eta I.a |
Datuak: Q312581
Multimedia: Charles Edward Stuart / Q312581