Saltu al enhavo

Veneno

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Kranio kun krucigitaj ostoj estas tradicia simbolo por venena substanco. Oni uzas ĝin kiel etikedon sur pakumoj.
Uzo de la signo en internacia konata emblemo
Amanita phalloides 1.JPG
Faluseca amanito (Amanita phalloides)
Rano Ranitomeya reticulata el familio Dendrobatedoj estas tre venena

Veneno estas minerala, vegetaĵa aŭ animala substanco, aŭ miksaĵo de substancoj, kapabla modifi, difekti kaj eĉ mortigi vivantajn ĉelojn, histojn, organojn, aŭ entute vivulojn.

En biologio, ĉasveneno estas likvo sekreciata de iuj bestoj per speciala glanda aparato, inokulata per piko aŭ mordo kaj havanta tiujn samajn efikojn.

La sama aŭ simila substanco, depende de la uzo kaj kvanto (aŭ dozo) povas esti drogo, kuracilo (medikamento, farmako; aŭ narkotilo, t.e. dormigilo) aŭ veneno.

Venenigo, veneniĝo, toksado, toksiĝo aŭ toksigo estas procezo kiu konsistas en volonta aŭ nevolanta ekspono, engluto, injekto aŭ enspiro de toksa substanco se tiu estas de kemia kompono, ĉar se temas pri natura komponaĵo, tio estas nomata troa engluto; kaj tio validas por ajna substanco ĉu natura, kemia, procezita aŭ kreita.

Kelkaj venenoj

[redakti | redakti fonton]

Popola signifo de la vorto

[redakti | redakti fonton]

Venena karaktero estas karaktero kiu estas plena je hato, rankoro, maliceco kaj deziras malbonon al aliaj.

Venena ĉarmo indikas iu kiu posedas danĝeran kaj fascinan allogecon, kiu celas ame kaj sorĉe damaĝi aliajn.

En Esperanto aperis

[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Ekzistas pluraj proverboj pri veneno en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof, inter ili[1]:

  • Citaĵo
     Donacon reprenu kaj mian vivon ne venenu. 
  • Citaĵo
     Fiŝo sen vino estas veneno. 
  • Citaĵo
     Plena glaso da vino, sed kun guto da veneno. 

Literaturo

[redakti | redakti fonton]

HAUGER, Rudi. Kio estas veneno? IKU-prelego dum la UK 1990 en Havano. En: Scienca Revuo, vol. 41, n-ro 157 (1990), pp. 45-87 online Arkivigite je 2017-09-12 per la retarkivo Wayback Machine

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Lernu. Arkivita el la originalo je 2011-12-25. Alirita 2009-02-08.