Titolo
Titolo devenas el la latina vorto titulus.
Alparolo
[redakti | redakti fonton]Kun la titolo koneksas ankaŭ ĝusta alparolo de konkreta persono.
- sinjoro, sinjorino, mallongigite s-ro, s-ino - la plej ĝenerala (t.e. civitana), ekz. sinjoro Kaj
- pleno titulo (latine), p.t., P.T., en traduko plentitole - "titolo de titoloj", anstataŭa titolo; ekzemplo de ambaŭ funkcioj:
- ThDr. Miloslav Vlk, pleno titulo: Lia Eminenco Miloslav kardinalo Vlk, ĉefepiskopo praga kaj primaso ĉeĥa (indiko de ĉiuj titoloj); en artikoloj pri personecoj en la unua linio ni klopodas nomi ĉiujn titolojn kaj funkciojn (nomi pleno titulo)
- Miloslav Vlk, pleno titulo, estas respondeca pastro, kiu ktp. (anstataŭa funkcio - pleno titulo signas kvanton de titoloj)
- en adreso p.t. Josefo Kaj (anstataŭa funkcio - "pleno titulo" signas, ke sinjoro Kaj havas iajn titolojn; ni ne volas misigi ilin aŭ ni ĉiuj ne konas ilin, tial, por ke ni ne ofendu, ni uzos "pleno titulo")
Akademiaj rangoj
[redakti | redakti fonton]Akademiaj titoloj estas atingitaj post studado en universitato aŭ foje altlernejo aŭ de alia formo de studado je alta nivelo.
| Bc. | baccalaureus | bakalaŭro |
| BcA. | baccalaureus artis | bakalaŭro de arto |
| Mr. | magister | magistro |
| MgA. | magister artis | magistro de arto |
| Ing. | ingénieur | inĝeniero |
| Ing. arch. | ingerum architectus | inĝeniero arkitekto |
| JUC. | juris utriusque candidatus | kandidato de ambaŭ juroj (civila - ŝtata - kaj kanona - eklezia - juroj) |
| JUDr. | juris utriusque doctor | doktoro de ambaŭ juroj |
| ICDr. | juris canonici doctor | doktoro de kanona juro |
| MDDr. | medicinae dentalis doctor | doktoro de denta medicino |
| MSDr. | medicinae stomatologicae doctor | doktoro de stomatologia medicino |
| MUc. | medicinae universae candidatus | kandidato de ĝenerala medicino |
| MVc. | medicinae veterinariae candidatus | kandidato de veterinara medicino |
| MUDr. | medicinae universae doctor | doktoro de ĝenerala medicino |
| MVDr. | medicinae veterinariae doctor | doktoro de veterinara medicino |
| PaedDr. | paedagogiae doctor | doktoro de pedagogiko |
| PharmDr. | pharmaciae doctor | doktoro de farmacio |
| PhDr. | philosophiae doctor | doktoro de filozofio |
| PhMr. | pharmaciae magister | magistro de farmacio |
| RNDr. | rerum naturalium doctor | doktoro de natursciencoj |
| RSDr. | rerum socialium doctor | doktoro de sociaj sciencoj |
| RCDr. | rerum commercialum doctor | doktoro de komercaj sciencoj |
| ThDr. | theologiae doctor | doktoro de teologio |
| ThLic. | theologiae licentiatus | licenciato de teologio |
| ThMgr. | theologiae magistre | magistro de teologio |
En kelkaj landoj la akademia titolo estas skribata antaŭ la nomo.
La vera valoro de tiaj titoloj ege malsimilas laŭ la landoj kaj institutoj kiuj atribuis ilin.
Neakademiaj titoloj
[redakti | redakti fonton]| DiS. | diplomita specialisto |
Titolo DiS. estas skribata ĉiam malantaŭ la nomo. Inter la nomo kaj tiu ĉi titolo estas ĉiam skribata komo.
Sciencaj rangoj
[redakti | redakti fonton]| Th.D. | theologiae doctor | doktoro en tereno de teologio | |
| CSc. | candidatus scientiarum | kandidato de sciencoj | |
| DrSc. | doctor scientiarum | doktoro de sciencoj | |
| Akademiko | honora membro de Akademio de sciencoj de Ĉeĥa respubliko |
La sciencista rango estas skribata ĉiam malantaŭ la nomo. Inter la nomo kaj la rango estas ĉiam skribata komo.
Titolo akademiko estas la plej alta sciencista rango kaj ĝi anstataŭigas ceterajn titolojn kaj rangojn. Ĝi estas ĉiam skribata antaŭ la nomo.
Honoraj rangoj
[redakti | redakti fonton]Honora rango estas titolo atingita de nomigo (ne de studado).
| Dr. h. c. | doctor honoris causa | honora titolo |
Akademiaj rangoj
[redakti | redakti fonton]Akademia rango estas atingita de sciencista-pedagogia agado.
| doc. | docento |
| prof. | profesoro |
Universitataj rangoj
[redakti | redakti fonton]asistanto - lektoro - docento - profesoro
Anglosaksiaj altlernejaj titoloj
[redakti | redakti fonton]Tiuj ĉi titoloj estas skribataj malantaŭ la nomo.
| ............. | ||
| B.A. | Bachelor of Arts | Partopreninto de altlernejo de diversaj direktoj, plejparte de humanaj aŭ sociasciencaj fakoj. |
| B.F.A. | Bachelor of Fine Arts | Partopreninto de altlernejo de arta celo. |
| MBA | Master of Business Administration | Partopreninto de universitato celita precipe al administrado, sed ankaŭ al aliaj fakoj. (Loĝistiko, Financoj ktp.) |
| LL.M | Master of Laws | Partopreninto de jura fakultato |
| M.S. / MSc | Master of Science | Partopreninto de altlernejo kun sciencista aŭ teknika specialigo, ekz. informatiko, natursciencoj aŭ ekonomiko. |
| M.A. | Master of Arts | Partopreninto de altlernejo de diversaj direktoj, plejparte de humanaj aŭ sociasciencaj fakoj. |
| M.F.A. | Master of Fine Arts | Partopreninto de altlernejo de arta celo. |
| M.D. | Medical Doctor | Doktoro de medicino, partopreninto de medicina altlernejo |
| Ph.D. / PhD | Philosophiae Doctor | Doktoro de filozofio. Tiu ĉi titolo nun estas uzata tra la tuta mondo. |
Titoloj de regantoj kaj ŝtatestroj
[redakti | redakti fonton]- Ekscelenco - alparolo de ŝtataj funkciuloj en internacia interrilato
- prezidento - kapo de ŝtato en respubliko
- imperiestro - reganto en imperio
- reĝo - reganto en reĝlando
- duko, grandduko - reganto en duklando (grandduklando)
- princo - reganto en princlando
- princido - ido de reĝo (imperiestro) kaj sekvabnto de trono
- emiro - reganto en emirlando
- sultano - reganto en sultanato
- infanto, infantino - titoloj de idoj de reĝa geopo, uzitaj precipe en Hispanio
- P.P., Pater Patriae (en traduko patro de patrujo) - honora titolo de romiaj imperiestroj, notita fine de sumigo de ilia titolaro
Ekleziaj titoloj
[redakti | redakti fonton]| papo | Sankta patro - la plej supera katolika hierarko |
| Eminenco | oficial alparolo de kardinalo |
| Ekscelenco | oficiala alparolo de episkopo |
| kardinalo | la plej supera altrangulo post papo |
| episkopo | administranto de diocezo; solena alparolo: Monsignore, mallong. Mons. |
| ĉefepiskopo | episkopo – metropolito eklezia provinco |
| R. D. | Reverendus Dominus – reverenda sinjoro, pastro |
| Msgre. | Monsinjoro |
Nobelaj titoloj
[redakti | redakti fonton]Malpli supera nobelaro
| Kavaliro - kutime li havis de reganto pruntedonita landon (feŭdon), sur kiu li povis laŭ sia plej bona konscio kaj kono regi, sed okaze de milita konflikto li devis reciproki soldataron. |
| Barono - la plej supera ebla titolo de malpli supera nobelaro, li regis en baronlando - kutime kelke da vilaĝoj |
| Pli supera nobelaro |
| Vicgrafo - la unua pli supera nobelo, sed temas pri titolo donita. Ricevis ĝin sole unu familiano. Vikomtoj troviĝis precipe en Hispanio, Francio kaj Anglio. |
| Grafo - plua el heredaj tiroloj, temas pri pli bona analogio de barono |
| Markizo - nobela titolo en Hispanio, li estis io kiel kavaliro |
| Princo - jam tre signofa nobelo, li regis al pli granda teritorio |
| Duko - en reĝlandoj la plej signifa tuj post reĝo, plimulte li havis grandan konsilan potencon. Simile kiel princo li regis al pli granda teritorio, iam eĉ al ŝtato. |
| Pluaj titoloj |
| Princo-elektisto - romia princo kun rajto elekti imperiestron de Sankta romia imperio |
| Margrafo - dum reĝo li regis en certa parto de lando. |
| Lordo - angla kaj skota nobela titolo (alparolo Sir, Lady) |
Inter mezepokaj titoloj apartenis ankaŭ majordomo - li zorgis pri burgo en la tempo de neĉeesto de reganto, imperiestra kelnero - tiun ĉi privilegion havis ĉeĥa reĝo - li rajtis enverŝi vinon al imperiestro, kaj simile.
En Ĉeĥio estas uzado de nobelaj titoloj surbaze de leĝo el la 18-a de decembro 1918 malpermesita.
Titolo de verko
[redakti | redakti fonton]La vorto titolo estas ankaŭ uzata al markigo de nomo de verko. Tia verko povas esti libro, ĉapitro en libro, alia skribita artikolo, kanto aŭ alia muzika komponaĵo.
La titolo devas esti indikita kaj sur la koverto de libro kaj sur la librodorso. En la libro mem la titolo estas lokigata ĉiam sur malpara paĝo kaj tiu ĉi paĝo nomiĝas titola paĝo. Sur la titola paĝo devas esti indikita nomo de verko (titolo) kaj nomo de aŭtoro. Ofte estas ankaŭ indikata eldonejo kaj eldonjaro. Se sur antaŭa malpara paĝo estas indikita titolo de libro kaj la nomo de aŭtoro per pli malgrandaj literoj, tiu ĉi paĝo nomiĝas patitolo.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- http://www.jcu.edu.au/courses/handbooks/2004/sect2pgawdreq.html[rompita ligilo]
- http://grammar.ccc.commnet.edu/grammar/abbreviations.htm Arkivigite je 2007-06-26 per la retarkivo Wayback Machine
- http://www.open-universities.com/us/dl/sistema_us.asp?Seccion=OU[rompita ligilo]
- Lingva konsilejo de ÚJČ AV ČR Arkivigite je 2009-02-21 per la retarkivo Wayback Machine
- http://pis.eunet.cz/cz/dalsi_informace/info_a_z/vysokoskolske_tituly/&language=cz&printPage=1 Arkivigite je 2007-10-14 per la retarkivo Wayback Machine
| ||||||||||||