Plutarco Elías Calles
| Plutarco Elías Calles | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Plutarco Elías Calles | |||||
| Naskiĝo | 25-an de septembro 1877 en Guaymas | ||||
| Morto | 19-an de oktobro 1945 (68-jaraĝa) en Meksikurbo | ||||
| Religio | ateismo vd | ||||
| Lingvoj | hispana vd | ||||
| Ŝtataneco | Meksiko  vd
| ||||
| Partio | Mexican Laborist Party (en)  Revolucia Institucia Partio vd
| ||||
| Familio | |||||
| Edz(in)o | Natalia Chacón (en) vd
| ||||
| Infanoj | Hortensia Elías Calles de Torreblanca (en) vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | politikisto prezidanto militisto oficiro Secretary of Government (en) vd
| ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Plutarco Elías Calles [KAljes] (25a de Septembro 1877 – 19a de Oktobro 1945) estis meksika generalo kaj politikisto. Li estis la povega ministro de enlandaj aferoj dum la Prezidenteco Álvaro Obregón, kiu elektis Calles kiel sia sukcedanto. La prezidenta kampanjo de 1924 de Calles estis la unua popolisma prezidenta kampanjo en la historio de Meksiko, ĉar li alvokis al redistribuado de agrikulturaj teroj kaj promesis egalan justicon, plian edukadon, aldonajn labor-rajtojn, kaj demokratian regadon.
Post la popolisma fazo de Calles (1924–1926) li eniris en fazo de ŝtata ateismo aŭ pli bone dirite senreligieca reĝimo (1926–1928). Post elpostenigo li plue estis la dominanta estro el 1928 ĝis 1935, periodo konata kiel "Maximato", laŭ titolo kiun Calles atribuis al si mem, nome Jefe Máximo (Plejsupera Estro) de la Revolucio. Pli kaj pli li abandonis maldekstrecajn sintenojn por alproksimiĝi al aŭtoritatismaj kondutoj kaj reakciaj tendencoj.
Calles estis plej fama pro sia plenumo de kontraŭ-katolikaj (fakte ekster-ekleziaj) leĝoj en la Meksika konstitucio. Tio kondukis al la Kristisma Milito, nome enlanda milito per kiuj plej katolikemaj sektoroj kontraŭis la ŝtaton. Calles ankaŭ fondis la Revolucian Institucian Partion en 1929. Tiu partio certigis politikan stabilecon post la murdo de la prezident-elektita Álvaro Obregón en 1928. En siaj du postaj refondoj, ĝi tenis la povon kontinue el 1929 ĝis 2000.
Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- Aguilar Camín, Héctor. "The Relevant Tradition: Sonoran Leaders in the Revolution." in Caudillo and Peasant in the Mexican Revolution. D. A. Brading, ed. Cambridge: Cambridge University Press 1980.
- Brown, Lyle C. "The Calles-Cárdenas Connection." en Twentieth-Century Mexico. W. Dirk Raat kaj William H. Beezley, ed. Lincoln: University of Nebraska Press 1986, pp. 146–58.
- Buchenau, Jürgen. Plutarco Elias Calles and the Mexican Revolution (Denver: Rowman & Littlefield, 2006). (ISBN 978-0-7425-3749-1)
- Buchenau, Jürgen. Calles y el movimiento liberal en Nicaragua. Boletín 9. Mexico: Fideicomiso Archivos Plutarco ElíasCalles y Fernando Torreblanca 1992.
- Castro Martínez, Pedro. De la Buerta y Calles: Los límites políticos de la amistad, Boletín 23. Mexico City: FAPEC 1996.
- Dulles, John W.F. Yesterday in Mexico: A Chronicle of the Revolution, 1919–1936. Austin: University of Texas Press 1961.
- Horn, James. "El embajador Sheffield contra el presidente Calles." Historia Mexicana 20, no. 2 (okt 1970): 265–84.
- José Valenzuela, Georgette E. La campaña presidencial de 1923–1924 en México, Mexico City: Instituto Nacional de Estudios Históricos de la Revolución Mexicana, 1998.
- José Valenzuela, Georgette E. El relevo del caudillo: De cómo y por qué Calles fue candidato presidencial. Mexico City: El Caballito 1982.
- José Valenzuela, Georgette E. "El viaje de Plutarco Elías Calles como president electo por Europa y Estados Unidos." Revista Mexicana de Sociología 57, no. 3 (1995): 191–210.
- Krauze, Enrique, Mexico: Biography of Power. New York: HarperCollins 1997. (ISBN 0-06-016325-9)
- Krauze, Enrique. Reformar desde el origen: Plutarco Elias Calles. Mexico City: Fondo de Cultura Económica 1987.
- Kubli, Luciano. Calles y su gobierno: Ensayo biográfico. Mexico City 1931.
- Loyo Camacho, Martha Beatriz. Plutarco Elias Calles desde su exilio. Boletín 45. Mexico City: Archivo Fideicomiso Plutarco Elias Calles y Fernando Torreblanca 2004.
- Lucas, Jeffrey Kent. The Rightward Drift of Mexico's Former Revolutionaries: The Case of Antonio Díaz Soto y Gama. Lewiston, New York: Edwin Mellen Press, 2010.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Mexico Before the World de Plutarco Elías Calles en archive.org
- El General Arkivigite je 2015-10-30 per la retarkivo Wayback Machine, filmo en P.O.V. en PBS (US) kunprezentita de Latino Public Broadcasting; 20a de Julio 2010.