Panĝabio
|
Por samtitolaj artikoloj vidu la paĝojn Panĝabo, Panĝabo (Pakistano) kaj Panĝabo (Barato). |
| Panĝabio | |
| panĝabe ਪੰਜਾਬ, urdue پنجاب, hindie पंजाब, angle Punjab | |
| regiono | |
 Faiz Mahal en Khairpur
| |
| Landoj |  Pakistano,  Barato
|
|---|---|
| Parto de | Sudazio |
| Najbaras kun | 4
|
| Partoj | Pakistana Parto, Barata Parto |
| Riveroj | 5
|
| Ĉefurbo | Lahore |
 Mapo de Panĝabo en la jaro 1909, Brita imperio
| |
 Mapo, kiu montras la modernajn politikajn limojn de Panĝabio
| |
 Vikimedia Komunejo: Punjab region
| |
Panĝabio aŭ Panĝabo (panĝabe en gurumukhi-ortografio: ਪੰਜਾਬ, en Shahmukhi-ortografio: پنجاب, hindie पंजाब, urdue پنجاب, angle Punjab) estas regiono en Sudazio. Norde de la regiono troviĝas Himalajo montaro, la rivero Jamuno limas oriente la regionon kaj en sudo kaj sud-okcidento Aravalli Montetoj kaj Dezerto Tar faras la bordon.[1]
Vortdeveno
[redakti | redakti fonton]La kvin riveroj de la regiono, kiuj nomiĝas kiel la Ĝihalamo, la Ĉenabo, la Ravio, la Satleĝo kaj la Beaso, renkontas la riveron Induson en la sudo de la regiono. Fakte, la nomo panĝabo venas el du persaj vortoj panj (kvin) kaj âb(akvo).[2]
Nuntempaj politikaj limoj
[redakti | redakti fonton]Moderna Panĝabio dividiĝas inter Barato kaj Pakistano. En Pakistano, Panĝabo estas la dua plej granda provincio. Ĝi okupas kvaronon da pakistana teritorio kaj estas hejmo al pli ol duono de loĝantoj de la nacio.
En Barato, Panĝabo plie dividiĝas inter tri ŝtatoj, kiuj nomiĝas kiel Himachal Pradesh, Haryana kaj Panĝabo. Barata Panĝabo estas malgranda ŝtato; malpli ol dekkvinono de baratanoj loĝas tie.[2]
Lingvoj
[redakti | redakti fonton]Panĝaba estas la ĉefa lingvo de la regiono. Pli ol 90 miliono personoj parolas la lingvon kiel gepatra lingvo. Sekve, ĝi estas la 11-a plej populara lingvo en la mondo.[3] Tamen, la lingvo ne estas oficiala en Pakistano kaj en Barato, oni nur agnoskas la lingvo je federacia nivelo. Ekzistas du malsimilaj ortografioj por skribi la lingvon. En la okcidenta parto de la regiono, shahmukhi-ortografio estas populara. Aliflanke, oni uzas gurumukhi-ortografion en la orienta parto.[4]
Krom la panĝaba, oni ankaŭ parolas urduan kaj hindan. Tiuj, kiuj estas edukataj, ankaŭ parolas la anglan.
Religioj
[redakti | redakti fonton]Islamo, Hinduismo kaj Sikhismo estas la ĉefaj religioj. Preskaŭ ĉiuj en la okcidenta parto de la regiono estas islamanoj. Aliflanke, loĝantoj en la orienta parto plejparte sekvas al aŭ hinduismo aŭ sikhismo.[5]
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Inform-fontoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ J. S. Grewal Historical Geography of Punjab. University of California. Arkivita el la originalo je 2012-12-03. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2012-12-03. Alirita 2011-11-29.
- ↑ 2,0 2,1 The Punjab and Its People. COTF.
- ↑ : Department of World Languages and Literatures : Programs : Undergraduate Programs : Punjabi : Instructional Resources : Punjabi Language. San Jose State University.[rompita ligilo]
- ↑ Sandeep Singh Home > Language Studies > LRC Languages > Punjabi. Language Resource Center, Columbia University. Arkivita el la originalo je 2011-07-14. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2011-07-14. Alirita 2011-11-29.
- ↑ Understanding the Punjabi Culture within American Society. New York University Files.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Oficiala Retejo de la Registaro de Panĝabo[rompita ligilo] (Barato)
- Oficiala Retejo de la Registaro de Panĝabo Arkivigite je 2012-06-23 per la retarkivo Wayback Machine (Pakistano)