Muzikdirektoro
Muzikdirektoro (lt.: director musices; mall. MD) estis origine la titolo de estra oficista muzikisto de urbo en Germanio kaj Aŭstrio; ekz. Johann Sebastian Bach estis muzikdirektoro en Lepsiko, Georg Philipp Telemann kaj Carl Philipp Emanuel Bach en Hamburgo, Robert Schumann en Duseldorfo.
Ekde la 19-a jarcento la titolo estas disdonata al la estroj de muzikaj institucioj kiel urbaj blovorkestroj aŭ kantasocioj. Apartaj titoloj estas ekz. urba muzikdirektoro, universitata muzikdirektoro (UMD), eklezia muzikdirektoro (KMD), landa eklezia muzikdirektoro (LKMD), aŭ abateja muzikdirektoro (ekz. en Evangelisches Stift Tübingen). En kelkaj katolikaj diocezoj la estroj de la referejoj por eklezia muziko tenas ankaŭ la titolon dioceza eklezia muzikdirektoro.
La titolon en la historio disdonis princoj, dukoj aŭ reĝoj, nuntempe tamen komunumaj oficejoj, universitatoj aŭ ekleziaj institucioj.
En pli grandaj urboj la muzikdirektoro ricevas ofte la titolon ĝenerala muzikdirektoro (Abk. GMD). Ĉi tiu titolo estis disdonata unuafoje en 1819 en Berlino por Gaspare Spontini. Daniel Barenboim ekzemple estas ekde 1992 GMD de la berlina Staatsoper Unter den Linden.
Pluaj muzikaj oficoj kaj profesioj estas intendanto, muzikestro, arta direktoro, administrestro, dirigento, kapelmajstro kaj kortega kapelmajstro.
Renomaj ĝeneralmuzikaj direktoroj
[redakti | redakti fonton]- Claudio Abbado – 1968–1986 Teatro alla Scala di Milano
- Daniel Barenboim – ekde 1992 Staatsoper Unter den Linden
- Karl Böhm – 1931–1933 Hamburgische Staatsoper, 1934–1943 Semperoper Dresdeno
- Fritz Busch – 1922–1933 Semperoper Dresdeno
- Riccardo Chailly – 2005-2008 Oper Leipzig
- Werner Egk – 1935–1938 kaj 1940–1941 Staatsoper Unter den Linden
- Rafael Frühbeck de Burgos – 1992–1997 Deutsche Oper Berlin
- Wilhelm Furtwängler – 1934–1935 Staatsoper Unter den Linden
- Hartmut Haenchen – 1986–1999 Nederlanda Opero je Amsterdamo
- Eugen Jochum – 1949–1960 Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks
- Herbert von Karajan – 1935–1942 Theater Aachen
- Erich Kleiber – 1923–1934 kaj 1954–1955 Staatsoper Unter den Linden
- Siegfried Köhler – 1964–1973 Saarländisches Staatstheater Saarbrücken
- Albert Lortzing – 1844–1849 Opernhaus Leipzig
- Gustav Mahler – 1891–1897 Hamburgische Staatsoper, 1886–1888 Opernhaus Leipzig
- Kurt Masur – 1960–1964 Komische Oper Berlin
- Zubin Mehta – 1998–2006 Bayerische Staatsoper
- Felix Mendelssohn Bartholdy – 1842–1847 por la eklezia muziko en Prusio
- Giacomo Meyerbeer – 1842–1864 Staatsoper Unter den Linden
- Riccardo Muti – 1986–2005 Teatro alla Scala di Milano
- Donald Runnicles – ekde 2009 Deutsche Oper Berlin
- Wolfgang Sawallisch – 1953–1958 Theater Aachen, 1971–1992 Bayerische Staatsoper
- Friedrich Silcher – 1817–1860 Tübingen
- Giuseppe Sinopoli – 1992–2001 Staatsoper Dresden
- Horst Stein – 1972–1977 Hamburgische Staatsoper
- Otmar Suitner – 1960–1964 Staatsoper Dresden
- Richard Strauss – 1898–1912 Staatsoper Unter den Linden
- Christian Thielemann – ekde 2004 Münchner Philharmoniker
- Simone Young – ekde 2005 Hamburgische Staatsoper