MITROPA
| MITROPA | ||
|---|---|---|
| ||
| negoco • entrepreno vd | ||
| Dum | 24-a de novembro 1916 - 2006 | |
| Sekvanto | SSP Deutschland | |
| Jura formo | akcia kompanio | |
| Sidejo | Munkeno | |
| Lando | Germanio | |
MITROPA estis restoracifirmao plej konata por administri dorm- kaj restoracivagonojn de malsamaj germanlingviaj fervojoj por la plej granda parto de la 20-a jarcento. Fondite en 1916, la nomo "Mitropa" estas akronimo de germane MITteleuROPäische Schlaf- und Speisewagen Aktiengesellschaft (mezeŭropa akcia kompanio de dorm- kaj manĝvagonoj). La vagonoj elmontris klaran burgonjavin-ruĝan livreon kun la Mitropa-emblemo.
Ekde restrukturigo (2002) kiam la enkonstruita manĝoprovizbranĉo estis transprenita de DB-Fernverkehr, la firmao nur disponigis senmovajn manĝservojn por relo kaj vojklientoj. La restanta komerco estis vendita al Compass Group en 2004 kaj kunfandita kun filio de Select Service Partner (SSP) en 2006.
Historio
[redakti | redakti fonton]
La firmao estis fondita dum la Unua mondmilito, la 24an de novembro 1916. Ĝiaj fondintoj inkludis malsamajn fervojsocietojn de la Centraj Potencoj, t.e. Germanio kaj Aŭstrio-Hungario, kiuj nuligis la servon disponigitan fare de de malamikoj posedada Compagnie Internationale des Wagons-Lits (CIWL). De la establado de komercaktivecoj la 1an de januaro 1917, Mitropa aranĝis la monopolon pri translima manĝado kaj longdistancvagonajn servojn, inkluzive de la Balkaniaj eksprestrajnoj inter Berlino kaj Konstantinopolo.
Post la milito, CIWL povis transpreni la plej multajn itinerojn en Mezeŭropo, dum Mitropa konservis la plej multajn el siaj itineroj ene de Germanio kaj Aŭstrio same kiel itineroj al Nederlando, Skandinavio kaj Svislando. De 1928 la firmao prizorgis manĝvagonojn de Bernina-ekspreso kaj Retia fervojo same kiel pri la limuzinaj vagonoj de Rheingold-luksootrajno konkurante la CIWL-Edelweiss-servojn. Mitropa ankaŭ ofertis servojn sur pasaĝerŝipoj sur Danubo por la societo Donaudampfschiffahrtsgesellschaft (DDSG) kaj la baltia pramŝipligo de Sassnitz ĝis Trelleborg.
En tiuj tempoj, Mitropa evoluigis ĝian burgonjavin-ruĝan entreprenan dezajnon, kun moderna tiparo kaj la karakteriza "M" emblemo stilita fare de Karl Schulpig. De 1927, ĝi ankaŭ sponsoris la Mitropan Pokalon, unu el la unuaj internaciaj piedpilko-konkuradojn por klubmembroj. La firmao prosperis inter la militoj kaj administris proksimume 750 trejnistojn antaŭ 1940, aliflanke, ĝi neniam atingis la grandecon de CIWL.
Dume ekde la potencakiro de la Nazioj en 1933 la entreprena estraro estis metita sur ŝtatkongruan linion pluraj dungitoj surŝipe organiziĝis en sekreta sindikatmovado kaj faris uzon de sia profesia agado por kontrabandi sekretajn mesaĝojn kaj materialon trans internaciaj limoj. En la Dua mondmilito la komerco de la firmao estis grave limigita, dume aliflanke Mitropa provizore prizorgis iamajn CIWL-servojn en teritorioj kontrolitaj fare de Wehrmacht, inkluzive de restoracioj en la ĉefstacidomo de Varsovio. Restoracivagonservoj nuligitis en 1942 fare de ordono de ŝtata sekretario Albert Ganzenmüller kaj la lastaj longdistancvagonaj ligoj estis finitaj en 1944.
Dum la Malvarma Milito kaj la divido de Germanujo Mitropa iĝis la restoracifirmao por Deutsche Reichsbahn, la nacia fervojo de GDR. La okcidenta sekcio de Mitropa alinomis sin Deutsche Schlafwagen- und Speisewagengesellschaft (DSG) administronte la vagonarojn de Deutsche Bundesbahn. Bazite en Orienta Berlino Mitropa A.K. estis unu el la tre malmultaj akciaj kompanioj kiuj restis en ekzisto dum la komunista epoko en GDR. Krom dorm- kaj restoracivagonoj ĝi prizorgis restoraciojn ĉe ĉiuj gravaj stacioj, sur pasaĝeraj ŝipoj, kaj sur baltaj pramoj. En 1961 la firmao transprenis la orientgermanajn aŭtovojajn serv-areojn kaj malfermis motelon en 1971.
Post Turniĝo kaj Mitropa kaj DSG daŭre funkciis en iliaj respektivaj partoj de Germanio ĝis la 1.1.1994 kiam Reichsbahn kaj Bundesbahn estis kunfanditaj por formi Deutsche Bahn AG. Mitropa kaj DSG ankaŭ estis re-kombinitaj sub la Mitropa-emblemo. La nova Mitropa daŭre servis vojaĝantojn sur relo, vojo kaj maro kaj disponigis servojn ĉe stacidomoj. Ĉar la enspezoj ne bonis, la ŝipkomerco sur la baltaj pramoj estis vendita al Scandlines en 1999/2000-a. La 1an de julio 2002, la tradicia kernkomerco de fervojmanĝoprovizo kaj dormantoj estis transdonitaj al DB Reise & Touristik AG kiu renomitis DB Fernverkehr en 2003, 100 procenta filio de Deutsche Bahn AG. Dormanto-trejnistoj sur Deutsche Bahn-trajnoj estas administritaj fare de City Night Line-servoj.
La 1an de aprilo 2004 la resto de Mitropa AG estis vendita al la germana branĉo de la Compass-Grupo kaj transformita en kompanion kun limigitan respondecon (GmbH). Ĝi funkciigis manĝservojn ĉe stacidomoj kaj aŭtovojservon. Ekde 2006, Mitropa funkciigas aferojn sub la nomo SSP Deutschland GmbH.
_(14121931109).jpg){kind=spacer}
Filmoj kaj bagatelaĵoj
[redakti | redakti fonton]En la filmo "Enemy at the Gates" , majoro Erwin König (Ed Harris) estas montrita en luksa Mitropa-restoracivagono survoje al Stalingrado kiam li rimarkas en la kontraŭa trako kuŝvagonojn plenaj de pafvunditaj soldatoj. La filmo "Europa" de Lars von Trier kun intrigo en la Usona okupadzono de Germanujo en 1945, implikas firmaon nomitan Zentropa ofertantan servojn por restoraciaj kaj aŭtotransportaj vagonaroj. En la filmo "Goodbye Lenin" la ĉefa figuro Alex Kerner (Daniel Brühl) instrukcias sian kunlaboranton kaj amikon Denis Domaschke (Florian Lukas) mensoge aserti ke li estas manĝaĉetanto por Mitropa-restoracioj. En la sepa epizodo de la filmo "Seventeen Moments of Spring" la emblemoj de la firmao estas videblaj, kiam la generalo, la kunvojaĝanto de Stierlitz, piediras tra la stacidomo.
La malfermo de Café Mitropa en Okcidenta Berlino en 1979, tiam populara ejo por artistoj kaj bohemianoj, gajnis akrajn protestojn fare de la Orientgermana Mitropa-anoj tiel ke la tuto devis renomiĝi je Café M.
La amikara societo Freunde der Mitropa, unuiĝo por klasika restoracivagonrestarigo, estis fondita la 28an de novembro 1996. Mitropa- modelfervojvojaĝbusoj estis produktitaj fare de multaj firmaoj inkluzive de Märklin, Fleischmann, Trix kaj aliaj.
Fonto
[redakti | redakti fonton]En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Mitropa en la angla Vikipedio.
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Gottfried Krüger-Wittmack: 75 Jahre MITROPA. Hermann Merker Verlag, Fürstenfeldbruck 1992, ISBN 3-922404-28-6
- Albert Mühl: 75 Jahre Mitropa – Die Geschichte der Mitteleuropäischen Schlafwagen- und Speisewagen-Aktiengesellschaft. EK-Verlag GmbH Freiburg 1992, ISBN 3-88255-674-9
- Tilo Köhler: Sie werden plaziert! Die Geschichte der Mitropa, Transit-Verlag, Berlin 2002, ISBN 3-88747-177-6
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Amikara societo
- SSP Deutschland GmbH Arkivigite je 2010-02-16 per la retarkivo Wayback Machine
- Historio de MITROPA
- Gazetartikolo okaze de la malapero de MITROPA kiel firmao-nomo[rompita ligilo]