L’ Avarulo

L' avarulo
Origine	L’Avare
dramatic work
Aŭtoroj
Aŭtoro	Molière
Lingvoj
Lingvo	franca lingvo
Eldonado
Eldondato	1668
Ĝenro	komedio
Roluloj Harpagon • Cléante • Valère • Marianne • Elise • Anselme • Frosine • Master Simon • Master Jacques • La Flèche • Mistress Claude • Brindavoine • La Merluche • A Magistrate • Clerk of Magistrate vd

L' Avarulo (france L'Avare) estas kvinakta proza komedio de Moliero, originale franclingva. Ĝi estis unue prezentita en la 9-a de Septembro, 1668, en la Teatro de la Reĝa Palaco (france Théâtre du Palais-Royal) en Parizo.

La teatraĵo estas bazita sur la latina komedio La Orujo (latine Aulularia) de Plaŭto kaj sur itallingvaj komedioj de la 17-a jarcento.

Roluloj

Jen la ĉefroluloj de la teatraĵo.

• Harpagono (france Harpagon) estas la avarulo de la titolo, kies nomon Moliero derivis de la latina vorto harpagō (hoko). Li estas maljuna vidvo.
• Kleanto (france Cléante) estas filo de Harpagono kaj frato de Elizo.
• Elizo (france Elise) estas filo de Harpagono kaj fratino de Kleanto, kaj la amato de Valero.
• Valero (france Valère) estas la amanto de Elizo. Pro amo, li dungiĝis kiel servisto de Harpagono.
• Mariano (france Mariane) estas fratino de Valero, amato de Harpagono, kaj amanto de Kleanto.

Esperanta traduko

La verko estis unu el la plej fruaj tradukoj en Esperanto. La verkon tradukis Samuel Meyer, kiel parton de la Kolekto Esperanta aprobita de d-ro Zamenhof; tiu traduko estis eldonita en 1904, kaj dua reviziita eldono aperis en 1907. La traduko ricevis la unuan premion ĉe la dua literatura konkurso de la Société pour la propagation de l'Espéranto (nun Espéranto-France) pro „Fidela reprodukto de la fizionomio de la teksto.“ (L’Espérantiste, 1904, p. 181.)

La traduko tiel famiĝis, ke Raymond Schwartz foje verkis la jenan humuran poeziaĵon:

Oni rulis Molière

En la neĝo por lin lavi

Kaj per tio mem… ĉefverkon

Oni tuj sukcesis havi!

"Lava rulo" de Molière….

(el Raymond Schwartz, Verdkata Testamento, 1926)

Recenzoj

„ La « Kolekto Esperanta » aprobita de Dro Zamenhof, ĵus eldonas tri novajn libretojn. La unua prezentas al ni tradukon de « L’avarulo » de Molière ; la aŭtoro estas Sro Sam. Meyer kaj lia traduko ricevis la unuan premion (sekcio honora) ĉe la dua konkurso literatura de la Societo p. p. Esperanto. Tiu rekompenco montras ke la verko de Sro Sam. Meyer meritas atenteman legon kaj ke la tradukinto zorge konservis la spritecon kaj la lertecon de la fama Franca aŭtoro. ” — La belga sonorilo - Numero 026, Oktobro (1904)

Eksteraj ligiloj

• Enciklopedio de Esperanto en sia originala formo en la Interreto
• Plena teksto de la traduko de Meyer Arkivigite je 2020-03-31 per la retarkivo Wayback Machine
• Skanaĵo de la originala Esperanta eldono de Meyer
• Originala franclingva teksto L’Avare ĉe Projekto Gutenberg
• Katalogo de Heredaĵbiblioteko Hendrik Conscience
• Katalogo "Erfgoedbib" en LibraryThing