Klerodendro

Kiel legi la taksonomion Klerodendro
floraro de Clerodendrum speciosissimum
Biologia klasado
Regno: Plantoj Plantae Divizio: Angiospermoj Magnoliophyta Klaso: Dukotiledonuloj Dicotyledones Ordo: Lamialoj Lamiales Familio: Lamiacoj Lamiaceae Subfamilio: Ajugoideae Genro: Klerodendro, Clerodendrum
Aliaj Vikimediaj projektoj

Klerodendro aŭ latine Clerodendron aŭ Clerodendrum estas plantogenro ene de la familio de la Lamiacoj (Lamiaceae). Kelkaj specioj estas uzataj kiel ornamplantoj.

Priskribo

ilustraĵo de grimpanta klerodendro (Clerodendrum thomsoniae)

Ilustraĵo de Clerodendrum infortunatum el Jardin de la Malmaison, 1801

Ilustraĵo de Clerodendrum capitatum el Curtis Botanical Magazine, volumo 74, 1848, tabulo 4355

parto de la floraro de Clerodendrum paniculatum kun okulfrapaj floroj. (longaj stamenoj kaj stilusoj

Ilustraĵo de Clerodendrum intermedium el Francisco Manuel Blanco: Flora de Filipinas ... Gran edicion ... Atlas I

Clerodendrum speciosissimum, fruktaro konsistas de kvar fruktoparoj kiuj kune iĝas unu drupo

Habito kaj folioj

Klerodendro-specioj estas malgrandaj arboj, arbustoj, lianoj, malofte ankaŭ duonarbustoj kaj pli aŭ malpli longe vivantaj herbaj plantoj. La tigo estas plej ofte starantaj vertikale kaj malofte grimpantaj. Kelkaj specioj havas stolonojn. La arboŝelo estas neniam veruka (male al Ovieda).

En la genro Clerodendrum estas kaj deciduaj kaj somerverdaj kaj ĉiamverdaj specioj. La folioj preskaŭ ĉiam havas tigojn. Ili ne havas dornojn (male al Ovieda).

Floraroj kaj floroj

La floroj staras plej ofte en maldensaj ĝis densaj cumaj aŭ kapitulaj floraroj.

Clerodendrum-specioj havas relative grandajn kaj pompajn florojn. La duseksaj floroj estas zigomorfaj kaj havas kvinnombran duoblan involukron. La kvin sepaloj estas kunkreskintaj al sonorilforma, uja, aŭ tuba kaliko. La petaloj estas ruĝaj, rozekoloraj, blankaj aŭ flavaj. La du ovarioj estas komplete kunkreskintaj al 4-kamera ovario. Por fruktkamero estas nur po unu semo.

Fruktoj kaj semoj

La karnecaj drupoj en matura stato havas okulfrapan koloron.

Ekologio

La polenigado okazas per papilioj kun longaj rostroj, kelkfoje per birdoj.

Ilustraĵo de Clerodendrum minahassae

Ilustraĵo de Clerodendrum minahassae el Blanco

Sistematiko kaj uzado

La genron Clerodendrum starigis en la jaro 1753 Carl von Linné en Species Plantarum. Tipospecio estas Clerodendrum infortunatum L. Sinonimoj por Clerodendrum L. estas: Volkmannia JACQ., Valdia BOEHM., Torreya SPRENG. NOM. ILLEG., Tetraclea A.GRAY, Siphoboea BAILL., Siphonanthus L., Montalbania NECK., Marurang ADANS., Egena RAF., Duglassia HOUST., Cryptanthus OSBECK nom. rej., Cleianthus LOUR. EX B.A.GOMES, Bellevalia SCOP. NOM. ILLEG., Archboldia E.BEER & H.J.LAM, Agricolaea SCHRANK, AdelosaBLUME. La genro Clerodendrum apartenis antaŭe al la familio Verbenacoj kaj al la subfamilio Ajugoideae ene de la familio Lamiaceae.

La ankoraŭ nur ĉ. 150 Clerodendrum-specioj troviĝas nur en la Paleotropiso. Kelkajn speciojn oni trovis ankaŭ en la moderaj regionoj de Azio kaj Afriko. En Ĉinujo ekzistas ĉ. 34 specioj. La gencentro estas kun 60 ĝis 61 specioj Madagaskaro. Nur tri troviĝas ekster Madagaskaro. La plej multaj kreskas en arbaroj kaj densejoj.

Minimume ekde 2010 la aŭtoroj opinias, ke la neotropisaj specioj ne plu apartenas al Clerodendrum. Ĉirkaŭ 8 specioj troviĝas en Kubo.

La genro Clerodendrum enhavas ankoraŭ 150 ĝis ĉ. 300 speciojn

floraro de Clerodendrum bipindense

floraro de Clerodendrum buchananii

floraro kaj folio de Clerodendrum bungei

floraro de Clerodendrum calamitosum

Clerodendrum chinense

floraro de Clerodendrum floribundum

habito, folioj kaj floraroj de Clerodendrum formicarum

habito kaj floraro de Clerodendrum globuliflorum

habito, folioj kaj floroj de Clerodendrum indicum

brile ruĝa kaliko kaj matura frukto de Clerodendrum indicum

habito, folioj kaj floroj de Clerodendrum infortunatum

habito, folioj kaj floroj de Clerodendrum japonicum

habito, folioj kaj fruktoj de Clerodendrum laciniatum

Clerodendrum laevifolium

floraroj de Clerodendrum macrostegium

brile ruĝa kaliko kaj maturaj fruktoj de Clerodendrum minahassae

branĉo kun folioj kaj floraro de Clerodendrum nutans

habito, folioj kaj floraroj de Clerodendrum paniculatum

habito de Clerodendrum phlomidis

floraro de Clerodendrum quadriloculare kun ĉ. 8 centimetro longa, tre mallarĝa korona tubo

folioj kaj floraroj de Clerodendrum schmidtii

floraro de Clerodendrum schweinfurthii

habito, folioj kaj floraroj de Clerodendrum speciosissimum

floraroj de Clerodendrum ×speciosum

branĉo kun folioj kaj floraro de Clerodendrum splendens

Clerodendrum ternatum

Clerodendrum thomsoniae, ornamplanto kun ruĝaj petaloj kaj blanka sepaloj

la el kvar fruktpartoj konsistanta drupo kaj okulfrapa kaliko de Clerodendrum tomentosum

habito, folioj kaj floraroj de Clerodendrum trichotomum

Clerodendrum umbellatum

• Clerodendrum abilioi R.FERN.: Ĝi troviĝas en norda Mozambiko.
• Clerodendrum adenocalyx DOP: Ĝi troviĝas en Laoso
• Clerodendrum adenophysumHALLIER F.: Ĝi hejmiĝas en okcidenta Malajzio
• Clerodendrum africanum MOLDENKE: Ĝi nur hejmiĝas en KwaZulu-Natal.
• Clerodendrum albiflos H.J.LAM: Ĝi hejmiĝas en okcidenta Nov-Gvineo.
• Clerodendrum alboviolaceum MOLDENKE: Ĝi hejmiĝas en orienta Madagaskaro en la provincoj Antsiranana, Fianarantsoa kaj Toamasina
• Clerodendrum andamanense (MOLDENKE) A.RAJENDRAN & P.DANIEL: Ĝi hejmiĝas sur la sudaj Andamanoj.
• Clerodendrum anomalum LETOUZEY: Ĝi hejmiĝas en Kameruno kaj Gabono.
• Clerodendrum apayaoense QUISUMB.: Ĝi hejmiĝas en Filipinoj.
• Clerodendrum arenarium BAKER: Ĝi hejmiĝas en Madagaskaraj provincoj Antananarivo, Fianarantsoa, Mahajanga kaj Toamasina.
• Clerodendrum atlanticum JONGKIND: Ĝi kreskas en Kameruno kaj Gabono.
• Clerodendrum aucubifolium HEMSL.: Ĝi hejmiĝas en norda Madagaskaro en la provincoj Antsiranana kaj Toamasina.
• Clerodendrum bakhuizenii MOLDENKE: Ĝi kreskas sur la insulo Javo.
• Clerodendrum barba-felis HALLIER F.:Ĝi kreskas sur Saravako
• Clerodendrum baronianum OLIV.: Ĝi hejmiĝas en la orientaj provincoj Antsirana kaj Toa-masina.
• Clerodendrum baumii GÜRKE: Ĝi hejmiĝas en la Demokratia Respubliko Kongo ĝis Angolo
• Clerodendrum bingaense S.MOORE: Ĝi hejmiĝas en la Demokratia Respubliko Kongo.
• Clerodendrum bipindense GÜRKE: Ĝi kreskas en Niĝerio ĝis la okcidenta-meza tropika Afriko.
• Clerodendrum boivinii MOLDENKE: Tiu ĉi endemio kreskas nur en nord-orienta Madagaskaro (provinco Antsiranana)
• Clerodendrum bosseri CAPURON: La endemiulo troviĝas en unu loko de la norda Madagaskara provinco Antsiranana.
• Clerodendrum brachyanthum SCHAUER: Ĝi hejmiĝas en meza kaj orienta Malajzio.
• Clerodendrum brachystemon C.Y.WU & R.C.FANG: Ĝi bone kreskas en maldensaj arbaroj laŭlonge de la valoj en altejoj de 800 ĝis 1400 m en la aŭtonoma distrikto Xishuangbanna de la Dajoj en la provinco Juano kaj en Mêdog en Tibeto.
• Clerodendrum bracteatum WALL. EX WALP.: ĝi troviĝas de la Himalajo ĝis sudokcidenta Malajzio.
• Clerodendrum brassii BEER & H.J.LAM: Ĝi hejmiĝas en Papuo-Nov-Gvineo.
• Clerodendrum breviflorum RIDL.: Ĝi troviĝas en Malajzio.
• Clerodendrum brooksii RIDL.: Ĝi nur troviĝas sur Sumatro.
• Clerodendrum brunfelsiiflorum HALLIER F.: Ĝi nur kreskas sovaĝe sur la Molukoj.
• Clerodendrum brunnescens MOLDENKE: Tiu ĉi endemiulo nur estas konata de maksimume kvin trovejoj en meza Madagaskara provinco Toamasina.
• Clerodendrum buchananii ROXB.) WALP.: Ĝi troviĝas de Malajzio ĝis la insuloj en la sudokcidenta Pacifiko.
• Clerodendrum buchneri GÜRKE: Ĝi hejmiĝas de Tanzanio ĝis Angolo.
• Clerodendrum buettneri GÜRKE: Ĝi troviĝas de Niĝerio ĝis la centra kaj okcidenta tropika Afriko.
• Clerodendrum bungei STEUD.) (sin.: Clerodendrum yatschuense H.J.P.WINKL.): Ĝi hejmiĝas en Vjetnamio kaj Tajvano. Ekzistas ekde 1982 du varioj.
  • Clerodendrum bungei STEUD. var. bungei: Ĝi troviĝas en du partoj de Ĉinujo, en ajvano kaj Vjetnamio. Ĝi estas neofito en kelkaj regionoj.
  • Clerodendrum bungei var. megacalyx C.Y.WU EX S.L.CHEN: Ĝi estis priskribita unuafoje en 1982. La planto kreskas en arbarrandoj ĉe montaraj deklivoj en alteco de ĉ. 1100 metroj en Siĉuano.
• Clerodendrum calamitosum L.: Ĝi hejmiĝas de Hindoĉinio ĝis Malajzio.
• Clerodendrum canescens WALL. EX WALP.: Ĝi ie troviĝas en Vjetnamio, en la suda Ĉinujo kaj en Tajvano
• Clerodendrum capitatum (WILLD.) SCHUMACH. & THONN.: Ĝi hejmiĝas de la tropika Afriko ĝis Egiptujo.
• Clerodendrum carnosulum BAKER: Ĝi troviĝas de Kameruno ĝis Angolo.
• Clerodendrum caryopteroides MOLDENKE: Ĝi hejmiĝas en Laoso.
• Clerodendrum cauliflorumVATKE: Ĝi troviĝas en malmultaj kreskejoj en la madagaskara provinco Antsiranana.
• Clerodendrum cecil-fischeri A.RAJENDRAN & P.DANIEL: Ĝi troviĝas en Asamo kaj en Birmo
• Clerodendrum cephalanthum OLIV.:Ĝi ekzistas en sep subspecioj en la tropika Afriko
• Clerodendrum ceramenae MOLDENKE: Ĝi hejmiĝas sur la Molukoj.
• Clerodendrum chamaeriphes WERNHAM: Sie kommt in Kamerun vor.
• Clerodendrum chartaceum MOLDENKE (Clerodendrum bellum Moldenke): Ĝi troviĝas en la madagaskaraj provincoj Antananarivo, Antsiranana, Fianarantsoa kaj Toamasina
• Clerodendrum chinense (OSBECK) MABB., sin.: Cryptanthus chinensis OSBECK, Volkmannia japonica JACQ., Volkameria fragrans VENT., Agricolaea fragrans (VENT.) SCHRANK, Clero-dendrum fragransWILLD., Clerodendrum fragrans (VENT.) R.Br. NOM. ILLEG., Clerodendrum phi-lippinum SCHAUER, Clerodendrum macradenium MIQ., Clerodendrum roseum POIT., Clero-dendrum lasiocephalum C.B.Clarke, Ovieda fragrans (VENT.) HITCHC., Clerodendrum japonicu-m (JACQ.) GANDHI nom. illeg.): Ĝi hejmiĝas de la suda Ĉinujo ĝis la tropika Azio..
• Clerodendrum chlorisepalum MERR. EX MOLDENKE: Ĝi troviĝas en norda Vjetnamio.
• Clerodendrum citrinum RIDL.: Ĝia hejmregiono estas la malaja duoninsulo.
• Clerodendrum cochinchinense DOP: Ĝi hejmiĝas de Kamboĝo ĝis Vjetnamio.
• Clerodendrum colebrookeanum WALP. (sin.: Clerodendrum ixoriflorumHASSK., Clero-dendrum colebrookianum var. denticulatum C.B.CLARKE, Clerodendrum colebrookianum var. henryanum MOLDENKE): Ĝi estas disvastigita en la tropika kaj subtropika Azio.
• Clerodendrum comans MOLDENKE: Ĝi hejmiĝas en Madagaskaro.
• Clerodendrum condensatum MIQ.: Sumatro.
• Clerodendrum confine S.L.CHEN & T.D.ZHUANG: Ĝi bone kreskas en la densejo en altecoj de 1400 ĝis 2000 metroj, en la ĉina provincoj Guizhou kaj Sichuan.
• Clerodendrum confusum HALLIER F.: Ĝi troviĝas en Malajzio sur la insularo de la Salomonoj.
• Clerodendrum corbisieri DE WILD.: Ĝi troviĝas en la suda parto de Demokratia Respubliko Kongo.
• Clerodendrum cordatum D.DON (sin.: Clerodendrum affine GRIFF., Clerodendrum cas-taneifolium KLOTZSCH NOM. ILLEG., Clerodendrum depauperatum Wall. ex Steud., Clerodendrum infortunatum GAERTN. nom. illeg., Clerodendrum pubescens LINDL.): Ĝia hejmregiono estas la tropika Azio ĝis suda Ĉinujo.
• Clerodendrum costatum R.BR.: Ĝi hejmiĝas de Papuo-Nov-Gvineo ĝis norda Aŭstralio.
• Clerodendrum cyrtophyllum TURCZ.: Ekzistas du varioj ekde 1982.
  • Clerodendrum cyrtophyllum TURCZ. var. cyrtophyllum: Ĝi venas el Koreujo, Malajzio, Vjetnamio, Tajvano kaj la ĉinaj provincoj Anhui, Fujian, Guangdong, Guangxi, Guizhou, Hainan, Henan, Hubei, Hunan, Jiangxi, Sichuan, Yunnan kaj Zhejiang:
  • Clerodendrum cyrtophyllum var. kwangsiense S.L.CHEN & T.D.ZHUANG: Ĝi estis unuafoje pris-kribita en 1982 el Guangxi. Ĝi kreskas en densejoj ĉe deklivoj en altecoj de 500 ĝis 1000 metroj.
• Clerodendrum cumingianum SCHAUER: Ĝi troviĝas en Filipinoj
• Clerodendrum curranii ELMER: Ĝi venas el Filipinoj.
• Clerodendrum curtisii N.E.BR.: Ĝia hejmregiono estas la malaja duoninsulo.
• Clerodendrum cuspidatum TURCZ.: Ĝi venas el Kolombio.
• Clerodendrum cyrtophyllum TURCZ.: Ĝi troviĝas en du varioj en suda Cinujo ĝis Koreujo kaj Vjetnamio.
• Clerodendrum dauphinense MOLDENKE: Ĝia hejmlando estas Madagaskaro.
• Clerodendrum decaryi MOLDENKE: Tiu ĉi endemio kreskas nur ĉe unu loko en Madagaskaro.
• Clerodendrum deflexum WALL.: Ĝi hejmiĝas en suda Hindoĉinio ĝis okcidenta Malajzio.
• Clerodendrum dembianense CHIOV.: Ĝi kreskas de Eritreo ĝis Tanzanio.
• Clerodendrum densiflorum GRIFF.: Ĝia hejmlando estas Birmo.
• Clerodendrum dependens Aug.DC. (sin.: Clerodendrum filipes MOLDENKE): Ĝi troviĝas en orienta Madagaskaro tie en la provincoj Antsiranana, Mahajanga kaj Toamasina.
• Clerodendrum dewittei MOLDENKE: Hejmloko Demokratia Respubliko Kongo.
• Clerodendrum dinklagei GÜRKE: Ĝia hejmlando estas Kameruno.
• Clerodendrum disparifolium BLUME: Ĝi hejmiĝis de Tajlando ĝis okcidenta Malajzio.
• Clerodendrum dusenii GÜRKE: Ĝi en Togo ĝis norda Angolo.
• Clerodendrum ekmanii MOLDENKE: Ĝi hejmiĝas en Paragvajo ĝis nordorienta Argentino.
• Clerodendrum elbertii HALLIER F.: Tiu endemio kreskas nur sur la insulo Sumbavo.
• Clerodendrum elliotii MOLDENKE: Ĝi kreskas maksimume sur maksimume kvin ejoj en la madagaskaraj provincoj Fianarantsoa kaj Toamasina.
• Clerodendrum elliptifolium MERR.: Ĝi kreskas nur sur la Filipinoj.
• Clerodendrum emirnense BOJER EX HOOK.: Ĝi hejmiĝas en la madagaskaraj provincoj Antananarivo, Mahajanga kaj Toamasina.
• Clerodendrum erectum DE WILD.: Sie kommt von der Demokratischen Republik Kongo und der Respubliko Kongo ĝis Zambio.
• Clerodendrum ervatamioides C.Y.WU: Ĝi bone kreskasen miksarbaroj ĉe montaj deklivoj en altecoj de 100 ĝis 700 metroj en Junano.
• Clerodendrum eucalycinum OLIV.: Ĝi aperas en la madagaskara provincoj Fianarantsoa, Mahajanga kaj Toamasina.
• Clerodendrum eupatorioides BAKER: Ĝi hejmiĝas en Kameruno.
• Clerodendrum excavatum DE WILD.: Ĝi kreskas en la tropika okcidenta kaj centra Afriko.
• Clerodendrum farafanganense MOLDENKE: Ĝi hejmiĝas en sudorienta Madagaskaro en la provincoj Fianarantsoa kaj Toliara.
• Clerodendrum fasciculatum B.THOMAS: Ĝi hejmiĝas en Tanzanio.
• Clerodendrum fastigiatum (HUNTER EX RIDL.) H.J.LAM: Ĝi troviĝas en okcidenta kaj centra Malajzio.
• Clerodendrum finetii DOP: Ĝi hejmiĝas en Kamboĝo.
• Clerodendrum fistulosum BECC.: Ĝi hejmiĝas en Borneo.
• Clerodendrum flavum MERR.: Ĝi hemiĝas en Filipinoj.
• Clerodendrum floribundum R.BR. NON HORT. EX SCHAU: Ekzistas kvin varioj.
  • Clerodendrum floribundum var. angustifolium MOLDENKE: Ĝi hejmiĝas en norda kaj orienta Aŭstralio.
  • Clerodendrum floribundum var. attenuatum (R.Br.) MOLDENKE: Papuo-Novgvineo kaj orienta Aŭstralio
  • Clerodendrum floribundum var. coriaceum (R.BR.) MOLDENKE: Ĝi hejmiĝas en Papuo-Nov-Gvineo kaj norda Aŭstralio.
  • Clerodendrum floribundum R.Br. var. floribundum: Nov-Gvineo kaj orienta Aŭstralio
  • Clerodendrum floribundum var. ovatum (R.BR.) DOMIN: Nov-Gvineo kaj norda Aŭstralio
• Clerodendrum formicarum GÜRKE: Tropika Afriko ĝis Egiptujo
• Clerodendrum fortunatum L.:ĉinaJ provincoj Fujian, Guangdong, Guangxi kaj Jiangxi, de Vjetnamio ĝis Javo.
• Clerodendrum friesii K.SCHUM.: Papuo-Novgvineo.
• Clerodendrum frutectorum S.MOORE: Tanzanio ĝis Zimbabvo.
• Clerodendrum fugitans WERNHAM: Kameruno
• Clerodendrum fuscum GÜRKE: Gabono ĝis Ugando kaj la norda Angolo.
• Clerodendrum galeatum BALF. F.: Endemio el Sokotro.
• Clerodendrum garrettianum CRAIB: Laoso, Tajlando, suda kaj okcidenta Junano.
• Clerodendrum gaudichaudii DOP: Vjetnamio
• Clerodendrum geoffrayi DOP: Kamboĝo.
• Clerodendrum gibbosum MOLDENKE: orienta Madagaskaro
• Clerodendrum glandulosum LINDL.
• Clerodendrum globosum MOLDENKE: Madagaskaro.
• Clerodendrum globuliflorum THOMAS: Niĝerio ĝis okcidenta kaj meza tropika Afriko.
• Clerodendrum godefroyi KUNTZE: Hindoĉinio.
• Clerodendrum grayi MUNIR: Kvinslando
• Clerodendrum grevei MOLDENKE: okcidenta Madagaskaro
• Clerodendrum griffithianum C.B.CLARKE: Asamo trans Birmo al suda Junano
• Clerodendrum haematolasium HALLIER F.: Tajlando Birmo kaj Borneo.
• Clerodendrum hahnianum DOP: Kamboĝo.
• Clerodendrum hainanense HAND.-MAZZ.: kreskas en arbaroj kaj montdeklivoj de alteco de 200 ĝis 900 metroj en la ĉinaj provincoj Hajnano kaj Guangxi.
• Clerodendrum harmandianum DOP: Vjetnamio.
• Clerodendrum hastatum (ROXB.) LINDL.: suda Butano ĝis norda Bangladeŝo.
• Clerodendrum hendersonii MOLDENKE: Malajzio
• Clerodendrum henryi C.PEI: Endemio en arbaroj kaj laŭlonge de valoj altecoj de 700 ĝis 1200 metroj en sudokcidenta Junano.
• Clerodendrum hettae HALLIER F.: Malgrandaj Sundaj Insuloj.
• Clerodendrum hexangulatum B.THOMAS: Kameruno
• Clerodendrum hildebrandtii VATKE: ekzistas en du varioj en suda Somalio ĝis norda Mozambiko.
• Clerodendrum hircinum SCHAUER: Madagaskaro.
• Clerodendrum hispidum M.R.HEND.: Tajlando kaj Malajzio.
• Clerodendrum hiulcum MOLDENKE: orienta Madagaskaro.
• Clerodendrum horsfieldii MIQ.: Javo.
• Clerodendrum humbertii MOLDENKE: sudokcidenta Madagaskaro.
• Clerodendrum inaequipetiolatum R.D.GOOD: Kameruno ĝis norda Angolo.
• Clerodendrum indicum (L.) KUNTZE: Hinda subkontinento, Hindoĉinio ĝis la ĉinaj provincoj Guangdong kaj Junano kaj okcidenta Malezio. Ĝi estas en multaj tropikaj regionoj neofito.
• Clerodendrum infortunatum L. (sin.: Clerodendrum viscosum VENT. NOM. SUPERFL., Volkameria infortunata (L.) ROXB., Ovieda infortunata (L.) BAILL., Clerodendrum calycinum TURCZ.): suda Hindio ĝis Hindoĉinio kaj Malajzio.
• Clerodendrum ingratum K.SCHUM. & LAUTERB.: orienta Malajzio.
• Clerodendrum insolitum MOLDENKE: orienta Madagaskaro.
• Clerodendrum intermedium CHAM.: suda Tajvano ĝis Malajzio.
• Clerodendrum involucratum VATKE: Madagaskaro.
• Clerodendrum japonicum (THUNB.) SWEET (sin.: Volkameria japonica THUNB.): ekde 2011 ekzistas du varioj.
  • Clerodendrum japonicum var. bethuneanum (H.LOW) WEARN & MABB. (sin.: Clerodendrum bethuneanum H.LOW, Clerodendrum squamatum var. bethuneanum (H.Low) Bakh.): Ĝi estas ekde 2011 vario. Borneo kaj Filipinoj.
  • Clerodendrum japonicum H.LOW VAR. japonicum (sin.: Clerodendrum coccineum (LOISEL.) D.DIETR., Clerodendrum coccineum H.J.LAM, Clerodendrum darrisii H.LÉV., Clerodendrum dentatum (ROXB.) STEUD., Clerodendrum esquirolii H.LÉV. nom. illeg., Clerodendrum illustre N.E.BR., Clerodendrum imperialis CARRIÈRE, Clerodendrum kaempferi (JACQ.) SIEBOLD EX HASSK., Clerodendrum leveillei FEDDE EX H.LÉV., Clerodendrum squamatum VAHL, Clerodendrum speciosum TEIJSM. & BINN. EX WIGMAN NOM. ILLEG., Clerodendrum japonicum var. album C.PEI): tropika kaj subtropika Azio.
• Clerodendrum johnstonii OLIV.: Ekde 1992 ekzistas du subspecioj.
  • Clerodendrum johnstonii OLIV. SUBSP. johnstonii (sin.: Clerodendrum murigono CHIOV.): sudokcidenta Etiopio trans Somalio, Sudano, Burundo, Ruando, Demokratia Respubliko Kongo, Kenjo, Tanzanio, Ugando kaj Malavio ĝis Zambio.
  • Clerodendrum johnstonii subsp. marsabitense VERDC.: Ĝi estis unuafoje priskribita en 1992 kaj ĝi hejmiĝas en Kenjo kaj norda Tanzanio.
• Clerodendrum johorense MOLDENKE: Malajzio.
• Clerodendrum kaichianum P.S.HSU: ĉinaj provincoj Anhujo, Fujian, Jiangxi kaj Zhejiang.
• Clerodendrum kalaotoense H.J.LAM: Sulaveso.
• Clerodendrum kamhyoae PHILLIPSON & L.ALLORGE: Ĝi estis unuafoje priskribita 2016 el Madagaskaro.
• Clerodendrum kampotense DOP: Kamboĝo.
• Clerodendrum kanichiDE WILD.: Demokratia Respubliko Kongo.
• Clerodendrum katangensis DE WILD.: Demokratia Respubliko Kongo.
• Clerodendrum kauderni MOLDENKE: okcidenta Madagaskaro.
• Clerodendrum kiangsiense MERR. EX H.L.LI: Ĝi kreskas en arbaroj en altecoj de 100 ĝis 400 metroj en la ĉinaj provincoj Jiangxi kaj Zhejiang.
• Clerodendrum kinabaluense STAPF: norda Borneo.
• Clerodendrum klemmei ELMER: Filipinoj.
• Clerodendrum kwangtungense HAND.-MAZZ.: en la ĉinaj provincoj norda Guangdong, nord-orienta Guangxi, nordorienta Guizhou, Hunano kaj Junano.
• Clerodendrum laciniatum BALF. F.: Endemiulo sur la insulo Rodrigues.
• Clerodendrum laevifolium BLUME (sin.: Clerodendrum nutans {WALL. EX D.DON nom. illeg., Clerodendrum ellipticum ZIPP. EX SPAN., Clerodendrum wallichii MERR.): Pakistano ĝis Malajzio, de Javo ĝis la Malgrandaj Sundaj Insuloj.
• Clerodendrum lanceoliferum S.MOORE: Sumatro.
• Clerodendrum lanessanii DOP: Vjetnamio
• Clerodendrum lankawiense KING & GAMBLE: Hindoĉinio ĝis Malajzio.
• Clerodendrum lanuginosum BLUME: Borneo kaj Molukoj.
• Clerodendrum lastellei MOLDENKE: Madagaskaro.
• Clerodendrum laxiflorum BAKER: Madagaskaro.
• Clerodendrum lecomtei DOP: Vjetnamio.
• Clerodendrum leparense MOLDENKE: Malajzio.
• Clerodendrum leprieuri MOLDENKE: Gambio.
• Clerodendrum leucobotrys BRETELER: nordokcidenta Gabuono
• Clerodendrum leucophloeum BALF. F.: Endemio sur Sokotro.
• Clerodendrum lindleyi DECNE. EX PLANCH.: De orienta Himalajo ĝis la ĉinaj provincoj Anhujo, Fujian, Guangdong, Guangxi, Guizhou, Hunan, Jiangsu, Jiangxi, Siĉuano, Junano kaj Zhejiang
• Clerodendrum lloydianum CRAIB: Hindoĉinio.
• Clerodendrum longiflorum DECNE.:Ĝi ekzistas en du varioj en Nov-Gvineo, norda Aŭstralio kaj Malgrandaj Sundaj insuloj.
• Clerodendrum longilimbum C.PEI: Vjetnamio kaj la ĉinaj provincoj suda Junano kaj okcidenta Guangxi.
• Clerodendrum longisepalum DOP: Hindoĉinio.
• Clerodendrum lutambense VERDC.: suda Tanzanio ĝis norda Mozambiko.
• Clerodendrum luteopunctatum C.PEI & S.L.CHEN: Ĉinaj provincoj Guizhou, Hubejo kaj Siĉua-no.
• Clerodendrum luzoniense MERR.: Filipinoj.
• Clerodendrum mabesae MERR.: Filipinoj.
• Clerodendrum macrocalycinum BAKER: Madagaskaro.
• Clerodendrum macrocalyx H.J.LAM: Filipinoj.
• Clerodendrum macrostachyum TURCZ. (sin.: Clerodendrum subscaposum HEMSL.): Asamo trans Birmo, Tajlando, Ĉinujo, Vjetnamio ĝis okcidenta Malezio.
• Clerodendrum macrostegium SCHAUER: okcidenta kaj meza Malajzio.
• Clerodendrum madagascariense MOLDENKE: meza Madagaskaro.
• Clerodendrum magnificum WARB.: Nov-Gvineo.
• Clerodendrum magnoliifolium BAKER: Madagaskaro.
• Clerodendrum mananjariense MOLDENKE: orienta Madagaskaro
• Clerodendrum mandarinorum DIELS: Vjetnamio kaj la ĉinaj provincoj Guangdong, Guangxi, Guizhou, Hubei, Hunan, Jiangxi, Sichuan.
• Clerodendrum mandrarense MOLDENKE: orienta Madagaskaro.
• Clerodendrum mannii BAKER: Kameruno kaj Gabono.
• Clerodendrum manombense MOLDENKE: sudokcidenta Madagaskaro.
• Clerodendrum margaritense MOLDENKE: venezuelaj Antiloj.
• Clerodendrum melanocrater GÜRKE: Niĝerio ĝis Suda Sudano kaj Tanzanio.
• Clerodendrum membranifolium H.J.LAM: Molukoj.
• Clerodendrum micans GÜRKE: meza Madagaskaro.
• Clerodendrum microcalyx RIDL.: Sumatro.
• Clerodendrum mildbraedii B.THOMAS: Kameruno.
• Clerodendrum minahassae TEIJSM. & BINN. (sin.: Clerodendrum blancoi NÁVES EX FERN.-VILL., Siphoboea commersonii BAILL., Clerodendrum minahassae var. grandicalyx MOLDENKE): centra kaj okcidenta Malajzio.
• Clerodendrum mindorense MERR.: Filipinoj.
• Clerodendrum moramangense MOLDENKE: meza Madagaskaro.
• Clerodendrum morigono CHIOV.: Kenjo.
• Clerodendrum multibracteatum MERR.: Filipinoj.
• Clerodendrum myrianthum MILDBR.: Tanzanio.
• Clerodendrum myrmecophilum RIDL. (sin.: Clerodendrum macrophyllum var. myrmeco-philum (RIDL.) BAKH., Clerodendrum phyllomega var. myrmecophilum (RIDL.) MOLDENKE, Clerodendrum brookeanum W.W.SM.): Tajlando, Singapuro ĝis Malajzio.
• Clerodendrum myrtifolium MOLDENKE: okcidenta Madagaskaro.
• Clerodendrum nhatrangense DOP: Vjetnamio.
• Clerodendrum nicolsonii A.RAJENDRAN & P.DANIEL: Asamo.
• Clerodendrum nutans WALL. EX JACK: de Bangladeŝo ĝis okcidenta Malajzio.
• Clerodendrum oblongifolium KOCHUMMEN: Malajzio.
• Clerodendrum ohwii KANEH. & HATUS.: Tajvano.
• Clerodendrum palmatolobatum DOP: Hindoĉinio.
• Clerodendrum paniculatum L. (sin.: Volkameria angulataLOUR., Clerodendrum diversifo-lium VAHL, Volkameria diversifolia VAHL, Clerodendrum pyramidale ANDREWS, Cleianthus coccineus LOUR. EX B.A.GOMES, Clerodendrum paniculatum var. diversifolium (VAHL) C.B.CLARKE): tropika kaj subtropika Azio kaj Malajzio. Ĝi estas ornamplanto.
• Clerodendrum parvitubulatum B.THOMAS: Kameruno.
• Clerodendrum parvulum L.S.SM.: norda Kvinslando.
• Clerodendrum paucidentatum MOLDENKE: okcidenta Madagaskaro.
• Clerodendrum pauciflorum MOLDENKE: orienta Madagaskaro
• Clerodendrum peiiMOLDENKE: suda Junano.
• Clerodendrum peregrinum MOLDENKE: okcidenta Madagaskaro.
• Clerodendrum perrieri MOLDENKE: Madagaskaro.
• Clerodendrum petasites (LOUR.) S.MOORE: Vjetnamio.
• Clerodendrum petunioides BAKER: meza Madagaskaro.
• Clerodendrum philippinense ELMER: Filipinoj.
• Clerodendrum phlomidis L. F.: hinda subkontinento kaj Javo.
• Clerodendrum phyllomega STEUD.: okcidenta Malajzio.
• Clerodendrum pierreanum DOP: Vjetnamio.
• Clerodendrum pleiosciadium GÜRKE: Tanzanio ĝis suda Afriko.
• Clerodendrum poggei GÜRKE: Kameruno ĝis Etiopio kaj norda Angolo.
• Clerodendrum polyanthum GÜRKE: Tanzanio.
• Clerodendrum polycephalumBAKER: tropika Okcidentafriko ĝis Kameruno.
• Clerodendrum porphyrocalyx K.SCHUM. & LAUTERB.: Malajzio.
• Clerodendrum praetervisa GUINEA: Ekvatora Gvineo.
• Clerodendrum premnoides MOLDENKE: okcidenta Madagaskaro.
• Clerodendrum preslii ELMER: Filipinoj.
• Clerodendrum puberulum MERR.: meza Malajzio
• Clerodendrum pubifolium QUISUMB. & MERR.: Filipinoj.
• Clerodendrum pusillum GÜRKE: Tanzanio ĝis suda tropika Afriko.
• Clerodendrum putre SCHAUER: Madagaskaro.
• Clerodendrum pygmaeum MERR.: Sabaho
• Clerodendrum pynaertii DE WILD.: DR Kongo
• Clerodendrum pyrifolium BAKER: Madagaskaro
• Clerodendrum quadriloculare (BLANCO) MERR.: Filipinoj ĝis Nov-Gvineo.
• Clerodendrum ramosissimum BAKER: meza Madagaskaro.
• Clerodendrum revolutum BOSSER: Madagaskaro.
• Clerodendrum ridleyi KING & GAMBLE: okcidenta Malajzio.
• Clerodendrum riedelii OLIV.: Sulaveso.
• Clerodendrum ringoetii DE WILD.: DR Kongo.
• Clerodendrum robecchii CHIOV.: Etiopio ĝis la norda Kenjo
• Clerodendrum robustum KLOTZSCH: Ekzistas tri varioj en orienta kaj suda Afriko.
• Clerodendrum roseiflorum MOLDENKE: meza Madagaskaro
• Clerodendrum rotundifolium OLIV.: Kameruno ĝis suda Sudano kaj Mozambiko.
• Clerodendrum rubellum BAKER: Madagaskaro.
• Clerodendrum rumphianum DE VRIESE: Malajzio.
• Clerodendrum rusbyi MOLDENKE: Brazilo.
• Clerodendrum sahelangii KOORD. EX BAKH.: Sulaveso ĝis Nov-Gvineo.
• Clerodendrum sakaleonense MOLDENKE: Madagaskaro.
• Clerodendrum sarawakanum H.J.LAM: suda Saraveso
• Clerodendrum sassandrense JONGKIND: Liberio ĝis Eburbordo.
• Clerodendrum sayapenseWEARN: Sabaho.
• Clerodendrum schmidtii C.B.CLARKE: Hindoĉinio.
• Clerodendrum schweinfurthii GÜRKE: tropika Afriko
• Clerodendrum scopiferum MIQ.: okcidenta Malajzio.
• Clerodendrum sessilifolium MOLDENKE: DR Kongo.
• Clerodendrum silvanum HENRIQ.: tropika Afriko.
• Clerodendrum silvestre B.THOMAS: Kameruno kaj DR Kongo.
• Clerodendrum singalense MIQ.: Sumatro.
• Clerodendrum singwanum B.THOMAS: Kameruno.
• Clerodendrum sinuatum HOOK.: Okcidenta Afriko.
• Clerodendrum smitinandii MOLDENKE: Hindoĉinio
• Clerodendrum speciosissimum DRAPIEZ): Malajzio ĝis Vanuatuo.
• Clerodendrum ×speciosum DOMBRAIN = Clerodendrum splendens × Clerodendrum thomsoniae
• Clerodendrum splendens G.DON: tropika Okcidentafriko ĝis Angolo.
• Clerodendrum subpeltatum WERNHAM: Kameruno.
• Clerodendrum subreniforme GÜRKE: DR Kongo
• Clerodendrum subtruncatum MOLDENKE: sudokcidenta Madagaskaro.
• Clerodendrum sumatranum MOLDENKE: Sumatro.
• Clerodendrum sylvae ADAIN: Gvineo.
• Clerodendrum sylvestre MOLDENKE: Madagaskaro.
• Clerodendrum tanganyikense BAKER: sudokcidenta Ugando ĝis orienta Angolo.
• Clerodendrum tatei (F.MUELL.) MUNIR: aŭstralia Norda Teritorio.
• Clerodendrum ternatum SCHINZ: Kenjo ĝis Sudafriko
• Clerodendrum thomsoniae BALF. F., sin.: Clerodendrum thomsoniae var. balfourii B.D.JACKS. EX DOMBRAIN, Clerodendrum balfourii (B.D.JACKS. EX DOMBRAIN) DOMBRAIN, Clero-dendrum delectum PYNAERT): tropika Okcidentafriko
• Clerodendrum thyrsoideum GÜRKE: tropika Okcidentafriko ĝis sudokcidenta Ĉado.
• Clerodendrum tibetanum C.Y.WU & S.K.WU: Tibeto.
• Clerodendrum tomentellum HUTCH. & DALZIEL: Niĝerio.
• Clerodendrum tomentosum (VENT.) R.BR.: Ekzistas en tri varioj en Nov-Gvineo kaj norda kaj orienta Aŭstralio.
• Clerodendrum tonkinense DOP: Vjetnamio
• Clerodendrum toxicarium BAKER: suda tropika Afriko
• Clerodendrum tracyanum (F.MUELL.) BENTH.: Borneo ĝis norda Kvinslando.
• Clerodendrum trichanthum BOSSER: Madagaskaro.
• Clerodendrum tricholobum GÜRKE: Kenjo ĝis Mozambiko
• Clerodendrum trichotomum THUNB. (sin.: Clerodendrum fargesii DODE, Clerodendrum koshunense HAYATA, Clerodendrum serotinum CARRIÈRE, Clerodendrum yakusimense (NAKAI) NAKAI, Clerodendrum trichotomum var. esculentum MAKINO, Clerodendrum trichotomum var. fargesii (DODE) REHDER, Clerodendrum trichotomum var. ferrugineum NAKAI, Clero-dendrum trichotomum var. tomentosum MOLDENKE, Clerodendrum trichotomum var. villosum P.S.HSU): en multaj regionoj de Ĉinujo ĝis nordaj Filipinoj. En Eŭropo kelkfoje ornam-planto.
• Clerodendrum triflorum VIS. (sin.: Clerodendrum harnierianum SCHWEINF.): Sudano kaj okcidenta Etiopio.
• Clerodendrum tubulosum MOLDENKE: orienta Madagaskaro.
• Clerodendrum umbellatum POIR.: tropika okcidentafriko ĝis Tanzanio kaj Etiopio.
• Clerodendrum umbratile KING & GAMBLE: orienta Himalajo ĝis okcidenta Malezio.
• Clerodendrum urticifolium (ROXB.) WALL.: Hindujo ĝis meza Malajzio.
• Clerodendrum utakwense WERNHAM: okcidenta Nov-Gvineo.
• Clerodendrum vanoverberghii MERR.: Filipinoj.
• Clerodendrum villosicalyx MOLDENKE: orienta Madagaskaro.
• Clerodendrum villosum BlUME: tropika Azio ĝis Junano.
• Clerodendrum vinosum MOLDENKE: orienta Madagaskaro.
• Clerodendrum volubile P.BEAUV.: tropika Afriko.
• Clerodendrum wallii MOLDENKE: Ugando.
• Clerodendrum welwitschiiGÜRKE: Niĝerio ĝis suda tropika Afriko kaj Somalio.
• Clerodendrum wenzelii MERR.: Filipinoj.
• Clerodendrum williamsii ELMER: Filipinoj
• Clerodendrum yunnanense HU: Ekzistas du varioj.
  • Clerodendrum yunnanense var. linearilobum S.L.CHEN & G.Y.SHENG: Junano.
  • Clerodendrum yunnanense HU var. yunnanense: Siĉuano kaj Junano

Ne plu al la genro Clerodendrum apartenas genroj, kiuj apartenas al genroj Volkameria (25 ĝis 30 Arten), Rotheca kaj al la genro Ovieda

• Clerodendrum acerbianum (VIS.) B.D.JACKS. → Volkameria acerbiana Vis.: tropika Afriko.
• Clerodendrum aggregatum GÜRKE → Volkameria aggregata (GÜRKE) MABB. & Y.W.YUAN: Tropika Afriko.
• Clerodendrum anafense BRITTON & P.WILSON, Clerodendrum denticulatum MOLDENKE → Ovieda anafensis (BRITTON & P.WILSON) I.E.MÉNDEZ: Kubo
• Clerodendrum brachypus URB., Clerodendrum cubense var. brachypus (URB.) KERESZTY → Ovieda brachypus (URB.) I.E.MÉNDEZ
• Clerodendrum calcicola BRITTON → Ovieda calcicola(BRITTON) I.E.MÉNDEZ: endemiulo en okcidenta Kubo.
• Clerodendrum costaricense STANDL. → Volkameria costaricensis (STANDL.) MABB. & Y.W.YUAN: Karibio.
• Clerodendrum coulteri (A.GRAY) GOVAERTS → Tetraclea coulteri A.GRAY: Usono kaj nor-dorienta Meksikio.
• Clerodendrum cubenseSCHAUER, Clerodendrum lindenianum A.RICH., Clerodendrum nipense URB. → Ovieda cubensis (SCHAUER) I.E.MÉNDEZ: KUBO.
• Clerodendrum eriophyllum GÜRKE → Volkameria eriophylla (GÜRKE) MABB. & Y.W.YUAN: tropika Afriko.
• Clerodendrum glabrum E.MEY. → Volkameria glabra (E.MEY.) MABB. & Y.W.YUAN: Sudaf-riko.
• Clerodendrum grandiflorum (HOOK.) SCHAUER, Clerodendrum sagrae SCHAUER → Ovieda grandiflora (HOOK.) I.E.MÉNDEZ: okcidenta Kubo.
• Clerodendrum heterophyllum (POIR.) R.BR. → Volkameria heterophylla POIR.
• Clerodendrum inerme (L.) GAERTN. → Volkameria inermis L.: tropika Afriko kaj pacifikaj insuloj.
• Clerodendrum ligustrinum (JACQ.) R.BR. → Volkameria ligustrina JACQ.:
• Clerodendrum lindemuthianum VATKE → Rotheca microphylla (BLUME) CALLM. & PHILLIPSON: Somalio ĝis Mozambiko kaj Madagaskaro.
• Clerodendrum mirabile BAKER → Rotheca mirabilis (BAKER) CALLM. & PHILLIPSON: okcidenta Madagaskaro.
• Clerodendrum molle KUNTH. → Volkameria mollis (KUNTH) MABB. & Y.W.YUAN: ĝi estas dis-vestigita en neotropiso.
• Clerodendrum nudiflorum MOLDENKE → Rotheca nudiflora (MOLDENKE) CALLM. & PHILLIP-SONN: Madagaskaro
• Clerodendrum obovatum (ROXB.) WALP. → Gmelina moluccana (BLUME) BACKER EX K.HEYNE: Molukoj ĝis la Salomonoj
• Clerodendrum picardae URB. → Ovieda picardae (URB.) I.E.Méndez: Hipaniolo.
• Clerodendrum pittieri MOLDENKE → Volkameria pittieri |(Moldenke) Mabb. & Y.W.Yuan: Karibio.
• Clerodendrum serratum (L.) MOON, Clerodendrum grandifolium SALISB., Clerodendrum divaricatum JACK, Clerodendrum macrophyllum SIMS, Clerodendrum bracteosum KOSTEL., Clerodendrum trifoliatum STEUD., Clerodendrum herbaceum ROXB. EX SCHAUER, Clerodendrum cuneatum Turcz. → Rotheca serrata (L.) STEANE & MABB.: suda Ĉinujo ĝis tropika Azio.
• Clerodendrum spinosum (L.) Spreng. → Ovieda spinosa L.: Hispaniolo.
• Clerodendrum tessmannii Moldenke → Aegiphila triflora MOLDENKE: okcidenta Su-dameriko.
• Clerodendrum tuberculatum A.RICH. → Ovieda tuberculata (A.RICH.) I.E.Méndez: Kubo.
• Clerodendrum ugandense PRAIN) → Rotheca myricoides (HOCHST.) STEANE & MABB. subsp. myricoides

Uzado

Pro la imponaj floroj kelkaj specioj estas plantitaj en pli varmaj regionoj kiel ornamplanto en parkoj kaj pli grandaj ĝardenoj.

Literaturo

• Shou-liang Chen, Michael G. Gilbert: Verbenaceae.: Clerodendrum, S. 34 - textgleich online wie gedrucktes Werk, In: Wu Zheng-yi, Peter H. Raven (Hrsg.): Flora of China. Volume 17: Verbenaceae through Solanaceae, Science Press und Missouri Botanical Garden Press, Beijing und St. Louis, 1994, ISBN 0-915279-24-X.
• Yao -Wu Yuan, David J. Mabberley, Dorothy A. Steane, Richard G. Olmstead: Further disintegra-tion and redefinition of Clerodendrum (Lamiaceae). Implications for the understanding of the evolution of an intriguing breeding strategy. In: Taxon, Volume 59, Issue 1, 2010, S. 125–133. PDF.

• Yao-Wu Yuan, David J. Mabberley, Dorothy A. Steane & Richard G. Olmstead: Further disintegration and redefinition of Clerodendrum (Lamiaceae). Implications for the understanding of the evolution of an intriguing breeding strategy. In: Taxon, Volume 59, Issue 1, 2010, S. 125–133. PDF.
• Dorothy A. Steane, R. P. J. de Kok, & R. G. Olmstead: Phylogenetic relationships between Clerodendrum (Lamiaceae) and other Ajugoid genera inferred from nuclear and chloroplast DNA sequence data. In: Molec. Phylog. Evol., Volume 32, 2004, paĝoj 39–45.
• Dorothy A. Steane, Robert W. Scotland, David J. Mabberley & R. G. Olmstead: Molecular Systematics of Clerodendrum (Lamiaceae): ITS sequences and total evidence. In: American Journal of Botany, Volume 86, 1999, 98-107. Volltext-online. Arkivigite je 2005-12-16 per la retarkivo Wayback Machine
• Dorothy A. Steane, David J. Mabberley: Rotheca (Lamiaceae) revived. In: Novon, Volume 8, 1998, S. 204–206.
• Dorothy A. Steane, Robert W. Scotland, David J. Mabberley, S. J. Wagstaff, P. A. Reeves, R. G. Olmstead: Phylogenetic relationships of Clerodendrum s.l. (Lamiaceae) inferred from chloroplast DNA. In: Syst. Bot., Volume 22, 1997, S. 229–243.
• Shou-liang Chen, Michael G. Gilbert: Verbenaceae.: Clerodendrum, S. 34 - textgleich online wie gedrucktes Werk, In: Wu Zheng-yi, Peter H. Raven (Hrsg.): Flora of China. Volume 17: Verbenaceae through Solanaceae, Science Press und Missouri Botanical Garden Press, Beijing und St. Louis, 1994, ISBN 0-915279-24-X.
• I. E. Méndez Santos: New combinations in Ovieda (Lamiaceae) for Cuba and Hispaniola. - No-vitiae florae cubensis 51. — Willdenowia 46, 2016, S. 261–263.
• Gordon Cheers] (Eld.): Botanica. Random House Australia 2003. Deutsche Ausgabe: Tandem Verlag GmbH 2003, ISBN 3-8331-1600-5.
• Urania Pflanzenreich. Band 4: Blütenpflanzen 2, 1. Ausgabe. Urania-Verlag, Leipzig 1994, ISBN 3-332-00497-2.