Apafi la 1-a
| Apafi la 1-a | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Princo de Transilvanio 
| |||||
| |||||
| Persona informo | |||||
| Apafi Mihály | |||||
| Naskiĝo | 3-an de novembro 1632 en Gherla | ||||
| Morto | 15-an de aprilo 1690 (57-jaraĝa) en Făgăraș | ||||
| Tombo | Kalvinana katedralo  vd
| ||||
| Ŝtataneco | Princlando Transilvanio vd
| ||||
| Familio | |||||
| Dinastio | familio Apafi vd | ||||
| Edz(in)o | Anna Bornemisza vd
| ||||
| Infanoj | Apafi la 2-a vd
| ||||
| Parencoj | János Petki (avo) vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | politikisto vd
| ||||
| |||||
| Princo de Transilvanio
| |||||
| Dum | 1661–1692 | ||||
| Antaŭulo | Johano Kemény | ||||
| Sekvanto | Apafi la 2-a | ||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
APAFI Mihály reganto de Transilvanujo naskita en Ebesfalva la 3-an de novembro 1632 kaj mortinta en Fortikaĵo Fogaras la 15-an de aprilo 1690).
Biografio
[redakti | redakti fonton]Apafi la 1-a dum la manovro de Georgo Rákóczi la 2-a en Pollando la tataroj estis kaptita (1657). Post lia elliberiĝo en 1661 la turkoj elektigis lin reganto. Li pruviĝis senpova reganto, anstataŭ kies plejparte agadis sia edzino, Anna Bornemisza kaj sia kanceliero Mikaelo Teleki. Kiel subulo de sultano li partoprenis en manovroj de turkoj kontraŭ Aŭstrio (1663, 1679, 1683). Por iom da tempo li apogis Emeriko Thököly. Kiam Leopoldo la 1-a okupis Transilvanujon kaj devigis lin rekoni lian superregadon (1688), en siaj lastaj jaroj li suferis je melankolio. Funebran paroladon en la hebrea lingvo faris pro li la luterana pastoro Martin Kelp.
Verko
[redakti | redakti fonton]- M. I. és II. A. M. naplója (Kiadta Tóth Ernő, Kolozsvár, 1900);
- A. M. naplója (Kiadta Biás István, Marosvásárhely, 1910).
Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- Tavaszy Sándor: A két A. fejedelem (Kolozsvár, 1943).
- Tolnai Gábor: „Szegény, együgyű fejedelem” (Évek – Századok, Bp., 1959).
- Jókai Mór: Erdély aranykora, romano (Pest, 1852);
- Jókai Mór: Török világ Magyarországon, romano (Pest, 1853);
- Szigligeti Ede: Béldi Pál (tragedio, 1863).